«Іскерлік қарым-қатынас этика» пәні бойынша
Дислалия - сөйлеу тіліндегі ең көп тараған мүкістіктер. Мұнда тек дыбыстардың айтылуы ғана бұзылады. 2.Дизартрия
жүктеу/скачать 443,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.Ринолалия
| 1.Дислалия - сөйлеу тіліндегі ең көп тараған мүкістіктер. Мұнда тек дыбыстардың айтылуы ғана бұзылады.
2.Дизартрия – сөйлеу тіл аппаратындағы ағзалар мен тіндердің нервпен қамтамасыз етілуінің органикалық жеткіліксіздігінен сөйлеу тілінің дыбыстарды айту жағынан бұзылуын көрсетеді. 3.Ринолалия – ең алдымен сөйлеу тіл аппаратының анатомо-физиологиялық құрылысы бұзылады, ал оның зардабынан дауыстың реңі мен әуезділігі және дыбыстардың айтылуы бұзылады. 4.Алалия – тіл мүкістіктерінің ішіндегі ең ауыр түріне жатады. Мүкістіктің мұндай түріне шалдыққан баланың сөйлеу тілі іс жүзінде қатынас құралы бола алмайды. Баланың ана құрсағында және сәбилік кезде дамуындағы ми қабығының сөйлеу орталықтарына табиғи байланыстардың бұзылу әсерінен сөйлеуінің дамымауы немесе мүлдем болмауы деген сөз. Алалия сөйлеудің болмауы, сөйлей алмау деген мағынаны білдіреді. 5.Афазия – бұған бас миының белгілі бір жеріне жинақталған зақымнан сөйлеу тілінің мүлде немесе жартылай жойылып кетуі жатады. Бұл көбнесе үлкен ми сыңарларының белгілі бір бөлігінің зақымдануынан болады. Афазия көбіне мидың белгілі бір жеріне қан құйылу, ми тамырларының тромбоз сырқатына шалдығуы, мидың ісуі, қабынуы, жарақаттануы салдарынан болады. Сөйлеу екпіні оның мәнерлі тәсілдерінің бірі болып табылады. Аз ғана сөйлеп үйренген барлық балалар дерлік бір нәрсені бөлісуге асығады және олардың сөйлеу екпіні тым жылдам болады. Көптеген жағдайда жас үлкейген сайын бұл басылады, бірақ та кейде екпінінің патологиялық бұзылуы – тахилалия пайда болады. Тахилалия (грек сөзінен tachus - тез, lalia - сөйлеу деген мағына береді) – сөйлеудің патологиялық жылдамдауы. Бұл ауруға жүйке жүйесі тозған, қоздырылған, шыдамсыз балалар бейім, алайда ауру кейде тұқым қуалайды. Бала тез сөйлегендіктен, тіпті оның дыбыс шығаруы дұрыс болғанымен оны түсіну ақылға сыймайтындай қиын. Бала демі жеткенше сөйлей береді және сөздерін қолдың жестикуляцияларымен; кейде аяғының және барлық денесінің ретсіз қозғалыстарымен жеткізеді. Бала оқыста қатты қорқып, шошынып қалса тұтығу пайда болуы мүмкін. Тұтығу - бұл сөйлеу ырғағымен сөйлеу екпінінің бұзылуы. Әдетте тұтығу сөйлеудің интенсивті даму кезеңінде пайда болады, көбінде бала 2-5 жасында фразалармен айта бастаған кезде көрінеді. Тұтығу балаларда үнемі жүйке жүйесінің әлсіреуінен болады. Сонымен қатар тәрбиелеу кемістігі, жанұядағы конфликтілік жағдайлар және тағы басқалары үлкен роль алады. Тұтығуды органикалық және функционалды деп 2-ге бөледі. 1. Органикалық тұтығу – тек орталық жүйке жүйесінің органикалық зақымдануынан туады, кез-келген жаста көрінеді және сирек кездеседі. 2. Функциональді тұтығу – көбінде орталық және жүйке жүйесінің перифериялық сөйлеу механизмдерінің органикалық зақымдануынсыз кездеседі. Бұл жеңіл қоздырғыш балаларда аяқ-астынан психикалық жарақаттың әсерінен туады 3 Сөйлеудің бұзылуына ықпал ететің факторлар Iскер сапаның концепциясы. Бизнесменге сипаттама. Жетекшiнiң сапасы. Зонбарт, Кантильон, Шумплер, Гипс кәсiпкерлерiне түсiнiк беру, кәсiпкерлiк - экономикалық белсендiлiктiң ерекше формасы. Экономикалық белсендiк - индивидтың қоғамдық кәсiпке араласуың және өзiнiң өмiр эрекетiң қамтамасыз ететiн қаржылық құралдар мен формалар. Iскер сапа концепциясы келесiлердең тұрады: 1) әрбiр аралас бiрлiктiң