Жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

 

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 

ұлттық университеті 

 

Оқу  (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus) 

 

Басылым: бірінші 

 

ЕҰУ Ф 703-13-17 Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым 

 

Юра кезеңі

 

199,6 ± 

0,6 млн 

Қалталы жануарлар және 

бірінші құстардың пайда 

болуы. Расцвет динозавров. 

Триас кезеңі

 

251,0 ± 

0,4 млн 

бірінші динозаврлар және 

жұмыртқа салатын 

сүтқоректілер. 

Палеозой

 

Перм кезеңі

 

299,0 ± 

0,8 млн 

Жаппай пермдiк қырылу. 

Тас Көмір Жүйесі

 

359,2 ± 2,

8 млн 

Ағаштардың және Бауырым

ен 

жорғалаушылардың пайда 

болуы. 

Девон кезеңі

 

416,0 ± 2,

5 млн 

Қосмекенділердің  

және Споралы 

өсімдіктердің пайда болуы. 

Силур кезеңі

 

443,7 ± 1,

5 млн 

Құрлықта 

шығуы : Сарышаян ; Жақ 

ауыздылардың пайда болуы 

Ордовик кезеңі

 

488,3 ± 1,

7 млн 

Ракоскорпион, Тамырлы 

өсімдіктер. 

Кембрий кезеңі

 

542,0 ± 1,

0 млн 

Организмдардың жаңа 

топтарының үлкен санының 

пайда болуы («Кембриялық 

жарылыс»). 

Докемб

рий

 

Протероз

ой

 

Неопротер

озой

 

Эдиакарий

 

~635 млн 

Көпклеткалылар жануарлар

дың пайда болуы. 

Криогений

 

850 млн 

Ірі масштабты  

жердің қатаюы 

Тоний

 

1,0 млрд 

Родиния суперконтиненттің 

ыдыраудың басталуы 

Мезопроте

розой

 

Стений

 

1,2 млрд 

Суперконтинент  Родиния, 

супермұхит Мировия 

Эктазий

 

1,4 млрд 

Бірінші Көпклеткалы 

 өсімдіктер 

Калимий

 

1,6 млрд 

 

Палеопроте

розой

 

Статерий

 

1,8 млрд 

 

Орозирий

 

2,05 млрд 

 

Риасий

 

2,3 млрд 

 

Сидерий

 

2,5 млрд  Оттек апаты

 

Архей

 

Неоархей

 

2,8 млрд 

 

Мезоархей

 

3,2 млрд 

 

 

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 

ұлттық университеті 

 

Оқу  (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus) 

 

Басылым: бірінші 

 

ЕҰУ Ф 703-13-17 Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым 

 

Палеоархей

 

3,6 млрд 

 

Эоархей

 

4 млрд 

Қарапайым бiр клеткалы 

организмдардың пайда 

болуы 

Катархей (Гадей) 

~4,6 млрд 

~4,6 млрд жыл бұрын — 

Жердің құрылуы. 

 

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1.Бахов  Ж.К.,  Ашитова  Н.Ж.  Биосфераның  пайда  болуы  мен  эволюциясы.  Оқу  құралы. 

Эпиграф баспасы, Алматы, 2016ж 

2.Н.Н.Иорданский. Эволюция жизни. Москва: Академия, 2001.  

3.Данилова В.С., Кожевников Н.Н. Основные концепции современного естествознания. –М.: 

Аспект Пресс, 2000., 257 с. 

4.Лихин А.Ф. Концепция современного естествознания-М., Проспект, 2010 

 

ДӘРІС 2. Тірінің мәні және тіршіліктің пайда болуының мәселесі. Биологиялық 

эволюцияның механизмдері. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуының қысқаша 

тарихы. 

Мақсаты: Білім  алушыларға  Жер  бетінде  тіршіліктің  пайда  болу  теориялары  туралы  білім 

беру. 

Тіршіліктің пайда болуының алғышарттары 

Ғылыми деректер бойынша Күн жүйесіне жататын Жер ғаламшары бұдан 4,5—5 млрд 

жыл  бұрын  газды-шаңды  тұманнан  пайда  болған.  Мұндай  газды-  шаңды  материя  қазіргі 

кезде  жұлдызаралық  кеңістікте  де  кездеседі.  Жер  бетінде  тіршіліктің  пайда  болуы  үшін 

ғарыштық  және  ғаламшарлық  кейбір  алғышарттар  қажет.  Ол  үшін  ғаламшардың  өзіне  тән 

мөлшері болу шарт. Ғаламшардың мөлшері тым үлкен болса, табиғи радиоактивті заттардың 

атомдық  ыдырауынан  бөлінген  энергияның  әсерінен  ғаламшар  өте  кызып  кетуі  мүмкін. 

Ғаламшардың  тым  қызып  кетуі  қоршаған  ортаның  радиоактивті  заттармен  ластануына 

жағдай  жасайды.  Ал  ғаламшардың  мөлшері  тым  кіші  болса,  ол  өз  айналасындағы 

атмосфераны  ұстап  тұра  алмайды.  Ғаламшарлар  жұлдыздарды  орбита  бойынша  айнала 

қозғалуы аркылы тұрақты түрде және біркелкі  мөлшерде өзіне қажетті энергия алып тұруы 

тиіс.  Ғаламшарға  энергия  ағысы  бір  калыпты  түспесе  тіршіліктің  пайда  болуы  мен  дамуы 

мүмкін  емес.  Өйткені  тірі  ағзалардың  тіршілігі  белгілі  бір  температуралық  жағдайда  ғана 

жүріп  отырады.  Қорыта  айтқанда,  Жер  ғаламшарында  тіршіліктің  пайда  болуының 

алғышарттарына  —  ғаламшардың  қажетті  мөлшері,  энергия  және  белгілі  температуралық 

жағдайлар  жатады.  бұл  айтылған  алғышарттар  тек  Жер  ғаламшарында  ғана  болғандығы 

ғылыми дәлелденген. Тіршіліктің пайда болуы, адам баласын өте ерте кездерден бастап- ақ 

толғандырып  келе  жатқан  күрделі  мәселенің  бірі.  Ол  жайында  көптеген  болжамдармен 

көзқарастар бар. 

Ертеде  ғылыми  деректердің  аздығынан  тіршіліктің  пайда  болуы  туралы  түрлі 

көзқарастар  қалыптасты.  Ежелгі  грек  философы  Аристотель  (б.з.д.  IV  ғ.)  бит  —  еттен, 

қандала  —  жануар  шырынынан,  шұбалшаң  —  балшықтан  пайда  болады  деген  көзқарасты 

ұстанды. 

Грек  философиясының  негізін  салушылар  Фалес  және  т.б.,  органикалық  дүниенің 

негізін қоршаған ортадағы әр түрлі заттардан іздеді.  Фалес ондай негізгі зат су деп есептеді 

 

жүктеу/скачать 1,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: