К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы



бет513/607
Дата30.12.2023
өлшемі3,09 Mb.
#145123
1   ...   509   510   511   512   513   514   515   516   ...   607
Байланысты:
Морфология-emirsaba.org

Шеткі қойнау лимфа түйіні капшығы мен лимфа түйіншелерінің,

аралық қойнау лимфа түйіншелері мен перделіктер, ал орталық қойнау
бозғылтша баулар мен перделіктер аралықгарында орналасады. Шеткі 
қойнауға əкелгіш лимфа тамырлары ашылады. Олар арқылы лимфа түйініне
ұлпа сұйығы келіп құйылады. Орталық қойнаулардан лимфа түйінінің 
қақпасынан əкеткіш лимфа тамырлармен лимфа ағып шығады. Қойнауларды
лимфоидты ұлпадан оқщаулайтын ретикулоэндотелиоциттер əкелгіш жəне 
əкеткіш лимфа тамырларыньң ішкі бетіндегі эндотелиймен жалғасып кетеді
Қанлимфа (гемолнмфалық) түйіндерінің гистологиялық құрылысы. 
Қанлимфа түйіндері көкірек жəне кұрсақ қолкадары. бүйрек артериясы 
бойларында орналасқан кызыл түсті ұсак түйіңдер...Бұлардың құрылысы
лимфа түйіндерінің кұрылысына ұқсас. Тек, олардың паренхимасын 
миелоидты ұлпа құрайды. Сондықтан, бұл түйіндерде негізінен аз мөлшерде
эритрошлтер мен гранулоциттер дамып жетіледі. 


Ac қорыту мүшелерінің лимфо-эпителиальды құрылымдарынын 

гастологиялық құрылысы. Ас корыту жүйесі мүшелерінің кілегейлі
қабықтарының 
өзіндік
тақташаларында, 
олардың
ішкі

эпителий


қабаттарымен жанасып жатқан жекеленген немесе бірігіп орналасқан лимфа 
түйіншелері болады. Олар пішіні мен мөлшер: əр түрлі лимфо-эпителиальды
күрылымдар түзеді. Ірі осындай құрылымдар ауыз қуысы мен жұткыншақ 
шекараларында орналасады. Оларды бадамшалар (миндалиналар) — деп
атайды.

197 - сурет. Лимфа түйіиінің кұрылысы 
1 - қыртысты зат, 2 - бозғылт зат, 3 - қыртысмаңы аймағы, 4 - лимфа түйіншелерінің 
акшыл бөлігі (герминативті орталық), 5 - шеткі койнау,
6 — бозғылтша баулар. 

435
Бұларға таңдай, тіл, жұтқыншақ жəне шошқадағы көмекеймаңы 


бадамшалары жатады. Мыкын ішектің, бүйеннің, тоқішектің кілегейлі


қабықтарында да жекеленген немесе топтасып жатқан лимфа түйіншелері 
болады. Топтасып жатқан лимфа түйіншелерін пейер түймешелері деп
атайды. Құрылысы жағынан ас қорыту мүшелері кілегейлі қабықтарындағы 
лимфа түйіншелері лимфа түйіні қыртысты затының лимфа түйіншелеріне
ұқсас. Бұлардың да ақшыл түсті көбею орталықтары болады. Лимфо-
эпителиальды кұрылымдар шеткі кан жасау жəне қорғаныс мүшелеріне
жатады. Лимфа түйіншелерінің негізін жəне оларды бөліп тұрған 
аралықтарды ретикулалы ұлпа кұрайды. Кілегейлі кабықтар лимфа
түйіншелерінде жегілетін эффекторлы Т — жəне В — лимфоциттер ас 
корыту мүшелері куыстарындағы азықпен келген микроорганизмдер мен
бөгде антигендерді фагоцитоз аркылы жояды. В - лимфоциттерден туындаған 
плазмоцитгер А - иммундыглобулиндер түрін түзеді
Жануарлар денесіндегі орналасу орнына байланысты түйіңдері терең 
жəне беткей лимфа түйіндері болып ажыратылады. Беткей лимфа түйіндері
терінің астында орналасады Сондыктан, оларды тірі жануарларда сипап 
зерттеп,тексеру нəтежиесінде алынған мəліметтер əр түрлі ауруларды
аныктап

тануға
мүмкіндік 


береді.
Лимфа

түйіндері


жануарлар 
организмдеріндегі ене аймақтарындағы орналасу орындарына баыланысты
топтасы, лимфа орталықтарын (lymphocentr – lc.) құрайды. Организмдегі 
олардың жалпы саны – 19.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   509   510   511   512   513   514   515   516   ...   607




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет