-сынып оқушысының дайындық деңгейіне

түсіндіру;

      4) өнеркәсіп пен ауылшаруашылығындағы экологиялық заңдылықтар туралы мәліметтерді

іс-тәжірибеде қолдану;

      5) биоценоздың түрлік құрамына талдау жүргізу;

      6) биоценоздардағы кейбір өзара қарым-қатынас формаларын айқындау;

      7) нақты орта жағдайларындағы қоректік тізбектерді сипаттау;

      8) орман шаруашылығы, балық шаруашылығы тағы басқа ұйымдастыру үшін экологиялық білімді

дұрыс пайдалану;

      9) табиғи ресурстарды тиімді пайдалану және қоршаған ортаны қорғау міндеттерін шешу;

      10) зертханалық және практикалық жұмыстарды орындауда техникалық қауіпсіздік ережелерін

сақтау біліктігі болуы тиіс.

6. Тұлғалық нәтижелері

      26. Оқушылар:

      1) ғылыми және көпшілікке арналған әдебиеттермен жұмыс істеуде пәндік және атаулық

көрсеткіштерді пайдалану;

      2) мәтін тезистерін конспектілерді, рефераттар т.б. дайындауда кеңейтілген жоспар құрып

дағдылану;

      3) электрондық материалды интернетті пайдалану;

      4) оқулықпен жұмыс істеу барысында мәтіндерінің мазмұнына сай кестелер сызбанұсқалар

құрастыру;

      5) жер бетінде тіршіліктің дамуы мен адам эволюциясының кезеңдерін бейнелейтін кестелер

құрастыруда оқулықтың және басқа оқу құралдарының мәтіндерін пайдалану;

      6) биологиялық нысандармен жұмыс істеу үшін оқулықтың мәтінін пайдалану;

      7) «әлеуметтік дарвинизм» және нәсілшілдікке дәйекті сын айта білу;

      8) практикалық және зертханалық жұмыстарды орындауда техникалық қауіпсіздік ережелерін

сақтау даярлығын көрсете білуі тиіс.

7. Жүйелі-әрекеттік нәтижелері

      27. Оқушылар:

      1) органикалық дүниенің бірлігін дәлелдеу үшін жасушалық теорияны қолдану;

      2) будандастыру сызбанұсқасын құрастыруда,зат және энергия алмасуға есептер шығаруда,

генетикалық және молекулалық биологияға есептер шығаруда генетикалық терминдерді және белгілерді

(символдарды ) қолдану;

      3) ғылыми және көпшілікке арналған әдебиеттермен жұмыс істеуде пәндік және атау

көрсеткіштерін пайдалану;

      4) мәтін тезистеріне, конспектілеріне кеңейтілген жоспар құрып,рефераттар презентациялар

даярлау;

      5) электрондық ресурстарды, интернетті жұмыс барысында қолдану;

      6) оқулық мәтінімен жұмыс істеуде тисті кестелер мен сызбанұсқаларды құрастыру;

      7) органикалық дүниенің бірлігін дәлелдеу үшін жасушалық туралы білімін пайдалану

дағдыларын көрсете білу тиіс.

Қазақстан Республикасы    

Білім және ғылым министрінің 

2013 жылғы 3 сәуірдегі    

№ 115 бұйрығына       

72-қосымша       

Жалпы білім беру деңгейінің қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы

10-11-сыныптары үшін «География» пәнінен типтік оқу

бағдарламасы

1. Түсінік хат

      1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 

 бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру)

Қаулысымен

мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.

      2. 10-11 сыныптардағы география курсының бағдарламасы географиялық білімнің бірізділігін

және үздіксіздігін көрсетеді, мақсаты – қазіргі әлемді оқып-білуде оқушыларға қиын да жан-жақты

экономикалық-географиялық білімді меңгерту, функционалдық сауаттылықты және оқушылардың

бейінді-мамандану бағдарларын тереңдету.

      3. Курс өзінің алдына келесі міндеттерді қояды:

      1) алдыңғы сыныптарда оқылған жалпы географиялық заңдылықтар туралы білім, ұғымдар және

идеялардың негізінде ғаламшар табиғатының біртұтастығы туралы білім және көзқарасты одан әрі

дамыту;

      2) дүниежүзі саяси картасының және дүниежүзілік шаруашылықтың қалыптасу кезеңдерін

оқып-білу үрдісінде саяси, географиялық білімнің қалыптасуын жалғастыру;

      3) табиғат пен қоғамның қазіргі даму кезеңіндегі өзара байланысын, қоршаған ортаны

қорғаудың маңызын және табиғатты тиімді пайдалануды, Қазақстан және дүние жүзі масштабында

тұрақты даму проблемаларын түсіну;

      4) ғаламшар мемлекеттерінің түрлерін оқып-білу, ұлттық шаруашылықтың даму деңгейі әр түрлі

елдердің ерекшеліктерін анықтау;

      5) табиғи, әлеуметтік-экономикалық, геоэкологиялық үдерістер мен құбылыстарды сипаттау

және талдау үшін ғаламдық, аймақтық және жергілікті жағдайларды үйлесімді пайдалану біліктілігін

меңгеру;

      6) дүние жүзінің халықтарын, дүниежүзінің шаруашылық жүйесін, олардың құрамы, құрылымы,

орналасуы және ерекшеліктері, халықаралық байланыстар және халықаралық экономикалық

ынтымақтастық туралы оқып-білу барысында оқушылардың білімін одан әрі тереңдету;

      7) толеранттылыққа, өзге ұлттарды және олардың мәдениетін сыйлауға тәрбиелеу;

      8) оқушылардың бейінді-кәсіптік бағдарларын дамыту, болашақ мамандықты саналы түрде

таңдауға ықпал жасау;

      9) карталармен, сызбанұсқалармен, графиктермен, диаграммалармен, кестелермен, интернетпен,

білім берудің цифрлық ресурстарымен жұмыс істеу кезінде ойлау қабілетінің одан әрі дамуына

жағдай жасау, әр түрлі экономикалық-географиялық әдебиеттен қажетті материалдарды жинақтау және

талдау жасауда сөйлеу және көптілділік, статистикалық, картографиялық және басқа да мәліметтерді

өздігінен өңдеу және түсіндіру дағдыларын меңгерту;

      10) жоғары патриоттық сезімді, Қазақстан Республикасының Конституциясын құрметтеуге,

белсенді азаматтық ұстанымды тәрбиелеу.

      4. Бағдарламада берілген барлық практикалық іс-әрекеттер тәжірибелік дағдыларды дамытушы

және қалыптастырушы болып табылады, міндетті түрде бағаланатын практикалық жұмыстар нөмірмен

белгіленген.

      5. Пәнаралық байланыстар:

      1) математикамен, қаржылық сауаттылықты дамыту, нарықтық экономиканың қызмет атқаруы,

қазіргі кездің биржа қорлары, капиталдың акционерлік формалары және экономиканың түрлері туралы

оқу барысында, есептеуге арналған практикалық жұмыстарды істеу барысында;

      2) тарихпен, әр түрлі елдердің мемлекеттік және әкімшілік-аумақтық құрылымының түрлерін

сипаттайтын ұғымдар мен терминдерді қолдану барысында, дүниежүзі саяси картасының өзгеру

себептерін, дүниежүзі шаруашылығының тарихи кезеңдері туралы оқу барысында;

      3) қазақ, қазақстандық, орыс, кеңес одағының ұлы ақындарының, жазушыларының және

сазгерлерінің шығармаларын, музыкалық шығармаларды, әндерді, әндердің үзінділерін пайдалану

барысында;

      4) химиямен, дүниежүзі елдерінің химия өнеркәсібін, «Ғаламдық проблемалар» тақырыбын оқу

барысында;

      5) биологиямен, географиялық қабықтың құрамдас бөліктерінің проблемаларын, өсімдік,

жануарлар және балық аулау географиясын оқу барысында;

      6) технологиямен, әлем елдері халықтарының, ұлттарының қолөнерін оқу барысында.

