К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы



бет308/607
Дата30.12.2023
өлшемі3,09 Mb.
#145123
1   ...   304   305   306   307   308   309   310   311   ...   607
Байланысты:
Морфология-emirsaba.org

Ерекшеліктері. Жылқы ұрты ұзын болып келеді. Шықшыт безінің
өзегі ұрттың ішкі бетіне, 3 -інші жоғарғы азу тіс тұсында ашылады. Сиыр 
ұртының кілегейлі қабығында ұшы ауыз саңылауына кері бағытталған,
пішіні конус тəрізді емізікше бүртіктер орналасады. Олар ауыз куысындағы 
азықтың кері түсіп қалмауын қамтамасыз етеді. Шықшыт безінің өзегі 5 -інші
азу тіс деңгейінде ашылады. Қой мен ешкі ұртында да конус тəрізді емізікше 
бүртіктер болады. Шықшыт безінің өзегі 4 –інші азу тіс қатарында, ұрттың
ішкі бетіне ашылады. Kүйic қайтаратын малдарда дорсальды жəне 
вентральды ұрт бездерінен баска аралық ұрт бездері де кездеседі. Шошқада
шықшыт безінің өзігі 4-5 -інші азу тістің деңгейі тұсында ашылады. Ит 
ұртының кілегейлі қабығы пигменттелген. Шықшыт безінің өзегі 3 -iншi азу
тic қатарында ашылады. Дорсальды ұрт бездері орналасу орнына карай бет 
бездер (gl. zygomatica) — деп аталады. Вентральды ұрт бездері болмайды.

Қызыл иек (десны)— gingiva — жак суйектердің тіс
жиектерін қаптап, 

тістерді тіс


ұяларына бекітіп тұратын ауыз куысы кілегейлі қабығының 

катпары.



Tic (зубы) — dens, көпше тypi — dentes, грек, odontos — ауыз куысынын
катты туынды мушесі. Ол қызметше байланысты: курек тicтep (denies incisivi 


-1), сойдак тістер (dentes canini - С), алдынғы азу тістер (премолярлар -

dentes premolares - Р) жəне нағыз азу тicтep (молярлар — dentes molares - 

М) болып белінеді. Жануарлардың жасына карай; сут тістерге (dentes decidui 

- Dd) жəне тұрақты тicтepгe (dentes permanentes - Dp) бөлінеді. Кұрылысына
байланысты: кыска сауытты жəне ұзын сауытты тicтep болып бөлінеді. 
Ticтep бассуйектің жоғарғы жак, тұмсык жəне төменгі жак суйектерінің тіс
ұяларында орналасып, жоғарғы жəне төменгі тіс

доғаларын (аркадаларын) 


құрайды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   304   305   306   307   308   309   310   311   ...   607




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет