базофилдік дәнді лейкоциттер немесе базофилдер

120 
полиморфтар деп те атайды, полиморфты ядролы лейкоциттер деген 
терминнің қысқартылған аты. 
Агранулоциттер екі типке бӛлінеді: лимфоциттер және моноциттер. 
Ерекшелігі 
цитоплазмасында 
гранулалар 
болмайды, 
ядролары 
сегменттелмеген. Лимфоциттер деп аталуы қанда ғана емес, лимфада 
үнемі кездесетініне байланысты.  
Гранулоциттерге сипаттама: 
1. Эозинофилдер лейкоциттердің 1- 4% құрайды. 1 мм
3
қанда 120-
дан 350-ге дейін эозинофилдер болады. Пішіндері домалақ, ядросы 
сегменттелген екі ірі бӛліктен тұрады, олар бір-бірімен жіпше арқылы 
байланысқан. Цитоплазмасында орналасқан гранулалардың пішіндері мен 
мӛлшерлері бірдей, бояғанда ашық қызғылт сары түске боялады, қызыл 
уылдырықты еске түсіреді. Эозинофилдің гранулалары қышқылдық реакция 
беретін (рН < 7) бояулармен боялады. Эозинофилдерде Гольджи аппараты 
мен митохондриялардан басқа органеллалар болмайды деуге болады. Олар, 
сүйектің қызыл кемігінде миелобластан дамып жетіліп, қан тамырына ӛтіп, 
3 - 8 сағат қанда болып, одан кейін қан тамырынан шығып ұлпаларға ӛтеді, 
онда бірнеше тәулік болады, жалпы тіршілік ету ұзақтығы 8-15 тәулік. 
Эозинофилдер әдетте ішектің, ӛкпенің, терінің борпылдақ дәнекер 
ұлпасында және сыртқы жыныс мүшелерінің беткі дәнекер ұлпасында 
кездеседі. Ол ӛзінің фагоцитоздық қабілетіне байланысты қорғау қызметін 
атқарады. Сондықтан, эозинофил иммунитетті қамтамасыз ететін 
жасушалар қатарына жатады және оның бір ерекшелігі аллергиялық 
реакциялардың дамуына қатысады, яғни бір затқа аллергиясы бар 
адамдардың қанында эозинофилдер мӛлшері арта түседі (3- сурет А).  
2. Нейтрофилдер лейкоциттердің 50—70% құрайды. 1 мм
3
қанда 3000-
нан 6000-ға дейін нейтрофилдер болады. Адамның бес литр қанында 15-
тен 30 миллионға дейін нейтрофилдер бар. Бұл лейкоциттердің ішіндегі 
кӛбі. Нейтрофилдер сүйек кемігінде миелобластан дамиды, пішіні 
дӛңгелек, ядросы бӛліктерге бӛлінген. Пісіп жетілген жасушалардың 
ядросы 2—5 бӛліктен тұрады. Цитоплазмасында кӛптеген гранулалар 
орналасқан, олар нейтральді реакция беретін (рН = 7,0) бояғыштармен 
бояғанда сия кӛк түске боялады. Сондықтан нейтрофил деп атаған, 
гранулаларының пішіні майда дәндер сияқты. Әрбір жасушада 50-ден 200-
ге дейін гранулалар болатыны анықталған. Гранулоциттер қан ағысында 
8—10 сағаттан артық болмайды. Содан кейін, олар ұсақ тамырлардан 
(венулалардан) шығып, дәнекер ұлпасына ӛтіп, онда 2-3 тәулік тіршілік 
етіп, бауырда немесе кӛк бауырда ыдырап кетеді. Пісіп жетілген 
нейтрофилдің тіршілік ету ұзақтығы 14 тәулік. Нейтрофилдер 

121 

жүктеу/скачать 6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: