L 1 — "ль" болып оқылады. Мысалы, animal (анималь) — жануар;
colium (кольлюм) — мойын; labium (лябиум) — ерін.
Q q — "кв" болып о0ылады. Мысалы, aqua (аква) - су; liquor (ликвор) —
сұйық.
S s - "с", ал дауысты дыбыстар аралыгында, сондай-ақ, дауысты
дыбыстар мен дауыссыз "m" жəне "n" дыбыстары арасында "з" болып
оқылады. Мысалы, septum (сэптум) — перде, перделік; scapula (скапула) —
жауырын; basis (базис) — негіз; plasma (плазма) - плазма; mensio (мензио) —
елшеу.
X х - "кс", ал дауысты дыбыстар аралығында " кз" болып оқылады.
Мысалы, radix (радикс) - тамыр (өсімдікте), түбір, тү-біршік (анатомияда);
apex (апекс) - тебесі, ұшы; exitus (экзитус) — нəтиже.
Z z — грек тілінен шыққан терминдерде "з" болып оқылады. Мысалы,
zygoma (зигома) — бет; zona (зона) — аймақ. Ал баска тілдерден туындаған
терминдерде "ц" болып оқылады. Мысалы, zincum (цинкум) — мырыш.
nqu — сөздердегі əріптер тіркесі "нгв" болып окылады. Мысалы, linqua
(лингва) — тіл; unqis (унгвис) — тырнак,
ti — əріптер тіркесі "ци", ал "s" жəне "х" дауыссыз дыбыстары соңында
"ти" болып оқылады. Мысалы, substantia (субстанция) — зат; mixtio
(микстио) — араласу; ostium (остиум) — кіреберіс тесіх.
Грек тілінен туындаған терминдердегі төмендегідей əріптер тіркестері
тек бір дыбыс реұлпаде оқылады:
сһ — "х" болып оқылады. Мысалы, chirurgus (хирургус) — хирург,
оташы.
рһ — "ф" болып оқылады. Мысалы, encephalon (енсэфалон) —ми
rh — '"р" болып оқылады. Мысалы, гһарһе (рафе) — жік.
th — "т" болып болып оқылады. Мысалы, thorax (торакс) — көкірек
керегесі.
III тарау бойынша бақылау сұрақтары: 1. Латын тілі қандай елдің мемлекеттік тилі болган?
2. Латын тілін неге "өлі тіл" дейді.
3. Казіргі кездегі латын тілінің маңызына тоқталыңыз.
4. "Термин", "терминология", "номенклатура" сөздері туралы түсінік беріңіз
5. Латын əріптерінін аталуы мен оқылуын еске түсіріп, оларды қайталаңыз
6. Латын əріптерінін дауысты жəне дауыссыз дыбыстарын қайталап, олардың
оқылуын еске тусірініз.
7. Дифтонг деген не? Латын сөздеріңде кедесеұлпа дифтонгтарды еске түсіріп,
олардың оқылуын қайталаныз.
45
8. Латын жəне грек сөздерінде кездесеұлпа əріптер тіркестерін қайталап, олардың
