К. Ж. Қожахметова
Өзін-өзі тәрбиелеу және қайта тәрбиелеу
жүктеу/скачать 6,1 Mb.
|
Педагогика
Өзін-өзі тәрбиелеу және қайта тәрбиелеуТәрбие мақсатының педагогикалық процесс пен қоғам қажет- тілігіне қарай өзгеріп отыратыны баршамызға мәлім. Қоғам мү- шелерінің бәрінде ортақ, бірегей мінез-құлық, қасиет болмайды. Адамдар тұлға ретінде, өзіндік жеке ерекшеліктерімен дүниеге келмейді. Әрбір адам жеке тұлға ретінде қалыптастырылып, тәр- биеленуі оның өзіндік іс-әрекеттеріне де тікелей байланысты. Ол үшін әрбір адам өзін-өзі үнемі жетілдіріп, тәрбиелеп отыруы тиіс. Біз тақырыпқа байланысты алдымен өзін-өзі тәрбиелеу мәселесін қарастырайық. Өзін-өзі тәрбиелеу дегеніміз – адамның өзінің те- ріс қылықтарын жойып, жағымды қасиеттерін жетілдіруге байла- нысты саналы, мақсатты іс-әрекеті. Тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеуде «мен» ұғымының мәні зор. Әрине, тәрбие барысында адамдарды бірдей, инкубаторлық тұр- ғыдан тәрбиелеу тіпті де дұрыс емес. Біз тәрбие процесін барша- ға бірдей, ерекшеліктерін ескере отырып жүргіземіз. Бірақ әрбір жеке тұлға жекелік қасиеттеріне сай қабылдап, бойына сіңіреді. Тәрбие процесінде адамдардың өз қоғамына сай тәрбиеленуін басшылыққа аламыз. Көптеген жағдайда адамдар тәрбиесі қо- ғаммен, ортамен үйлеспей жатады. Мұндай жағдайда әрбір же- ке адам өзін-өзі тәрбиелеумен саналы түрде айналысуы тиіс. Бұл процесс педагогикалық процесте өзін-өзі тәрбиелеу процесі деп аталады. Мұның құрамына: өзін-өзі бақылау, өзін-өзі аңғару, өзін- өзі басқару, өзін-өзі бағалау. т.б. жатады. Ал тәрбиесінде белгілі бір себептермен көлемді ауытқушылық- тар болған жағдайда қайта тәрбиелеу процесі іске асырылады. Ол: – жеке тұлғаның мінез-құлқындағы ауытқушылықтың басты себептерін анықтау; – тәрбие процесінде туындап отырған мәселелерді айқындау; – қиындықты жеңу жолдары мен әдіс-тәсілдерін жобалау; – таңдалып алынған әдістеме ықпалын бақылау; – жобаланған жоспардың іске асуын қадағалау (тәрбиелену- шінің белсенділігін есепке алу); – таңдалған әдіс нәтиже бермеген жағдайда жаңа әдіс таңдау; – талап қоюды нақтылау. Қайта тәрбиелеу процесіне психолог, кейде медицина маман- дары да араласа алады. Дұрыс ұйымдастырылған тәрбие процесі қашан да өз нәтижесін берері хақ. жүктеу/скачать 6,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|