Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминологиясымен


Сурет-1. Жануарлар денесінен жүргізілген жазықтықтар мен бағыттар



бет3/46
Дата11.12.2023
өлшемі2,63 Mb.
#137841
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   46
Сурет-1. Жануарлар денесінен жүргізілген жазықтықтар мен бағыттар
Жазықтықтар :а–а- сагиттальды; б-б-сегментальды;в-в-фронтальды.
Бағыттары: 1- ауызға қарай (мұрынға қарай); 2- аборальді, ауызға қарама-қарсы; 3- краниальды (басқа қарай); 4-дорсальды (арқаға қарай); 5-каудальды; 6- вентральды (құрсаққа қарай); 7- проксимальды; 8-дистальды; 9- медиальды;10-латеральды.

Жануарлардың қаңқасы мен денесін оқыған кезде, анатомиялық тәжірибеде келесі латын терминдері қолданылады:


1. Краниальды бағыт – бұл бассүйекке бағытталған, бассүйек - cranium
2. Каудальды бағыт – бұл құйрыққа қарай, құйрық – cauda.
3. Дорсальды бағыт – бұл арқаға, омыртқаға қарай бағытталған, омыртқа – dorsum.
4. Вентральды бағыт – қарынға қарай бағытталған, қарын – venter.
Бассүйекте келесі бағыттарды қарастырады:
5. Ауызға қарай немесе мұрынға қарай бағытталған бағыт (ог-ауыз, nasus-мұрын).
6. Аборальды бағыт (ауызға қарама-қарсы) шүйде қарай бағытталған бағыт.

Бағыттармен қатар, екі жақты да қарастырады.


1. Латеральды жақ – яғни сыртқы.
2. Медиальды жақ - ішкі.
Қаңқаның қуысты сүйектерінде (алдыңғы және артқы сүйектері) екі шеті мен ортасын ажыратады. Проксимальды немесе үстіңгі ұшы, тұлғаға жақын орналасқан жақты айтады (proximus -жақынырақ).
3. Дистальды немесе төменгі ұшы, тұлғадан алысырақ жатқан төменгі бөлігі (distalis- алысырақ) деп аталады.
4. Диафиз (diaphis – сүйектің ортасы), проксимальды және дистальды ұштардың ортасында орналасқан.
Алдыңғы және артқы аяқтарын осы терминдер қолданылады:
1. Волярлы, яғни бетінде немесе алақан, алдыңғы аяқтың басында орналасқан (vola- алақан).
2. Плантарлы, яғни табан артқы аяқтың басында орналасқан (planta-табан).
IV Бақылау сұрақтар:
1. Қаңқа деген не және оның ағзадағы рөлі?
2 Адам мен әртүрлі жануарлар денесінде сүйектер саны?
3 Сагиттальды, сегментальды және фронтальды жазықтықтар деген не?
4. Қандай анатомиялық терминдерді білесіздер?
2 САБАҚ
Тақырыбы: Үй жануарларының біліктік қаңқасын игеру.
I. Сабақтың мақсаты:
1. Қаңқада кеуде қуысы мен омыртқа жотасын, қабырға, төс құрылысың оқып зерттеу және анатомиялық терминдерді.
2. Ең маңыздысы әртүрлі жануарларда кеуде қуысының құрылыстарының ерекшеліктерін оқып-зерттеу.
II. Материалмен қамтамасыздандыру.
1. Сиыр, қой, шошқа, жылқы және ит қаңқалары
2. Әртүрлі жануарлардың бөлек-бөлек омыртқалары, қабырғалары мен төсі.
III Сабақтың мазмұны мен оқудың маңыздылығы.
IV Бақылау сұрақтары.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   46




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет