Жұмыс бағдарламасы негізінде жасалды
жүктеу/скачать 50,57 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылатын әдебиеттер
- Дәріс № 2 Тақырыбы: Стилистика ғылымының негізгі ұғым, категориялары Оқу-жұмыс бағдарламасы негізінде жасалды Жоспары
- Дәрістің мақсаты
| Бақылау сұрақтары:
1,Стилистиканың пайда болу тарихы және оның ғылым ретінде қалыптасуы. 2.Стилистиканың зерттейтін нысаны. 3.Стилистиканың негізгі зерттеу бағыттары. 4. Стилистиканың салалары. 5.Стилистиканың зерттеу әдістеріне сипаттама беріңіз. Пайдаланылатын әдебиеттер: 1. Балақаев М., Жанпейісов Е., Томанов М., Манасбаев Б. Қазақ тілінің стилистикасы. Алматы, 1966 2. Шалабай Б. Қазақ тілінің стилистиксы. Алматы, 2006 3. Статус стилистики в современном языкознании. Сб.ред: М.Кожина. Пермь, 1992 4. Кожина М.Н. Стилистика русского языка. М., 1993. Дәріс № 2 Тақырыбы: Стилистика ғылымының негізгі ұғым, категориялары Оқу-жұмыс бағдарламасы негізінде жасалды Жоспары: 1.Бейтарап және стилистикалық бояулы тілдік құралдар 2.Эмоционалды-экспрессивті және фунционалды бояулар 3.Стилистикалық мағына 4.Стилистикалық норма 5.Функционалды стильдер Дәрістің мақсаты: Студенттерді стилистиканың негізгі ұғым,категорияларымен таныстыру. Стилистика өзіне тән ұғымдар мен категорияларға ие. Мысалы, стиль, функционалды стиль, стилистикалық бояу, стилистикалық құрал, стилистикалық белгі, стилистикалық мағына, стилистикалық норма, стиль құраушы факторлар, стильдің тілдік жүйелілігі. Бұлардың ішінде стилистикалық бояу, стилистикалық құралдар, стилистикалық мағына бір-бірімен тығыз байланысты ұғымдар. Тілдік қабаттардың бірліктері (әсіресе, лексикалық қабаттың) өздерінің негізгі мағыналарынан тысқары, әрқилы реңктерге ие болып келеді. Стилистикалық табиғаты жағынан олар бірдей емес. Тілдік құралдар, осындай ерекшелігіне орай, алдымен бейтарап және стилистикалық бояулы болып бөлінеді. Тіл жүйесіндегі стилистикалық бейтарап, яғни ешқандай қосымша реңксіз құралдар қатынас жасаудың барлық саласында кеңінен қолданылады. Олар стилистикалық бояуға ие болмайды. Мысалы, лексикада үй, қол, адам, тау, оқу, т.б. сөздер. Стилистикалық бояуға ие құралдар осындай стилистикалық бейтарап құралдардың аясында ғана айрықша көзге түсіп тұрады. Сондықтан олар стилистикалық нөлдік деңгейді құрайды. Стилистикалық бояудың екі түрі ажыратылады: эмоционалды-экспрессивті және функционалды. Бұл жағдайда, стилистикалық бояуға ие тілдік құралдарға өздерінің негізгі атаулық, заттық-логикалық, грамматикалық мағыналарына үстемелей, белгілі бір экспрессивті немесе функционалды мағыналарды қоса білдіретін тілдік құралдар жатады. Тілдің ондай қосымша сапа-қасиеттері әлгі құралдардың қолданылу өрісін шектеп, қарым-қатынастың белгілі бір саласында ғана жұмсауға мәжбүр етеді. Мысалы, жалмауыз, шошқа, сүмелек, шаһар, сөлектеу, желкебай, тыраштану т.б. Бұлар эмоционалды-экспрессивті бояуға ие тілдік құралдарға жатады. Функционалды бояуға ие тілдік құралдар да болады. Бірақ олардың ара-жігі экспрессивті бояуға қарағанда ондай айқын емес. Экспрессивті-эмоционалды бояу тілдік тұлғаның табиғи қасиеті болса, функционалды бояу тілдік тұлғаны қарым-қатынас жасаудың белгілі бір саласында көп қолданудан барып пайда болды. Соңғы жағдайда тілдік дәстүрдің де рөлі бар. жүктеу/скачать 50,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|