      6. Оқу жүктемесі:

      10 сыныпта аптасына 1 сағат, жылына 34 сағат;

      11 сыныпта аптасына 1 сағат, жылына 34 сағат.

2. Оқу пәнінің 10 сыныптағы базалық білім мазмұны

      7. Кіріспе (1 сағат):

      дүниежүзі географиясы пәні және құрылымы, оның географиялық мәдениеттің қалыптасуындағы

рөл, әлемнің экономикалық-географиялық бейнесі жайлы көзқарас, білім беру көздері.

      8. «Дүние жүзінің жалпы сипаттамасы» бөлімін оқуға 14 сағат бөлінген:

      1) тарихи-географиялық аймақтар және дүние жүзінің саяси картасы (4 сағат),

тарихи-географиялық аймақтар және дүниежүзінің саяси картасы, қалыптасу кезеңдері, оның мазмұны,

дүниежүзі елдерінің мемлекеттік және әкімшілік-аумақтық құрылымының формалары;

      тәуелсіз мемлекеттер, тәуелді аумақтар және қазіргі кездегі дүниежүзі елдері типтерінің

көп түрлілігі, дүниежүзілік өркениет, геосаясат, геосаяси жағдай, саяси география және саяси

қарым-қатынас, халықаралық ұйымдар ұғымдары;

      № 1 практикалық жұмыс «Елдердің геосаяси жағдайына баға беру»;

      2) дүниежүзінің халқы (4 сағат), дүниежүзі халқының саны және ұдайы өсуі, демографиялық

саясат, халықтың жастық-жыныстық құрамы, еңбек ресурстары және көші-қоны;

      халықтың орналасуы, тығыздығы, урбандалуы және елді мекендердің түрлері, халықтың

нәсілдік, ұлттық құрамы және дүниежүзіндегі діндер;

      3) дүниежүзінің табиғат ресурстары (4 сағат), қоғам мен табиғат арасындағы байланыс,

табиғат ресурстарының жіктелуі, ресурстармен қамтамасыз етілу ұғымы;

      дүниежүзінің табиғат ресурстары (отын-энергетикалық, рудалы және рудасыз, дүниежүзі

экономикасының ресурстық әлеуеті, энергияның балама көздері, Астана қаласы ЭКСПО-2017 көрмесін

өткізу орны);

      № 2 практикалық жұмыс «Дүниежүзі елдерінің табиғат ресурстары түрлерімен қамтамасыз

етілуін анықтау»;

      4) ғылыми-техникалық революция (ҒТР) және дүниежүзілік шаруашылық (2 сағат),

ғылыми-техникалық революция (оған тән ерекшеліктері, құрамдас бөліктері, техника мен

технологияның даму жолдары, шаруашылық дамуының негізгі бағыттары);

      дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын орналастыру факторлары, кибернетика ғылымы және ҒТР

жағдайында адам факторының рөлі, қазіргі кезеңде қоғам мен экономиканың ғылыми-техникалық

жаңаруы (семинар).

      9. «Дүниежүзілік шаруашылық» бөлімін оқуға 11 сағат бөлінген:

      1) дүниежүзілік шаруашылыққа жалпы шолу (8 сағат), дүниежүзілік шаруашылықтың қалыптасуы,

дамуының негізгі кезеңдері, құрылымы, халықаралық географиялық еңбек бөлінісі, халықаралық

мамандану салалары, халықаралық экономикалық ықпалдастық (интеграция);

      дүниежүзілік шаруашылықтың салалары, орналастыру заңдылықтары, отын-энергетика кешені,

металлургия және машина жасау, дамуының негізгі әлеуеті және проблемалары, конструкциялық

материалдар өнеркәсібі (химия, ағаш, құрылыс);

      дүние жүзінің ауылшаруашылығы, өсімдік шаруашылығы, мал шаруашылығы, балық аулау,

дүниежүзінің тамақ және жеңіл өнеркәсібі, дүние жүзінің көлік географиясы, дүниежүзілік байланыс

тораптары (құрлық, су, әуе), телекоммуникациялық жүйелер, интернет;

      № 3 практикалық жұмыс «Дүниежүзілік шаруашылық саласына сипаттама беру» жоспар бойынша;

      2) халықаралық экономикалық байланыстар (3 сағат), халықаралық экономикалық байланыстардың

түрлері, сыртқы сауда, халықаралық туризм, Қазақстан дүниежүзілік шаруашылық және халықаралық

экономикалық қарым-қатынастар жүйесінде;

      дүниежүзілік шаруашылықты ғаламдандыру, ұлтаралық корпорациялар, дүниежүзілік және ұлттық

экономикалардың тұрақтылық проблемалары;

      10. «Дүние жүзінің ғаламдық проблемалары» бөлімін оқуға 7 сағат бөлінген:

      1) ғаламдық проблемалардың түрлері, олардың өзара байланысы, дүниежүзінде бейбітшілікі

сақтау проблемасы;

      экологиялық проблемалар және ғарышты игеру, энергетика және шикізат проблемалары,

демография, денсаулық сақтау, мәдениет және білім беру проблемалары, дамушы елдердің

проблемалары, бұрынғы отарлық иеліктердің дәрменсіздігі, азық-түлік проблемасы, дүниежүзілік

мұхит проблемалары;

      ғаламдық проблемаларды шешудің негізгі жолдары, мемлекеттердің халықаралық

ынтымақтастығының қажеттілігі.

      2) курсты қорытындылау (1 сағат).

3. Оқу пәнінің 11 сыныптағы базалық білім мазмұны сынып

      11. Пәннің базалық мазмұны:

      кіріспе (1 сағат), дүние жүзінің тарихи-географиялық аймақтары және ғаламшар елдерінің

типтері.

      12. «Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдері (ТМД)» бөлімін оқуға 10 сағат бөлінген:

      1) ТМД елдеріне жалпы шолу (1 сағат), ТМД елдеріне жалпы шолу, пайда болуының қысқаша

тарихы, геосаяси жағдайы, ішкі және сыртқы экономикалық байланыстары, қарама-қайшылықтары,

Кедендік Одақ;

      2) «Ресей Федерациясы» (5 сағат):

      қысқаша тарихи анықтама, экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат жағдайлары және

ресурстары, халқының негізгі ерекшеліктері;

      Ресей шаруашылығының жалпы сипаттамасы, отын-энергетикалық кешені, Ресейдің өнеркәсіп

кешені (металлургия, машина жасау, химия және орман химиясы), агроөнеркәсіп және көлік кешені;

      Ресейдің экономикалық аудандары, сыртқы экономикалық байланыстары, Қазақстанмен

қарым-қатынасы;

      № 1 практикалық жұмыс «Ресейдің экономикалық ауданына қысқаша экономикалық-географиялық

сипаттама беру» жоспар бойынша;

      3) «Беларусь», «Украина және Молдова», «Кавказ елдері» (3 сағат):

      экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат жағдайлары және ресурстары, шаруашылығының

жалпы сипаттамасы, өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, көлігі, сыртқы экономикалық байланыстары,

Қазақстанмен қарым-қатынасы;

      4) «Орталық Азия елдері» (1 сағат):

      экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат жағдайлары және ресурстары, шаруашылығының

жалпы сипаттамасы, өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, көлігі, сыртқы экономикалық байланыстары.

Қазақстанмен қарым-қатынасы (Өзбекстан, Қырғызстан, Түрікменстан және Тәжікстан салыстырмалы

түрде).

