Жануарлар этологиясы
Балықтардың ата – аналық мінезқылығы
жүктеу/скачать 1,51 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұрпақтарын өсіру үшін басқа түрлердің көмегін қолдану.
| Балықтардың ата – аналық мінезқылығы.Статистикакөрсеткендей,
ұрпақтарына қандай да қамқорлық таныту балықтардың біраз түрлеріне тән. Бұл қамқорлықтың ауырлығы аталықтарына түседі, аналықтары уылдырықтарына және шабақтарына сирек қамқорлық көрсетеді, ал осы үрдіске екі ата – ананыңда қатысуы үлкен сирек жағыдай. Кейбір балықтардың аталықтарының уылдырықтар мен құртшабақтарды қорғауы аумақталыққа байланысты. Оларда бұл әсер көбею мерзімінде пайда болады. Қарсыласымен күресу кезінде алынған аумақты, балықтың аталықтары 250 өзінің жеке меншігі ретінде мұқият қарап алады. Көптеген аумақтық аталықтар уылдырық шашылғаннан кейін, бірден аналықтарды өзінің аумағына қарай қуады. Кейбір балықтарда көбею кезеңі басталған кезде, уылдырықтарды инкубациялау үшін арнайы бейімделуді функциялау басталады. Мысалы, кейбір теңіз балықтарының құрсағының артқы бөлігінде, аналықтар ұрықтанған уылдырықтарды жинауға арналған арнайы сөмкешесі болады. Осы кезеңде сөмкешенің ішкі беткейіндегі уылдырықтарға оттегінің түсуін қамтаммасыз ететін, қан тамырларының қою желісі дәл сол орында пайда болады. Жас теңіз балықтары аталықтың сөмкешесінің қуысындағы жұмыртқадан шығады, кейін өз еркімен жүзуді үйреніп, әкесіне жақын жүреді. Теңіз балықтарының аталықтарының сөмкешесінен осындай түзілу құбылысы жыныстың жартылай реверсиясы деп аталады. Бұл жағыдайда аталық аналыққа толығымен айналмайды, ол тек қана аналықтарға тән мінез бен құрылысының кейбір белгілерінің ерекшеліктерін иеленедін. Теңіз балығының сөмкешесі сүт қоректілер жатырына ұқсас болып табылады. Ұрпақтарын өсіру үшін басқа түрлердің көмегін қолдану. Кейбір балықтардың түрлері өзінің ұрпағын өсіру үшін басқа жануарлардың көмегін қолданады. Мысалы, Охотск көлінде өмір сүретін карепрокт балығы көктемгі табиғи сулардың салдарынан көтеріледі және уылдырықтарын камчат шаяндарының желбезектеріне шашады. Карепрокттардың уылдырықтары шаяндардың оттегіге қаныққан қабықшасының астында инкубатордағы сияқты дамиды. Сонымен қатар, шаяндардың жылуы түскеннен кейін, күн сәулесімен қызған таяз сулардың бетіне шығады және уылдырықты жарып шыққан шабақтар жағажай суларының азықтарын қолдана отырып ары қарай дамуға мүмкіндік алады. |