«Жаратылыстану»
жүктеу/скачать 0,91 Mb. Pdf көрінісі
|
Оқу бағдарлама сына сілтеме Оқу мақсаттары Сабақта ұсынылатын іс-әрекет түрлері Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту әдістемесі бойынша) Оқыту ресурстары жұмыстарынан көрме ұйымдастырыңыз.
(Ө) Үй жұмысы ретінде оқушыларға «Ғарыш» тақырыбына жұмбақтар мен мақалдар алып келуді ұсыныңыз. Сабақ үстінде оқушылармен жұмбақ шешіп көріңіздер. Ғарыш. 1.4.2.1
астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау
Оқушыларға астрономия ғылымының тарихи дамуы туралы бейне роликті
көріп шығуды
ұсыныңыз. Оқушылармен жаңа ғылымның пайда болу себептерін және адам өміріндегі маңызын талқылаңыздар. (Т) Оқушыларға «Жұлдыз санаушы» рөлдік ойынына қатысуды сұраңыз. Экранға жұлдызды аспанды шығарыңыз да,
оқушылардан барынша
шоқжұлдыздарды табуды сұраңыз. Жұмыс аяғында оқушыларға жұлдыздардың бір жерге жиналуын неге шоқжұлдыз деп атайтынын түсіндіріп өтіңіз. Астрономдар жұлдыздарды неге
зерттейтінін түсіндіріңіз. (ОТ) Оқушыларға бірігіп қолдан
қарапайым телескоп жасауды ұсыныңыз. Ол үшін келесі іс-әрекетті ұйымдастыру керек: •
Телескопты не екенін және оның қызметі қандай екенін зерттеп шығу. Талдау кезінде, оқушылардың сыни ойлауын дамыту үшін, жоғары реттің сұрақтарын қолданыңыз.
Берілген жаттығуды сонымен қатар суреттер және жұлдызды аспан картасының көмегімен де өткізуге болады.
Жұмысты топта өткізуге болады, «Ежелгі заманның астрономдары» бейнефильмі:https://www.yo utube.com/watch?v=k5t7dtpE hiU «Астрономия балалар үшін»
дамытатын мультфильмі https://www.youtube.com/wat ch?v=UAZmhBLAQMM Қарапайым микроскоп жасау жайлы ақпараты бар ресурс: http://xage.ru/kak-sdelat- prostejshij-teleskop/
http://www.astrogorizont.com /content/read-Telescope
http://fishki.net/1472472-kak- sdelat-teleskop-refraktor- svoimi-rukami-iz-ochkovyh- stekol.html
46
5- нұсқа
Мамыр 2016
•
Қарапайым телескоптың құрылысын зерттеу. •
Қолдан қарапайым телескоп жасаудың жолдарын анықтау. •
қандай қолда барзаттар қажет екенін анықтау. (Ұ) Оқушыларға «Тақтаның алдында бір минут» жаттығуларын ұсыныңыз. Ол үшін бір-бірден оқушыларды тақта алдына шақырыңыз да, оларға бір минут ішінде берілген тақырыпта сөйлеуді ұсыныңыз. Барлық тақырыптарды оқу мақсатымен байланыстыру керек, мысалы:
Мен астроном болғым келеді, өйткені…
себебі…
Мені жұлдыздар қызықтырады, өйткені… сонымен қатар, отбасы мүшелерін қызықтыру үшін, үй жұмысы ретінде де беруге болады.
Бұл жаттығу оқушылардың монологты тілін және сыни ойлауын дамытуға септік тигізеді.
Ғарыш. 1.4.2.3 жекелеген ғарыштық денелерді атау және сипаттау (МК, Ұ) Оқушыларға ғарыштың әр түрлі жабдықтар мен аспаптардың көмегімен игерілетінін түсіндіріп кетіңіз. Мысалы, телескоптар және күрделі оптикалық құрылғылар.. Ғалымдар оларды
ғаламшарлардың құрамын, температурасын және өзге мәліметтерді анықтау үшін пайдаланады. (Ұ,Т,Ж,Ө) Конструктор бөлшектерінен немесе қағаз бен ауа шарынан ғарыш Мұғалімнің түсіндірмесі слайдтар не фотографиялар көрсетілімімен жалғасуы мүмкін.
Ғарышкерлер немесе ракетаны ұшыру туралы видео көрсетіңіз. Ғарышты зерттеу үшін қолданылатын жабдықтар, құралдар мен ұшу аппараттарының суреттері мен фотографиялары
Конструкторлар. Түрлі заттардан құрастыруға арналған 47
5- нұсқа
Мамыр 2016
зымыранын жасаңыз. Оны кері санай отырып, ұшырыңыз, 10, 9, 8...0 (Ұшу). Ғарышқа
шығу үшін
олар Жер
атмосферасын қалай бұзып өтетінін түсіндіріңіз. Ғарыш зымыранының ұшырылуы және ғарышкер болу туралы бейнебаян көріңіз. (Ө) Рөлдік ойын кезінде Айға немесе басқа планетаға сапарды жоспарлаңыз. Қандай қажетті заттарды алу керек екендігін шешіңіз. Қандай киім киесіз? Немен қоректенесіз? (Ө) Оқушыларға «Мен ғарышты зерттеймін» атты тақырыпқа қолдан жасаған заттарынан көрме ұйымдастырып, оқу кабинетінде қоюды ұсыныңыз. Бұл
бірнеше сабақтар бойына орындалуы мүмкін.
Рөлдік ойын алаңы ретінде Ғарыш станциясын жасап қойыңыз. Бірнеше апта ғарыш алаңы тұрсын. Оқушылардың отбасынан бір мүшені қолдан жасалған заттардың көрмесіне қатысуға шақырыңыз. материалдар.
Сурет салу жиынтығы
ғарыштық денелерді атау және сипаттау
туралы дамытушы бейне роликті көріңіз. Олар нені білгенін, ал фильмнен кейін тағы не үйренгенін тексеріңіз.
Оқушыларға аспан денелері бейнеленген ғарыш
суреті немесе
жұлдыздар картасын қарап шығуды ұсыныңыз:
Ғаламшарлар
Ғаламшар серіктері
Астероидтар
Кометалар Берілген жаттығу оқушылардың ең жақын маңдағы даму аймағын анықтауға көмектеседі.
Берілген тапсырма оқушылардың ұғыну аппаратын қалыптастыруға көзделген. Еске жақсы сақтау үшін тақтаға аспан денелерін суреттерін атауларымен іліп қойған жөн.
Дамытушымультфильм.Ғар ыш балалар үшін.
https://www.youtube.co m/watch?v=Km71OCO6vKw
48
5- нұсқа
Мамыр 2016
Берілген аспан денелері сыртқы зерттеуде қандай болып көрінетінін көрсетіңіздер. (Ө) Оқушыларға жұмыс дәптерлеріне кейбір аспан денелерін бейнелеп, аттарын жазуды ұсыныңыз:
Жер ғаламшарын
Жер серігі – Айды
Астероидты
Кометаны (Ж) Кейбір аспан денелерінің сырт келбетін өзара салыстырып, олардың өздеріне тән ерекшеліктерін атауды ұсыныңыз:
Жұлдыз (жарық, жанып тұрған)
Ғаламшар (суық)
Комета (құйрықты жұлдыз).
Оқушыларға суреттер орындалатын бейнелерді ұсынып қойған жөн.
Салыстыру үшін жұптарға екі немесе үш аспан денесін ұсынуға болады. Аспан денелері туралы сайт http://blgy.ru/biology5/planet
Сурет салу жиынтығы Жер
1.4.1.1 Жердің
пішінін оның
жасанды моделі негізінде анықтау
тұрып жатқанын сұраңыздар. Қазақстанды глобустан табуды тапсырыңңыз. Оны жапсырғышпен белгілеп қойыңыз. Көршілес елдерді анықтаңыздар – оларды глобустан көрсетіңіздер.
отырып, оқушылардан Жер пішінін анықтауды сұраңыздар. Жер шар пішіндес «Өзін-өзі тану»
пәнімен және
«Саяхат» тақырыбымен пәнаралық байланысты өткізіңіз, глобуста Қазақстан мен балалар өздері барған елдерді көрсетіңіз. «Үшөлшемді» ұғымы
кейбір оқушылардың түсінуіне қиын соғуы мүмкін. Математика бойынша кеңістіктік фигуралармен пәнаралық байланысты өткізіңіз. Жер
Газеттер, желім, қайшы, бояу, әуе
шарлары, пластилин
49
5- нұсқа
Мамыр 2016
екенін және үш өлшемді кеңістіктік фигурадан тұратынын айтып кетіңіз. Қалыптастырушы бағалау: кім Жердің шар тәріздес екенін біледі? Жер үлгісін қағаздан жасаңыз.
