Институты
жүктеу/скачать 7,32 Mb. Pdf көрінісі
|
stimbekova m balbobek bagdarlamasy
| С А У АТАШ У Ш М Ы С Ы Н А ДАЯРЛЫҚ
Ересектер (5—6 жас) тобында ауызша дыбыстар жайында үғым беріліп, өріп таңбасымен таныстырылмайды. Сөздің дыбыстьщ қүрамьша талдау жасай білуді қалыптастыру. Сөз қүрап түрған дыбыстардың орын төртібін ретімен айта білу. Түрлі үғымдарға байланысты терминдерді дүрыс қолдану. 3— 4 дыбыстан түратын сөздерге дыбыстық талдау жасай білу, сөз қүрап түрған дыбыстарды тауып, қай орында түрғаньга атап айтуға үйрету жөне ол дыбыстардың айтылу ерекшеліктерін (созылыңқы, келте, үяң немесе қатты) естіп, байқай білуге үйрету. Сөз ішшдегі дыбыстардың — дауысты, дауыссыз немесе қ а т а ң , ү я ң ек ен ін а й ы р а б іл уге ж а т т ы қ т ы р у , оларды салыстырып айтуға, талдауға төселдіру. «Сөз», «дыбыс», «дауысты», «дауыссыз» деген терминдерді дүрыс а й т у ға ү й рету. Т өрбиеш і үсы нған дыбысты қоса отырып, сөз қүрау. Сөз қүрамына (4—5 дыбыстан қүралған) ды бы сты қ т а л д а у ж а с а у , сөздегі ды бы старды ң ай ты л у ерекшелігін (дауысты, дауыссыз, қатаң, үяң) жөне белгілі бір дыбысқа сөйкес сөз ойлап айту дағдыларын тиянақтау. Сөз 127 дыбыстан құралаты ны н нақты мысалдармен түсіндіріп, сөз жөніндегі түсініктерін практикалы қ жолмен меңгерту. Сөзді бірнеше бөлікке бөлуге болатынын нақтылау (мысалы: қағазды екіге, төртке бүктеу, өр бүктеу бүтіннің бөлігі екенін) түсіндіру. Ол бөлік «буын» деп аталатынын үғындыру. «Буын» үғымын м ең гер ту , сөзді буы нға бөлуге ж атты қты р у д ы өрі қар ай ж а л ғ а с т ы р у , ү й р е н ге н ү ғы м д ар д ы б ек іту . «Д ауы сты», «дауы ссы з» ү ғы м д ар ы н т и я н а қ т а у . Әр т ү р л і ды бы сты к тапсы рм а бойынша мысал ойлату, сөз қүрату (ауызша), ол сөздерді буынға бөлгізу. Сөзге дыбыстық талдау жасауды әрі қарай ж алғасты ру, үйренген үғымдарды бекіту. «Дауысты», «Дауыссыз» дегендерді т и я н а қ т а у . Әрбір дыбысқа мысал ойлату, сөз қүрату (ауызша), ол сөздерді буынға бөлгізу. Ойна да, ойлан. Ересек балалар 10 көлеміндегі сандарды дүрыс санай білуге, сандардың рет қатарьш жаңылмай айтуға, ауы зш а топтасты ра білуге, көп, аз, кем, арты к үғымдарын түсін іп а й т у ға үйренеді. З аттар д ы ң кең істікте орн аласу бағыты, геометриялық пішіндер туралы үғымдар тереңдетіле өтіледі. А уы зш а қосу, азай ту ам алдары н меңгереді. А йта кететін бір ж өйт — тіл дамыту, математикалык қарапайым үғымдарды меңгерту тақырыптары өзгермейді. Естиярлардан басталатын белгілі такырьш тар баланьщ ж ас шамасына карай біртіндеп тереңдетіле дамытылады. Сонымен бүл топта да негізгі білім дағдылары өрі қарай кеңейтіле өтіледі. Н е г із г і Т а қ ы р ы п т а р : сан, п іш ін, көлем , к е ң іс т ік т і бағдарлау, уақытты бағдарлау. Ересек балалар тобындағылар білуге тиісті білім дағды лары осы тақы ры птар төңірегінде болмақ. Бүл топта жаңадан сан жөне есеп үғымы меңгертіледі. 0-ден 7-ге дейінгі сандардьщ цифрын ажыратып, атай білуге, 7 к ө л е м ін д е с а н а у ғ а , 7 к ө л е м ін д егі сан д ар д ы ш а р тт ы өлшеуіштің көмегімен өлшей білуге үйренеді. 7 көлеміндегі реттік сандарды білуге, қанша?, кандай?, нешінші? деген сүрақтарға дүрыс ж ауап беруге жаттығады. 10-ға дейін санау, үлгі жөне айтылған сан бойынша үлттык з а т т а р д ы с а н ап ш ы ғу , тан ы п а т а й б іл у д ағд ы л ар ы н к а л ы п т а с ты р у көзделеді. Н ақты м атер и ал ға сүйеніп, 10 көлеміндегі реттік сандарды салыстыра білуге; сан жағынан тең емес сандардан тең сандар жасауға (8-7-ден көп, егер 7-ге 1-ді қосса екеуі де 8 -ге тең болады, ал 7-8-ден кем — мүнда бір сан жетпейді, егер 8 -ден 1-ді алса, он да екі топта да жетіден болады, екі сан теңеседі) үйретуде нақты үлтты к заттарды көрсете отырып, салыстыра санату, тең еместігіне балалардьщ көзін ж еткізе жаттықтыру. жүктеу/скачать 7,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|