сапалы және экономикалық - шаруашылық жолымен нарықты талдауды, оның тауарлары, темистерi, шарттары тұрғысынан экономикалық жүйенiң дайындығын және сәулеттi (құрылыстық қолөнер) жүйенi iздестiру қабылетi; 2) тауарға, заттарға, шарттарға мақсатылған кәсiбi құрылымдық арық жағдайда нәтижежелi сақтап қалуға дайындалу және меншiк кәсiби құрылымды қалыптастыру; 3) норықтағы барлық жағдайды дұрыс бағалау және өзгерiстердi дұрыс шеше бiлуге қабылеттi болу; 4) сонымен қоса нарық қажеттiлiгiң анықтау. Бұл қажеттiлiктер анық болуы мүмкiн, бiрақ қанағаттандырылмайтын, толығымен қанағаттандырылатың, сапасы аса емес болуы мүмкiн; 5) алғашқы кәсiби шарттарды жүзеге асыра бiлу, бұлар коньюктуралық және маркетiнгтiк зерттеудiң нәтiжесiнен шығады; Осылардың негiзiнде кәсiпкер осы идеямен айналуға болатыны жөнiнде шешiмге келедi; 6) кәiпкерлiк жобаны оның мақсаты мен мiндеттерiн, бағынушылардың, серiктестердiң және қызметкерлердiң осы мақсатқа жетулерiн жүзеге асыру қабылеттерiн қалыптастыру; 7) алдымен механикалық, технологиялық немесе ғылыми техникалық идея түсiнiгiне коз жүгiрту және сонғы нятижеге жету деңгейiн осы идеяны қолдану мүмкiндiгiн қарастыра бiлу; 8) қажеттi адамдармен мекемелермен билiк құрылымдармен коммуникациялық проццеске жету қабылетi. Жанашылдық - кәсiпкердiң iскер сапасының концепциясы. Жанашылдықта қорқыныштын болмауы және жанашылдық - тек осы сапалар оған басқалар көрмейтiң және iстемейтiн iс әрекеттi жасауға мүмкiндiк бередi. Нарықта осы сапаларды нәтижелi қолдануға болады. Кәсiпкер - нарықтығы тыныштықты қалыптастырушы. Ол өнiмнiң бiр орнында тұруына жол беремейдi. Жана тауар жеткiзушiге және т.б. қойылатың жаңаталаптар. Менталдық - капиталды игеру және оны басқару, нарық жағдайда кәсiпорын факторынын жүйелеу, осы жағдайда табысқа жету үшiн артық мөлшерде мүмкiндiк туғызу, өзгерiстерге беймделе бiлу, басқарудың ерекше жүйесi, нарықтың сұранысының өзгеруi, иновацияны қабылдау - сапа. Бұларсыз кәсiпорын нәтижелi жұмыс iстей алмайды. Еркiн күшi, өзiне деген сенiмi-кәсiпкердiн 8%-тiк бағасы, тұрғылықты жерi кәсiп бойынша. Керiлiкпен айналысады: Агрессивтілiк - ол кез келген бiрiншiлiктi менгеруге деген сенiмдiлiк, нақты және мақсатқа бағытталған инициативаға жұмылдуруға ұмтылу. Команданы құру қабылетi - шешiм қабылдау қабылетi және өзiне жауапкуершiлiктi алуға дайындалу, қаупке дайындалу қабылетi. Мобилизацияға қабылеттiк – идея, iс әрекет фактi және құблыстарды, ресурстарды кезектi формада карастыру, сапа және санды, байланыс қарым - қатынасты топтау қабылетi. 4 Іскерлік қарым қатынастағы сөйлеуді құрастырудың негізгі ережелері. Ауызша сөйлеудің коммуникацияның ашылатын ақпараттық қажеттіліктеріне сәйкес, сөйшінің және тыңдаушының өзара зерттелген сөйлеу шығармаларын бейнелейді.Ауызша сөйлеу коммуникацияның әлсіз дайындықпен қайтарымсыздықпен жүргізудің нақты белгіленген уақытымен және шаралармен байланыстылығымен ақпаратты айтудағы сөйлеу мен құралдарын және тәсілдерін қолданудың автоматизациясын сипаттайды. Барлық әртүрлі жағдайда ауызша сөйлеу коммуникацияның міндеті бірдей. Тыңдаушының сапасында сөйшінің атаған ақпаратын қалумен бұл міндеті. Коммуникацияға кім қатысады деген сұраққа жауап бергенде біз қарым–қатынас жағдайды әңгімелесушілер қандай рольдерді орындайтынын елестету керекпіз. Қарым – қатынас инициаторы ролін негізінен ақпаратты берумен байланысты және келесі әртүрліктерде қалыптастырады. Адрестік позитивті (білімдігі) Адрестік позитивті (өзінің білімін анықтау, м: қайта сұрау) Адресті сугестивті (білімді тексеру не\се анықтау) Адресті сугесивті (білімді мойындау) Тыңдаушының ролі ақпаратты қабылдауды түсінде және реактивті істер туралы шешімді қабылдауды және оның келесі әртүрлі болады: «0» - ді позитивті (білімді алу) негативті (әңгімелесушінің көзқарасын)немесе мотивтерді қабылдамау. Қарым – қатынас бастаушылардың типтері әрқашанда олардың әлеуметтік және кәсіби қызметімен зерттеледі. Өзара түсіну көбінесе бір қызмет түрімен бірден қызығушылықпен өмірге деген көзқарастардың және т.