Өзге
таныс мемлекеттермен салыстырмалы түрде Қазақстанның көлемі туралы сөйлесіңіздер. Қазақстан ішінде және Қазақстаннан басқа елдерге
саяхаттау жолдарын қарап шығыңыздар. Оларды глобуста және әлем картасында жіп пен кнопкалардың көмегімен белгілеп шығыңыз. Оқушылар қай
елге саяхаттағанын сұрап, оларды картада белгілеп қойыңыз.
Оқушыларды таныс
жерлерді атап
шығуларын сұраңыз. Олардың назарын полюстерге, мұхиттар, шөлдер
мен тауларға аударыңыз. Осы жерлердің табиғи жағдайларын айтыңыз. Қысқаша бейне
роликтер көрсетіңіз. Қалыптастырушы бағалау: жердің қай бөліктерін тани алады? (Ұ,Қ) Оқушылармен әр түрлі жерлерді және Жердің шар тәріздес пішініне байланысты полюстер мен экваторда температураның қалай өзгеретінін талқылаңыздар. Қалыптастырушы толыққанды сфера
болып саналмайды, бірақ бірінші сынып оқушыларына бұл
сипаттама ұғынықты келеді.
BBC, Planetearth хабар тарату
корпорацияларының бейне
роликтерін көру мен іздеу үшін іздеу жүйелерін қолданыңыз. «Саяхат» тақырыбымен байланыс жасаңыз. Бұл
жаттығу оқушыларға өз білімдерін түйіндеп, сәйкес
фактілерді таңдауға көмектеседі.
Берілген тапсырма бір сабақтан көп болуы мүмкін. Шындығында, Жер атмосферасы мен ғарышты бөліп тұрған сызық жоқ. Мұны бірінші сынып оқушыларына қабылдау қиындау болады.
Әлем
картасы, жіп,
кнопкалар Демалыс
брошюралары немесе
интернеттен алынған суреттер Глобус Интернетке қолжетімділік
Суреттер (интернеттен не кітапттардан)
Жазба
тапсырмасына арналған формалар
Глобус http://www.bbc.co.uk/newsro und/21639840
50
5- нұсқа
Мамыр 2016
бағалау: оқушылардан Жерде
орналасқанына орай
және күннен
алшақтығына байланысты жағдайларды сипаттап беруін сұраңыз. (Ж,Ө,Ұ) Глобусқа қарап, Жер шары мен ғарыштық кеңістік аралығында не жатқаны жөнінде ой жүгіртіңіз. Ғарыштан жасалған Жер суреттерін қараңыз, сосын тағы да глобусқа көз тігіңіз.
ракетаның ұшырылуы бейнеленген бейне роликтер көрсетіңіз. Берілген тапсырманы бірнеше сабақ барысында қолдануға болады.
жердің ғарыштан түсірілген суреттері сурет салу жиынтығы
Жер 1.4.1.1 Жердің пішінін оның жасанды моделі негізінде анықтау
(МК) Оқушыларға біздің бабаларымыз жазып кеткен Жер бедерінің тарихи очерктерін ұсыныңыз. Міндетті түрде адамның Жерді бірден өз осі бойынша айналатын шар
пішінінде бейнелей бастамағаны туралы
ұғымды қалыптастыру керек.
(Ө) Оқушылардың өз бетінше Жердің суретін бөліктері атауын жазып салуды ұсыныңыз. (Т) Оқушыларға Жердің жасанды үлгісі (глобус) мен ғарыштан түсірілген шынайы бейнесін салыстыруды ұсыныңыз. Оқушылардан ұқсастықтар мен
айырмашылықтарды табуды сұраңыз. Суреттерді оқушыларға Жер пішінін зерттеу үдерісінде пайда болуымен сәйкестендіріп, көрсетуге болады.
