Жануарлар морфологиясы латын ветеринариялық терминологиясымен


Сурет-22. Қабырғаның омыртқамен байланысы



бет30/46
Дата11.12.2023
өлшемі2,63 Mb.
#137841
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   46
Сурет-22. Қабырғаның омыртқамен байланысы. А – алдынан көрініс. Б – артынан көрініс. 1 – білікті өсінді, 2 – қабырғалар (кесілген), 3 – омыртқаның денесі, 4 – буынды өсінді, 5 – қабырға басының бөлігі, 6 – көлденң өсінді, а – омыртқа аралық шеміршек, б – қабырға төмпешігінің байламы, қабырға мойынының байламы, г – қабырға басының байламы (радиальды), д - қабырға басын қосатын байлам.
Қабырға басының радиальды буыны - ligamentum capituli costae radiatum қабырға басынан басталып омыртқаның денесіне дейін созылады. Қабырға басын байланыстыратын байлам - ligamentum coniugale costarum деп аталады. Ол қабырға басының шұңқырынан бастап басқа жақтан қабырға басының шұңқырына дейін созылады.Қабырға төмпешігінің байламы - ligamentum tuberculi costae деп аталады. Ол қабырға төмпешігінен бастап көлденең өсіндіге дейін созылады. Қабырға мойының байламы - ligamentum collum costae деп аталады. Ол қабырға мойынынан алдыңғы омыртқаның доғасына дейін жетеді.
Қабырғалар қабырға шеміршектерімен бір-бірімен әртүрлі байланысқан: қабырғаның кеуде ұшы қабырға шеміршегімен синхондрозды қосылады: 2-шіден 9-ші қабырға тығыз буынның көмегімен байланысады.
Буын қапшығы бар кабырға шеміршектері кеудемен – кеуде-қабырға буының - artictilatio sternocostalis құрайды
Кеуде сүйегінің тұтқасы буын кеудесінің денесімен жалғасады. Бас сүйектің сүйегі тігінмен байланысады. Төменгі жақ сүйегі самай сүйегінің қабығымен байланысады да, самай-төменгі жақ сүйегінің буынын - articulatio temporomandibularis түзеді. Буынды беттері арасында буынды мениск – discus орналастырылған, сондықтан ол сондай күрделі. Бүгу мен жазу қозғалыстарын, оң мен солға бұрылу. Байланыс аппараты қапшық, бүйірлі және артқы байланыстан тұрады.
Ерекшеліктері: Иттер мен шошқаларда төменгі жақ сүйегінің буынында артқы байланыстары жоқ. Жылқы мен сиырларда байланыс құрылысы бірдей.


IV Бақылау сұрақтары.
1. Омыртқа арқасының ұзын байланысын орыс және латын тілінде атап беріңіз.
2. Екі көршілес омыртқаның қысқа байланысын орыс және латын тілінде атап беріңіз.
3. Бірінші мойын омыртқасы мен шүйде сүйегінің пайда болу буынын сипаттап беріңіз.
4. Бірінші мойын омыртқасы мен екінші мойын омыртқасының пайда болуын сипаттап беріңіз. Кеуде омыртқасының қабырғамен қалай байланысқанын сипаттап беріңіз
5. Қабырғаның қабырға шеміршегімен және кеудемен қалай байланысқанын сипаттап беріңіз.
6. Кеуденің тұтқасы оның денесімен қалай байланысқанын сипаттап беріңіз

16 САБАҚ


Тақырыбы: Алдыңғы аяқ сүйектерінің байланысы
I. Сабақтың мақсаты: Ірі қара малдың алдыңғы аяқ қаңқасында буынды байланыстарын сипаттау.
II. Материалмен қамтамасыздандыру.
1. Ірі қара мал мен басқа үй жануарларының қаңқасы.
III Сабақтың мазмұны мен оқудың маңыздылығы.
IV Бақылау сұрақтары.

Алдыңғы аяқ сүйектері бір-бірімен буындар арқылы байланысады. Сиырдың алдыңғы аяғына келесі буын байланыстарын ажыратады: иық, шынтақ және тізе буынын (тұсамыс, топай және тұяқ).




Иық буыны - articulatio brachialis – жауырынның буын ойысы мен тоқпан жіліктің басының қосылысынан түзілген. Бұл қарапайым көп білікті буынға жатады. Буынды сыртынан буын қапшығы қаптайды.


Шынтақ буыны - articulatio cubitalis – құрылысы жағынан күрделі, қозғалысы жағынан бір білікті буын. Ол тоқпан жілік пен шынтақытң, тоқпан жілік пен кәрі жіліктің және кәрі жілік пен шынтақтың проксималды ұштарының байланыстарынан пайда болған. Латеральды байланыс - - ligamentum collaterale laterale және медиальды байланыстар - ligamenta transversa radii et ulnae кәрі жілік пен шынтақ жіліктен көлденең орналасқан. Сүйек аралық байланыс – ligamentum interosseum сүйек аралық кеңістікте жатыр.







Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   46




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет