19. Ми қыртысының қызметтік аймақтары Ми сынарлары кыртысы тарихи дамуына байланысты ескi (коне) (архнкортекс), ежелгi (палеокортекс) және жана кыртыс (неокортекс) болып үш белімге бөлiнедi. Ежелгi кыртыс кұрамына иiс темпешігі (mberculum olfactorius), бадам тәрiздi дененiн сыртындағы аудан және латералдык нiс катары кіретін болса, ескi кыртыска улкен шардын iшкi бетiндегi курылымдар: белдеу катпар (gyrus cinguli), гиппокамп, тiстi катпар (girus dentus) және iшкерленi иiс пен iндi катпар жатады.
Ежелгi кыргыс иiстi кабылдаумен катар оган байланысты сактык иiс-әрекетін камтамасыз етеді.
Ескі кыртыс вегетативтік әрекеттерді реттейдi және тагамдык, жы ныстык, корганыс инстинктердiн орындалуын iске асырады. Эмоция ны калыптастыруға және мидың еске сақтау қызметiне де катысады.
Ежелгi және ескі қыртыс гипоталамус, торлы құрылым бiрiгiп лим биялык жүйе курайды. Ол жуйе гомеостазды, жануарлар түрін, өзін өзi сақтау қызметiн де орындайды.
Жаңа қыртыс. Ондағы әркеттік аймақтар мен орталықтар. Адамның екі жарты шарлары қыртысының 96% жана қырғыз. Жоға көрсеткен 6-шы қабат құратын нейрондық құрылым жаңа қырғызға таң.
Ми қыртысын сенсорлық, моторлы немесе ассоциациялық аймақтарға бөлуге болады.
1. Сезімтал аймақтар
Сезім аймағы сенсорлық ақпаратты таламустағы нақты ядролардан алады. Бұл ақпарат құпия.Бұл дегенімізрецепторлармен тікелей байланысы бар бастапқы сенсорлық аймақ; және сенсорлық ақпаратты негізгі ассоциация аймағынан да, мидың төменгі аймақтарынан да алатын екінші сенсорлық және ассоциациялық аймақтар.
2. Мотор аймағы
Дене қимылымен байланысты ми механизмдеріне жауап беретін аймақтар екі жарты шардың алдыңғы бөлігінде, яғни маңдай бөлігінде орналасқан. Қозғалтқыш аймағында церебральды қыртыстан магистраль мен жұлынның қозғалтқыш нейрондарына қарай басталатын төмен түсетін қозғалтқышты емдеу басталады.
3. Қауымдастық аймағы
Сонымен, ассоциация аймақтары - бұл олардың өмір сүруіне мүмкіндік береді неғұрлым күрделі және дерексіз психикалық функциялар есте сақтау және тану тетіктері, сезімдерді меңгеру, ойлау қабілеті және ерік сияқты. Сонымен қатар, олар тұлғаның және интеллекттің дамуына әсер етеді.