      13. «Азия елдері» бөлімін оқуға 8 сағат бөлінген:

      1) «Шетелдік Азия елдеріне жалпы шолу» (3 сағат), Азияның тарихи-географиялық аймақтары

және саяси картасы: қалыптасу кезеңдері, мемлекеттердің құрамы, елдердің мемлекеттік құрылымы,

халқы, табиғат жағдайлары мен ресурстары;

      шаруашылығының негізгі бағыттары (жалпы сипаты, әлеуметтік-экономикалық даму модельдері,

аймақ елдері шаруашылығының мамандану салалары),

      2) «Азияның жоғары дамыған елдері» (1 сағат):

      Жапония, аумағының құрамы, экономикалық-географиялық жағдайы, мемлекеттік құрылысы,

табиғат жағдайлары мен ресурстары, халқы, өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, көлік қатынасы, сыртқы

байланыстары, Қазақстанның Жапониямен қарым-қатынасы;

      3) «Азияның жетекші дамушы елдері» (3 сағат):

      Қытай, Үндістан, Түркия, құрамы және экономикалық-географиялық жағдайы, мемлекеттік

құрылымы, табиғат жағдайлары мен ресурстары, халқы, өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, көлік

қатынасы, экономикалық аудандары, сыртқы байланыстары, Қазақстанның Қытаймен қарым-қатынасы;

      4) «Азиядағы жаңа индустриялы елдер» (1 сағат):

      экономикалық-географиялық жағдайы, мемлекеттік құрылымы, табиғат жағдайлары мен

ресурстары, халқы, өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, көлік қатынасы, сыртқы байланыстары,

Қазақстанның аймақ елдерімен қарым-қатынасы (Корея Республикасы, Малайзия, Сингапур, Тайвань,

Таиланд).

      14. «Шетелдік Еуропа елдері» бөлімін оқуға 6 сағат бөлінген:

      1) «Шетелдік Еуропа елдеріне жалпы шолу» (1 сағат), Еуропаның тарихи-географиялық

аймақтары және саяси картасы: қалыптасу кезеңдері, мемлекеттерінің құрамы, елдердің мемлекеттік

құрылымы, табиғат жағдайлары мен ресурстары, халқы;

      2) «Еуропаның жоғары дамыған елдері» (2 сағат):

      Германия Федеративтік Республикасы және Италия, Ұлыбритания және Франция., аумағының

құрамы, экономикалық-географиялық жағдайы, мемлекеттік құрылымы, табиғат жағдайлары мен

ресурстары, халқы, өнеркәсібі, ауылшаруашылығы, көлік қатынасы, сыртқы байланыстары,

Қазақстанның бұл елдермен қарым-қатынасы.

      3) «Батыс Еуропаның шағын капиталистік елдері» (3 сағат):

      Орта Еуропа елдері, Солтүстік Еуропа және Оңтүстік Еуропа елдері, Шығыс Еуропа және Балтық

елдері, экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат жағдайлары мен ресурстары, халқы, өнеркәсібі,

ауыл шаруашылығы, көлік қатынасы, сыртқы байланыстары, Қазақстанның бұл елдермен қарым-қатынасы;

      № 2 практикалық жұмыс «Атлас карталарының көмегімен елге кешенді сипаттама беру»

(бағдарламада қарастырылмайтын елге).

      15. «Америка елдері» бөлімін оқуға 5 сағат бөлінген:

      1) «Американың жоғары дамыған елдері» (3 сағат), Америка Құрама Штаттары (2 сағат),

экономикалық-географиялық жағдайы, мемлекеттік құрылымы, табиғат жағдайлары мен ресурстары,

халқы, урбандалуы;

      шаруашылығының жалпы сипаты, өнеркәсібі, ауыл шаруашылығы, көлік қатынасы, АҚШ

экономикалық аудандары, сыртқы экономикалық байланыстары, Қазақстанның АҚШ қарым-қатынасы;

      № 3 практикалық жұмыс «Ел аумағына ауызша саяхат жасау арқылы елге сипаттама беру» жоспар

бойынша;

      2) Канада (1 сағат), экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат жағдайлары мен ресурстары,

халқы, өнеркәсібі, ауылшаруашылығы, көлік қатынасы, сыртқы байланыстары, Қазақстанның Канадамен

қарым-қатынасы;

      3) «Латын Америкасының дамушы елдері» (2 сағат):

      құрамы, геосаяси жағдайы, саяси картасының қалыптасу кезеңдері, мемлекеттік құрылымы,

Латын Америкасының табиғат жағдайлары мен ресурстары, халқы (құрамы, саны, урбандалуы);

      Бразилия және Мексика салыстырмалы түрде (экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат

жағдайлары мен ресурстары, халқы, өнеркәсібі, ауылшаруашылығы, көлік қатынасы, сыртқы

байланыстары, Қазақстанның бұл елдермен қарым-қатынасы).

