Жоспар Кіріспе Негізгі бөлім


РНҚ-лы вирустардың нуклеин қышқылдарының типтері



бет6/7
Дата19.12.2023
өлшемі2,19 Mb.
#140930
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
Микробиология 5

РНҚ-лы вирустардың нуклеин қышқылдарының типтері


Вирустар РНҚ типі Шартты белгілер
Пикарновирустар, Бір жіпті шұбырынды
парамиксовирстар,
рабдовирустар, тогавирустар
Ортомиксовирустар, Үзік (фрагментті) біржіпті
аренавирустар, теңбіл вирустар
Буньявирустар Үзік (фрагментті) бір жіпті
сақиналы
Реовирустар, өсімдік ісік Үзік (фрагментті) қосжіпті
жарасының вирустары, бунақденелілердің цитоплазмалық полиядроз вирустары
Ретровирустар
Шұбырынды біржіпті, геномы
қосплоидты

Вирионның мөлшеріне, құрылысының типіне, капсомер санына


Вирион - құрамында барлық құрылымдық элементтері –капсид, нуклеин қышқылы, белоктар мен
ферменттер болады. Сыртқы пішініне қарай вириондар дөңгелек, икосаэдр, шыбық жіп, сперматозрид секілді
болып бөлінеді. Көлемі бойынша нанометрмен өлшенеді. Оларды ұсақ – 50 нм кем, орташа – 150 нм кем, үлкен
– 400 нм кем деп бөлуге болады. Ең ұсақ вирустар 18-20 нм, үлкен вирустардың ұзындығы 450нм,
жуандығы 260 нм-ге дейін жетеді.

Капсомерлердің орналасуына қарай вирус капсидтері екі түрлі симметрия құрайды.


Спираль тәрізді симметрия
Куб тәрізді симметрия
Спираль тәрізді симметрияда капсомерлер нуклейн қышқылының спиралін орап орналасады да онымен байланысып отырады.
Мұндайда нуклеин қышқылын бөліп алу үшін барлық капсидті түгел бұзады. Спираль тәрізді симметриямен көпшілік өсімдіктер вирустары және РНҚ-лы корона-, ортомиксо-, парамиксо-, рабдовирустар құрастырылған.
Куб тәрізді немесе икосаэдралық симметрияда сфера пішінді көптеген үшбұрыштар орналасады. Сфера үшбұрыштарға бөлінуін триангуляция деп атайды. Бұл сфераның ішінде көптеген үшбұрыштар тығыз орналасуына жағдай туғызады.

Вирустар құрылысына қарай

Жай вирустар

нуклеокапсидтердің сыртында қосымша қабат болмайтын вирустар жатады. Жай вирустар химиялық табиғаты



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет