Жануар физол

Жануарлар 

Тіршілік қабілетінің сақталу мерзімі, сағ. 

Жұмыртқа         

Спермий 

Қой  

Шошқа  

 Құс 

10-12 

8-10 

8-10 

24-48 

120-144 

16-20 

алатын  жəне  ұрықтандыратын  қабілетке  біраз  уақыт  аналық  жыныс 

жолдарында  болғаннан  соң  ғана  ие  болады.  Бұл  құбылысты  капацитация 

(латын  тілінен  аударғанда  capacіtus  –  қабілеттілік  алу  деген  мағына  береді) 

деп атайды. 

Капацитация  жатыр  мен  жұмыртқалық  жолдан  бөлінген  секреттердің 

əсерімен жүреді. Оның мерзімі ірі қарада 5–6, қойда 1,0–1,5, шошқада  2–3, 

қоянда  5–6, мысықта  3–4, егеу құйрықта  2–3 сағат. 

Капацитацияның  биологиялық  мəні  спермийлер  беткейін  акросомалық 

реакцияны  бөгейтін  заттардан  тазалауда.  Бұл  процестің  нəтижесінде 

спермийлер  басының  алдыңғы  бөлігінде  құрылымдық  өзгерістер  жүріп, 

спермий  акросомасынан  гиалуронидаза  жəне  акросин  ферменттері  бөлінеді. 

Капацитация  спермийлер  қимылын  күшейтіп,  олардың  жұмыртқаның 

жылтыр  қабығынан  өтуін  жеңілдетеді.  Сонымен  қатар  капацитация 

спермийлердің төзімділігін, беріктігін төмендетеді.