Қабілеттері төмен балаларға бояуға және бөліктерін енгізуге Жер шаблоны түрінде мүмкін тіректерді ойластырып қойыңыз.
ұқсастықтарын, екінші
топқа өзгешеліктерін тұжырымдауды ұсынып, өзгертуге болады.
Жер бейнеленген суреттер «Жердің 3-Dүлгісі» бейнефильмі: https://www.youtube.com/wat ch?v=kvymLTh417U
Сурет салу жиынтықтары, Жер шаблондары.
Глобус, ғарыштан түсірілген Жердің бейне роликтері мен фотографиялары.
51
5- нұсқа
Мамыр 2016
Кеңістік пен уақыт
1.4.3.1 уақыттың маңыздылығын түсіндіру
(МК) Оқушыларға «Уақытыңды құртпа!» атты анимациялық фильмді көруді
ұсыныңыз. Көрен соң талқылаңыздар:
Уақыт деген не?
Өмірдің қай жерінде бізге уақытты бақылау керек?
мағынасы нені білдіреді?Адамның өмірінде уақыттың алатын орны қандай? (Ө) Сыныпта орыс, қазақ, ағылшын тілдерінде уақыт туралы мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар мен жұмбақтарды білуден «Кім көп
біледі?» деген
сайыс ұйымдастырыңыз.
(Т) Оқушыларға уақыттарын барынша тимімді пайдалану үшін өз күн тәртіптерін құруды
ұсыныңыз. Топтар
өздері талқылап, өз нұсқаларын өздері көрсетсін. Жалпы күн тәртібін қабылдап, оны сыныпта іліп қойыңыз. Берілген тапсырманы орындауда зая кеткен уақыт туралы кез келген анимациялық фильмді көрсетуге болады.
Талқылау үшін сұрақтарды құрғанда, жоғары реттік сұрақтарға ықылас танытып, Блум таксономиясына жүгініңіз.
Бұл тапсырманы орындау үшін оқушылардың күн
ілгері үй
дайындығы талап етіледі.
Оқушыларға күн
тәртібін өз
жанұяларының ортасында құруды ұсыныңыз. «Уақытыңды құртпа!» балалар мультфильмі https://www.youtube.com/wat ch?v=hAHw_GbOhHw
Анимация күн тәртібіhttps://www.youtube.c om/watch?v=6tEzh_SREJE Кеңістік пен уақыт 1.4.3.2 уақытты өлшеу құралдарын анықтау
(Ұ) Оқушылармен бірге минуттерді, сағатты, айларды, жылдарды қандай тәсілмен санауға болатынын талқылаңыздар.
Берілген жаттығу оқушының жақынаралық даму аумағын анықтауға себін тигізеді.
Сағат Секундомер 52
5- нұсқа
Мамыр 2016
(МК) Оқушыларға уақытты өлшеудің қарапайым тәсілдері мен жабдықтарын қарастыруды ұсыныңыз:
Секундомер
Күнтізбе Олардың адам өмірінде маңызын талқылаңыздар.
(Т) Үш топқа уақытты өлшеудің тәсілдері мен жабдықтарының бірінің маңыздылығын көрсететін жарнама дайындауды ұсыныңыз: 1-топ: сағатты жарнамалайды 2-топ: секундомерді жарнамалайды 3-топ: күнтізбені жарнамалайды (ОТ, Т) Оқушыларға келесі жаттығуларды жасағанда, адамның қанша
уақыт жұмсайтынын анықтауды ұсыныңыз:
20 рет дем алып, дем шығарады
10 рет көзін ашып-жұмады Тәжірибенің нәтижесін оқушылар дәптерлеріне жазады, сосын, талқылаған кезде, бірдей іс-әрекетті орындауда уақыттың біркелкі болмайтынын көрсету үшін нәтижелерді салыстыру қажет. Осы кезеңде оқушыларда уақытты өлшеуге арналған жабдықтар мен құралдардың ұғыну аппаратын қалыптастыру қажет.
Жарнаманың болашақ сценарийлерін балаларға ұсынуды ойластырыңыз.
Оқушылармен өмір қауіпсіздігі негіздерін еске түсіру және оларды сақтауы міндетті.
Күнтізбе
Сағат, секундомер, күнтізбе, костюмдер
Секундомер
|