      16. «Африканың дамушы елдері» бөлімін оқуға 2 сағат бөлінген:

      құрамы, қазіргі замандағы геосаяси жағдайы, саяси картасының қалыптасу кезеңдері, отарлық

дәуірі және оның салдары, табиғат жағдайлары және ресурстары, халқы (саны, демографиясы,

тығыздығы, еңбек ресурстары, ұлттық және діни құрамы);

      шаруашылығының жалпы сипаты, өнеркәсібі, өнеркәсіптік аудандар, ауылшаруашылығы, көлік

қатынасының ерекшеліктері, бірсалалы экономика – отарлау заманының мұрасы, Африканың аймақтары

және ішкі айырмашылықтары, Қазақстанның материк елдерімен қарым-қатынасы.

      17. «Аустралия, Мұхит аралдары, Антарктида» бөлімін оқуға 2 сағат бөлінген:

      Аустралия Одағы және Жаңа Зеландия, экономикалық-географиялық жағдайы, табиғат жағдайлары

және ресурстары, халқы, өнеркәсібі, ауыл- шаруашылығы, сыртқы байланыстары, Қазақстанның

Аустралиямен қарым-қатынасы, Мұхит аралдары елдері, Антарктида;

      № 4 практикалық жұмыс «Аустралия Одағының Қазақстан Республикасымен ұқсастығын анықтау».

4. 10-сынып оқушысының дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

      18. Пәндік нәтижелер. 10 сыныптың соңында оқушылар:

      1) тарихи-географиялық аймақтарды, дүниежүзі саяси картасының қалыптасу кезеңдерін;

      2) мемлекеттік және дүние жүзі елдерінің әкімшілік-аумақтық құрылымының формаларын,

тәуелсіз мемлекеттерді, тәуелді аумақтарды және қазіргі кездегі дүниежүзі елдері типтерін;

      3) дүниежүзілік өркениет, геосаясат, саяси география, геосаяси жағдай ұғымдарын;

      4) саяси қарым-қатынас және олардың негізгі бағыттары ұғымдарын, Қазақстан Республикасының

көршілес және алыс шетел елдерімен қарым-қатынасын;

      5) халықаралық ұйымдардың қазіргі әлемдегі рөлін;

      6) Жер шары халқының санын және олардың орналасуын;

      7) халықтың ұдайы өсуі, демографиялық саясат, еңбек ресурстары, жастық-жыныстық құрамы,

көші-қон, урбандалуы ұғымдары;

      8) дүниежүзі халқытарының жіктелуін, ірі халықтарды, тілдерді, әлемдік және ұлттық

діндерді;

      9) Қазақстан Республикасы халықтарының ұйымшылдыққа, ынтымақтастыққа және нығаюға

жетуіндегі Қазақстан халқы Ассамблеясының рөлін;

      10) Жер шарындағы негізгі нәсілдерді, Н.Н.Миклухо-Маклай зерттеулерінің қорытындыларын;

      11) табиғатты пайдалану, географиялық орта, қоршаған орта, ресурспен қамтамасыз етілу

ұғымдары туралы;

      12) табиғат ресурстарының жіктелуін (пайда болу, қолданылу, сарқылу деңгейі бойынша),

жекелеген елдер бойынша олардың орналасу және шоғырлану ерекшеліктерін;

      13) қоғам мен табиғат арасындағы байланыстың қазіргі кезеңдегі ерекшеліктерін;

      14) экологиялық проблемаларды шешудің негізгі бағыттарын;