б. бай – қан әңгімелесушілерде болады. Шындылық жағдайда жүзеге асырылатын вербальді коммуникация қарым – қатынас саласына байланысты ұйымдастырылады. Сөйлеуде бастаушының мақсаттылық аудиториясы бірбірімен жалпы коммуникативті мүдделерімен байланысты әңгімелесушінің кез – келген саны болу мүмкін. Сөйлеу коммуникацияның акттары әрқашанда оларды жүзеге асыруға керекті болатын параметрлер жиынтығы зерттеледі. Қарым – қатынас сферасының түрі, ролдік қойылымдар қарым – қатынас қатысушының мінездемелері сөйлеуде зат мазмұнын ашу тәсілдері. Қарым – қатынас кез - келген жағдайда сөйлеу, тыңдау өзара әрекеттесу әсерін кішірейтетін актілерін тізімімен жүргізіледі.. Мех аникалық актілер (сөйлеу аппаратын іске асыру сөздерге айналу дыбыстарын ету) Сөйлеу, ойлау актілері (ақпараттау, тапсырманы беру,сұрақтарды, жауаптарды қалыптастыру ж.т.б.) Кері әсерін жандандыру, яғни тыңдаушылардың сөйлеу әрекеттері . Коммуникацияның типті (әрбір салада) жағдай ұйғарылады. Сөйлеуде қарым – қатынас мақсаттық қойылымдарды бейнелеу; әртурлі сөйлеу қызметіндегі икемділікті жүзеге асыру нақты заттық мазмұнды білдіруге қажетті мазмұндық тәсілдерді және лексико грамматикалық құрал – деп қолдану. Коммуникативтік типтегі жағдайын әңгімелесушілердің әлеуметтік – коммуникативті кәсіби ролдерде деп сөйлеу және сөйлеусіз әрекеттері жүзеге асырылатын ұштасу моделі ретінде елестетуге болады. Типтік жағдайда қарым – қатынас мотивациялық бағыт көрсету негізі ретінде қарастыруға болады. Олардың коммуникациялық сипаттамаларын қарастырайық: Адресант өз сөйлеуінде тыңдаушылардың сипаттамасын және өзінің сөйлеу мақсатын міндетті түрде еске алуы тиіс. Коммуникативті ұштасу түрлері келесі бірнеше негіздер бойынша жіктеледі. Жіктелуі коммуникацияның субъектілеріне байланысты тұлға аралық топаралық, бұқаралық, дайындау дәрежесі бойынша дайындалған жартылай дайындалған. Коммуникация құралдары бойыншаша интелектуалды (тұтынуға ) мазмұнына тұтынуға (оқу және тыңдау) сөйлеу өнімдерін өндіруде, пайдалануда қарым – қатынас вербалді және вербальді емес құралдардың пайдалануға негізделген. Комммуникацияя нәтижелері бойынша тиімді (мақсатына жеткен және жауап әрекетін тудырған тиімсіз) кері байланыс әңгімелесушілерін реактиті әрекеттері болған жоқ; Өзара әрекеттесу шаралары бойынша коммуникативті жағдайда мазмұнды айту тәсілдері қарым – қатынас нақты сферасымен байланысты. Тек қана сфера (іскерлер ғылыми тұрмыстық және т.б.) сөйлеу қызметінің объектілері болып табылатын түсініктердің терминдері миссиялық – грамматикалық бірліктер жинағымен серттеледі. Сөйлеу коммуникациялық обьектілерін әрбір саласында бөліп және талдап қорытуға болады. Сөйлеу қызметінің мазмұнды негіз болып, олар сөйлеушінің белгілі бір сәйкес жағдайды қолданатын айтуларда, ойлауларда тақырыптарда бейнеленеді. Тақырып 8.Өзін-өзі тексеру сұрақтары немесе тестер 1. «Риторика» термині нені білдіреді? 2. Іскерлік сөйлесудің типтері 3. Сөлеу этикеті нені білдіреді? жүктеу/скачать 443,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|