Жануарлар этологиясы
Ұрпағына қамқорлық жасаудың түрлері
жүктеу/скачать 1,51 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.Ұрпағына қамқорлық мүлдем жасамауы.
- 2. Бір ата – анасының денесінде отырғызылған жұмыртқаларды басып шығару.
| Ұрпағына қамқорлық жасаудың түрлері. Жануарлар әлемінде ұрпағына
қамқорлық жасаудың түрлерінің түр – түрі кездеседі: толыққанды болмауынан күрделенген және бөлшектенгенге дейінгі бала мен ата – анасының қарым – қатынасы. Қарапайым түрде ұрпағына қамқорлық жасауы барлық ағзаларда болады және көбеюі тек ұрпағына жағымды жағдайы кезінде болады, - азықтың, лайықты температуыраның т.б болуы. 1.Ұрпағына қамқорлық мүлдем жасамауы. Көптеген омыртқасыздар мен балықтар ұрпағына қамқорлық жасамайды. Осындай түрлердің тіршіліктерінің қамтамасыз ететін, олардың көпшілік түрде көбеюінде. Теңіз кеңістігінде омыртқасыздар мен балықтардың көптеген түрлері, алып топтарға жиналады, миллиондаған жұмыртқаларды отырғызады, және сол кезде олар ет қоректі жыртқыштарға үлкен көлемдегі жемтігіне айналады. Құтылуыдың жалғыз амалы өте үлкен ұрықтылық болып саналады. Жүздеген және миллиондаған көлемде уылдырықтар балықтар шығарады, оны судың қалың қабаттарында салады. Осылайша, солтүстік теңіздерде мекендейтін мольва – шортанның ұрғашысы бір маусымда 60 миллионға дейін, ал алып теңіз ай – балығы, жарты тоннаға салмағы жететіндей, теңізге 300 миллионға дейін уылдырығын шашады. Еркін жағдайына ұсынылған ұрықтандырылған аналық жасушасы, планктондармен араласып немесе теңіз түбіне түсіп, сансыз көлемде өлімге ұшырайды. Осындай жағдай уылдырықтан шыққан балаңқұрттарыда көреді. 2. Бір ата – анасының денесінде отырғызылған жұмыртқаларды басып шығару.Теңіз жануарлардың ұрғашыларының көбі отырғызылған жұмытқаларын өз денесіне жабыстырып алады және күтіп бағады, сондай –ақ шыққанан кейінде, олар өз бетімен тіршілік етпегенше дейін қасында болады. Ұқсас мінезқылық 238 судағы жануарлардың көбінде байқалады: теңіз жұлдыздарында, асшаяндарында және шаянтәріздестерінде. Осындай мінезқылық өз бойында келесі күрделі ұрпағына қамқорлық жасауының баспалдағын көрсетеді, бірақ толыққанды ол ерекше тапқырлығымен ерешеленбейді. Отырғызылған жұмыртқаның саны ата – анасының қамқорлығының дәржесіне кері пропорциональды. Бұл заңды тепе – теңдігін теңіз жұлдыздарында байқауға болады, соның ішінде суға міндетті түрде жұмыртқаларын шашатын түрлері болады, сонда олар бірнеше аталықтардың шәуеттерімен ұрықтанады, және өз денесінде бағып шығаратын түрі де кездеседі. Бірінші топтағы түрдің ұрғашысының ағзасындағы піскен аналық жасушасы 200 миллионға жетеді, сол кезде теңіз жұлдыздарында, ұрпағына қамқорлық жасайтынында, отырғызылған жұмыртқа саны бірнеше жүзден аспайды. жүктеу/скачать 1,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|