      15) ҒТР ұғымы (негізгі белгілерін, құрамдас бөліктерін, техника мен технологияның даму

жолдарын, шаруашылық дамуының негізгі бағыттарын және ҒТР жағдайында шаруашылықтың салаларын

орналастыру факторларын);

      16) Қазақстан Республикасындағы инновациялық-индустриалдық реформалардың бағыттарын және

экономиканың ғылыми-техникалық жаңаруын;

      17) ҒТР жағдайында адам факторының рөлін және сапалы білімнің жеке тұлғаның қазіргі

замандағы шаруашылыққа маман ретінде бейімделуіндегі маңызын;

      18) дүниежүзілік шаруашылық, оның дамуының негізгі кезеңдері, халықаралық географиялық

еңбек бөлінісі, халықаралық экономикалық ықпалдастық, экономиканың түрлері ұғымдарын;

      19) дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын орналастырудың негізгі заңдылықтарын және

факторларын;

      20) ҒТР саланың құрылымына, өнеркәсіпті орналастыруға әсерін және оның дамуының негізгі

бағыттарын;

      21) дүниежүзілік өндіруші және өңдеуші өнеркәсіптің жетекші салаларын орналасуының негізгі

орталықтарын және аймақтарын;

      22) дүниежүзінің негізгі ауылшаруашылық аудандарын;

      23) көліктің негізгі түрлерін және дүниежүзілік қатынас жолдарын;

      24) халықаралық экономикалық байланыстардың түрлерін;

      25) ғаламдық проблемалардың түрлерін, мәнін, оларды шешудің негізгі жолдарын және бұл

проблемаларды шешудегі халықаралық ынтымақтастықтың маңызын;

      26) ғаламдық және аймақтық проблемалардың оң шешімінің мысалдарын білулері тиіс.

      19. 10 сыныптың соңында оқушылар:

      1) геосаяси жағдайды сипаттай;

      2) қабырға картасынан және кескін картадан дүниежүзі саяси картасының нысандарын көрсете;

      3) елдегі және дүниежүзіндегі саяси оқиғаларды, бұқаралық ақпарат құралдарының

басылымдарын, мәтіндерді талдай;

      4) дүниежүзі және жекелеген елдерді халқының ұдайы өсуі, жастық-жыныстық құрамы, халықтың

тығыздығы және орналасуы, демографиялық саясаты, нәсілдік, тілдік, ұлттық, діни құрамы,

урбандалу деңгейі ерекшеліктеріне қарай салыстыра;

      5) ақпарат көздеріне сүйене отырып, табиғатты пайдаланудың әр түрлі түрлерін сипаттай;

      6) Жер шарында минералдық ресурстардың таралуын талдау және әр түрлі елдердің ресурспен

қамтамасыз етілуін анықтай;

      7) күнделікті өмірдегі, өнеркәсіптегі, саудадағы, көліктегі, ауыл шаруашылығындағы

ғылыми-техникалық жаңаруды дәлелдейтін нақты мысалдар келтіре;

      8) мерзімдік басылымдарға, ғылыми әдебиеттерге талдау жасай және түсініктемелер мен

хабарламалар жасай;

      9) дүниежүзілік шаруашылықтың жетекші салаларын орналастыру факторларын анықтай;

      10) бұқаралық ақпарат құралдарының дүниежүзі шаруашылығы салаларының жағдайы туралы

материалдарын талдай;

      11) әр түрлі ақпарат деректерінің көмегімен дүниежүзі шаруашылығының салаларына және

халықаралық сауда үдерісіне сипаттама бере;

      12) қабырға және кескін карталардан дүниежүзі шаруашылығы салаларының жетекші елдерін

көрсете;

      13) ғаламдық проблемалар, олардың түрлері және шешу жолдары туралы оқулық, мерзімдік басқа

да басылымдардың, интернет материалдарын талдай;

      14) адамзаттың ғаламдық проблемалары туралы баяндамалар дайындай;

      15) істелген жұмыстардың нәтижесін көпшілік алдында көрсете алулары тиіс.

жүктеу/скачать 3,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: