К. Е. Раманкулова, А. М. Омаралиева, И. Килибаев
жүктеу/скачать 6,33 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тікелей əдістер микробиологиялық көрсеткіштердің абсолютті
мәндерін алуға мүмкіндік береді. Оларға микроскопия әдістері, микроорганизмдерді өсіру әдістері, сондай-ақ аралас әдістер (микрокультивация) жатады. Микроскопиялық әдістер боялған немесе боялмаған тірі немесе өлі микроорганизмдерді зерттеу үшін қолданылады. Бұл әдісті қолдана отырып, микроорганизмдердің морфологиялық қасиеттерін зерттеуге болады: мөлшері, пішіні, жасушалардың өзара орналасуы, қозғалу қабілеті, жасуша қабырғасының құрылымдық ерекшеліктерін көрсететін тинкторлық қасиеттері (бояғыштармен бояу), спора мен капсуланың пайда болуы, жасуша қосылыстарының болуы, сонымен қатар көру аймағындағы жасушалардың санын өлшеу. Микроскоптың көмегімен микроорганизмдерді бақылау әдістері тез, көрнекі, қол жетімді және жоғары концентрация мен үлкен жасушаларды бағалау үшін кеңінен қолданылады. Сандық микроскопия әдістерінің ішінде белгілі: санау камераларындағы жасушаларды санау әдісі, Виноградский – Брид әдісі, Королев әдісі және т. б. Микроорганизмдерді сұйық және агаризацияланған қоректік ортада егу және өсіру әдістері қарапайым, арнайы жабдықты қажет етпейді. Микробиологиялық тәжірибеде олар микроорганизмдердің таза дақылдарын оқшаулау және сақтау, микроорганизмдердің түрлік құрамын талдау, жасушалардың культуралық қасиеттерін зерттеу үшін кеңінен қолданылады (тығыз, сұйық және жартылай сұйық қоректік ортадағы өсу сипаты, колониялардың түсі, пішіні, мөлшері, құрылымы және консистенциясы, микроорганизмдер көбейетін қоректік орта құрамы). Аралас әдістер микроскопиялық, мәдени және басқа әдістердің артықшылықтарын біріктіру және микробиологиялық талдаудың ұзақтығын азайту үшін қолданылады. Оларға агар пленкаларында, мембраналық сүзгілерде жасуша микрокультураларының әдістері, өлшеу арқылы биомассаны анықтау және т. б. жатады. Жанама әдістер – микробиологиялық көрсеткіштердің салыстырмалы мәндерін алуды қамтамасыз етеді және мыналарды қамтиды: биофизикалық (биокалориметрия, импедансометрия, флуориметрия, хемилюминометрия және т.б.), биохимиялық (АТФ-метрия, энзимометрия, липидометрия, микроорганизмдердің тіршілік әрекеті өнімдерін талдау және т. б.), биологиялық (физиологиялық, иммунологиялық (серологиялық), биотестілеу және т. б.) әдістер. Олар жылдам, жоғары өнімді, аз немесе реактивті емес, 123 бірақ көп жағдайда олар арнайы жабдықты, оқытылған персоналды қажет етеді және олардың көрсеткіштерін абсолютті мәндерге аудару үшін калибрлеу қажет. Жақында молекулалық-генетикалық талдау әдістері (нақты уақыт ПТР, молекулалық зонд әдісі және т.б.) микробиологияда кеңінен қолданылады, бұл классикалық микробиологиялық талдауды қолдану кезінде бірнеше аптаның орнына микроорганизмдерді бірнеше сағат ішінде анықтауға мүмкіндік береді. Жанама әдістер экономикалық тұрғыдан тиімді және көптеген микробиологиялық талдаулармен тез өтеледі, сондықтан олар микроорганизмдерді өсірудің кең таралған әдістерін алмастырады. жүктеу/скачать 6,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|