сыртқы мықын артериясы (a. Iliaca externa). Ол 5 - 6 - ншы бел омыртқалар
тұсынан, кұрсаққолқасынан басталып, қорсақ кабырғасына айналмалы терең
мықын жəне терең сан артерияларын бөлгеннен кейін, сан артериясы (a.
femoralis) — деп аталады.
Ерекшеліктері. Жылқыда аталған қан тамырларынан баска сыртқы
мыкын артериясынан еннің қынаптық кабығына ен көтергіш артериясы
(айғырда), ал биеде жатыр мен денесіне жатыр артериялары бөлінеді.
Сыртқы мықдан артериясынан төмендегідей негізгі артериялар
ажырайды:
1. Айналмалы терең мыкдан артериясы (окружная глубокая под-
вздошная артерия) — a. circumflexa ilii profunda — сербек аумағандағы бел
жəне құрсақ қабырғасы аумағындағы бұлшық еттерді қоректендіреді. Өз
кезегінде бүл артериядан краниальды жөне каудальды тармақтар ажырайды.
Ерекшеліктері. Жылкыда айналмалы терең мықын артериясы
краниальды жəне каудальды артерия тармақтарына ажырайды. Краниальды
артерия тармағы құрсақтың көлденең бұлшық етінің латеральды бетімен
өтіп, құрсақ бұлшық еттерін, ал қаудальды тармағы тобық аумағына
бағытталып, аталған аумақты тамырландырады.
Күйіс қайтаратын жануарларда айналмалы терең мықын артериясы
жақсы жетілген. Бүл артериядан бөксе бұлшық еттері мен санның жалпақ
шандырын кергіш бұлшық етіне қоректендіргіш қосымша артерия
тармақтары ажырайды.
Шошқада бұл артериядан санның төртбасты бұлшық етіне арнайы
қосымша тармақтар бөлінеді.
Итте айналмалы терең мықын артериясы құрсақ қолқасынан бөлінеді.
2. Терең сан артериясы (глубокая бедренная артерия)— a. profunda
femoris — сыртқы мықын артериясынан құрсақ қуысында бөлініп, каудо-
вентральды бағытта құрсақ қуысынан шығып, жамбас-ортан жілік буынының
жақындатқыш бұлшық еттерін (аддукторларын) тамырландырады. Терең сан
артериясынан құрсақүсті-жыныс артерия бағаны жəне медиальды айналмалы
сан артериясы ажырайды.
