Жаратылыстану және география институты
№4 зертханалық жұмыс. Көмір қышқылын анықтау
жүктеу/скачать 0,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Зертханалық жұмыстар әдістемесі 2023 2
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.2 Анықтауды орындау
| №4 зертханалық жұмыс. Көмір қышқылын анықтау
Жұмыстың мақсаты: судағы көмір қышқылының концентрациясын анықтауды үйрену. 4.1 Теориялық кіріспе Табиғи суларда көмір қышқылы келесі түрлерде кездеседі: CO 2 , H 2 CO 3 , , . Көмір қышқылының судағы концентрациясы ерітілген CO 2 концентрациясының ондық үлестерін құрайтындықтан, әдетте көмір қышқылының концентрациясын CO 2 арқылы өрнектейді. Суда көмір қышқылы екі саты бойынша диссоциацияланады – бикарбонат- және карбонат-иондардың түзілуімен: ; . Көмір қышқылының әртүрлі формаларының қатынасы тұрақты температурада сутек иондарының концентрациясымен анықталады, яғни судың рН мәнімен. рН-тың төменгі мәндерінде көмір қышқылының барлығы ерітілген CO 2 түрінде болады. рН жоғарлаған сайын CO 2 үлесі азаяды да үлесі жоғарылайды. рН =8,35 көмір қышқылының барлық түрлері -ке айналады. рН мәнін ары қарай жоғарылату -ионының -ке ауысуына әкеледі. Соңғысының концентрациясы максимальды мәніне рН=12 жетеді. Көмір қышқылының судағы әртүрлі формаларының балансын келесі теңдеумен өрнектеуге болады: . Тәжірибеде бос көмір қышқылын сілті ерітіндісімен бикарбонатқа дейін титрлеп, анықтайды: CO 2 +H 2 O↔H 2 CO 3 H 2 CO 3 +NaOH↔NaHCO 3 + H 2 O 4.2 Анықтауды орындау 4.1 суретте көрсетілген аспап құрастырылады. Аспапты каучукты құбыршамен 2 алу нүктесіне жалғап, құбырша 3 арқылы құйылуына мүмкіндік беріп, колбаны 1 талданатын сумен толтырады. Бұдан кейін резеңке құбыршаны 2 қысқышпен қысып, құбыршаны 3 құрамында аскарит немесе натронды ізбесі бар хлоркальцийлі құбыршамен ауыстыра отырып, алып тастайды. Құбыршадағы 2 қысқышты әлсіретеді және ондағы сұйықтық деңгейі 200 см 3 белгіге жеткенше судың колбадан ағып кетуіне мүмкіндік береді. Құбыршаны 2 қайтадан қысады және бюретка 5 арқылы фенолфталеиннің 1%-дық ерітіндісінің 0,2 см 3 енгізеді. Енді сұйықтықты тиісті түс тұрақтанғанға дейін сұйықтықтың түсін эталонмен салыстыра отырып 0,1н немесе 0,01н сілті ерітіндісімен титрлейді. Егер эталон талданатын суда дайындалса, онда сондай өлшемді колбаға сақтандырусыз 200см 3 талданатын су құйылады, оған 0,2 см 3 0,01%-дық фенолфталеин ерітіндісі және 1см 3 30%-дық сілті ерітіндісі қосылады. Сынаманы титрлегенде алынған эталонның түсіне жетуге ұмтылады. Егер эталондарды буферлі қоспалардан дайындаса, 4.1 суретте көрсетілгендей бірдей өлшемді екі колба алынады. Бұл колбалардың біреуіне 120 см 3 Na 3 BO 3 ерітіндісі және 80 см 3 тұз қышқылының 0,1н ерітіндісі құйылады, бұл қоспа рН=8,3. Екінші колбаға 130 см 3 борлы қышқыл натрдың ерітіндісі және 70 см 3 0,1н тұз қышқылы құйылады, бұл қоспада рН=8,5. Екі колбаға да 0,2 см 3 1%-дық фенолфталеин ерітіндісін енгізеді және колбаларды резеңке тығындармен нығыздап жабады. Бұл эталондар 1 ай бойы тұрақты. Титрлеу қарқындылығы «эталондар аралығында», яғни біреуінен ашығырақ және екіншісінен боздау болатын күйге жетуге ұмтылады. Бұл кезде титрленетін сұйықтықтың рН мәні шамамен 8,4-ке дейін жетеді. 4.1 сурет - Су сынамасын алуға және ондағы бос көмір қышқылын анықтауға арналған аспап 1 – конустық колба; 2 – талданатын суды әкелуге арналған құбырша; 3 – талданатын суды әкетуге арналған құбырша; 4 – резеңке тығын; 5 – титрлеу жүргізілетін бюретка ұшы. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|