ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ В ОБУЧЕНИИ ГЕОГРАФИИ

109 Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің
 Хабаршысы № 4(40), 2012 
 
 
Географическое  образование  -  надежная  основа  для  воспитания  рачительного 
хозяина своей страны и Земли, как общего дома человечества. Именно это образование 
дает  осознанное  понимание  единства  современного  мира  и  человечества  в  его 
многообразии и единстве. 
 Технология  обучения  –  это  системный  метод  планирования,  применения  и 
оценивания  всего  процесса  обучения  и  усвоения  знаний  путѐм  учѐта  человеческих  и 
технических  ресурсов  и  взаимодействия  между  ними  для  достижения  более 
эффективной формы образования. 
 Чтобы  учащиеся  могли  правильно  понять  материальные,  духовые  и  культурные 
ценности,  окружающие  их,  и  смысл  существования  человека  в  пространстве 
,необходимо накопление больших географических познаний 
В  организации  процесса  обучения  с  использованием  новых  педагогических 
технологий  значительная  роль  принадлежит  и  современным  средствам  обучения 
школьников.  Не  секрет,  что  основным  средством  обучения,  по-прежнему,  остаются 
учебник с атласом. Однако эффективное обучение предполагает использование целого 
ряда  и  других  средств  обучения  (программы,  методические  рекомендации,  рабочие 
тетради  для  учащихся),  так  называемый  учебно-методический  комплекс.  Но  кроме 
УМК, используются и другие средства обучения: аудиовизуальные и экранно-звуковые, 
а  так  и  разнообразные  интерактивные  средства  обучения  (мультимедийные 
энциклопедии  и  путеводители,  адаптированные  программно-методические  комплексы 
и  близкие  к  ним  электронные  учебники).  С  овладением  любой  новой  технологии 
начинается новое педагогическое мышление учителя: четкость, структурность, ясность 
методического  мышление  учителя:  четкость,  структурность,  ясность  методического 
языка,  появление  обоснованной  нормы  в  методике.  Применяя  педагогических 
технологии на уроках, можно добиться более качественных результатов. Традиционные 
технологии: рефераты, проекты, экскурсии, походы,  встречи с интересными людьми  и 
т.д. 
1.  Технологии  исследовательского  обучения.  Обучение  учащихся  основам 
исследовательской деятельности. 
2.  Технология  проблемного  обучения.  Обучение  способам  решения  проблем, 
созданий  условий  для  самостоятельного  выбора  разрешения  проблемной  ситуации, 
создание условий для самореализации. 
Известно,  что  проблемное  обучение  характеризуется  прежде  всего  тем,  что 
учащиеся  систематически  включаются  учителем  в  процесс  поиска  доказательного 
решения  новых  для  них  проблем.  Необходимое  условие  проблемного  обучения  - 
создание проблемной ситуации.  
Постановка  этих  заданий  основывается  на  научных  проблемах,  как 
территориальная  структура  хозяйства  и  факторы,  еѐ  определяющие,  воздействие 
внешних  и  внутренних  факторов  на  развитие  и  размещение  производительных  сил,  а 
также на использовании сравнительного, картографического и статистического методов 
исследования.  Учащиеся  проходят  разные  этапы  научного  исследования:  сбор 
фактических сведений (на основе карт, текста, статистических данных), систематизация 
собранных данных (посредством их описания, составления карт, классификация таблиц 
и т. д.), анализ, обобщение и построение вывода. 
Педагогическая технология, которая ориентирует не на интеграцию фактических 
знаний,  а  на  их  применение  и  приобретение  новых  знаний  Важнейшая  из  таких 
моделей – проектная деятельность.  
На  уроках  географии  существуют  широкие  возможности  применения  проектной 
деятельности: 
1.Мини  проекты  на  уроках.  Такой  вид  работы  используется  очень  часто.  В 
девятом  классе,  при  изучении  различных  отраслей  промышленности,  ребята  создают 
проекты  различных  предприятий,  проекты  освоения  месторождений  полезных 

Казахский государственный женский педагогический университет.Вестник№ 4(40),2012. 
110 
 
 
ископаемых. Такие задания даются детям на весь период изучения отраслей экономики. 
К  концу  изучения  темы,  ребята  должны  представить  проект  любого  промышленного 
предприятия, и обосновать свои разработки на основе знаний, которые они получили в 
процессе изучения данной темы. 
2.Проекты могут быть долгосрочными. Например, в 6 классе в течение всего года 
дети  выстраивают  модель  гипотетического  материка.  Рисуют  для  него  всевозможные 
тематические карты, придумывают для него новые страны и города, сочиняют историю 
открытия  и  исследования.  Работа  над  таким  проектом  проходит  в  течение  всего 
учебного  года.  На  первом  этапе  дети  определяются  с  местом  положения  будущего 
материка  на  карте.  Определяется  его  географическое  положение,  при  изучении  темы 
«Географические  координаты»  определяются  координаты  крайних  точек  материка, 
между  какими  параллелями  и  меридианами  материк  располагается.  Определяется, 
какими  океанами  омывается  данный  материк,  с  какими  другими  материками  он 
соседствует.  Таким  образом,  новый  континент  получает  «прописку»  на  карте  мира. 
Далее  в  процессе  изучения  каждой  новой  темы  на  континенте  появляются  различные 
географические объекты. 
3. Мультимедийные и интерактивные технологии. Интернет, образовательные СД 
диски. 
4.  Информационно  –коммуникационные  технологии.  Владение  ИКТ  сегодня 
является необходимым условием профессиональной  компетентности. 
5.  Перспективно-    опережающее  обучение.  (предоставление  каждому  ученику 
самостоятельно  определять  пути,  способы,  средства  поиска  истины  или  результата) 
Школьная  география  как  учебный  предмет,  отражающий  основы  науки,  вносит 
весомый  вклад  в  формировании  у  учащихся  научного  мировоззрения.  Чтобы  научное 
знание, усвоенное учащимися, стало элементом мировоззрения, оно должно выполнять 
роль  ориентира  для  каждой  личности  в  еѐ  отношениях  с  окружающей 
действительностью,  в  понимании  смысла  этих  отношений.  Одним  из  показателей 
сформированного  мировоззрения  учащихся  являются  их  ценностные  ориентации, 
оценочные  суждения  о  тех  или  иных  явлениях,  процессах.  Это  и  составляет 
специфическое  мировоззрение  к  окружающему  миру  и  событиям.  Один  из  путей 
формирования  научного  мировоззрения  у  учащихся  использование  проблемных 
заданий,  организация  дискуссий.  Вряд  ли  у  кого  есть  сомнения  в  том,  что  новые 
инновационные  технологии  помогают  лучше  усвоить  и  понять  материал,  но  в  чѐм  их 
преимущество? 
—  Они,  в  первую  очередь,  позволяют  сделать  изучение  предмета  более 
познавательным.  Видеоролики,  интерактивные  карты  —  при  грамотном  их 
использовании  —  позволяют  сфокусировать  внимание  ребѐнка  на  том  или  ином 
явлении. 
Инновационные  технологии  очень  разнообразны:  технология  объяснительно-
иллюстративного  обучения;  технология  личностно-ориентированного  обучения; 
технология  развивающего  обучения;  проблемного   обучения;  информационные 
технологии.  
 Обучение  с  помощью  ИКТ  —  это  не  только  сообщение  новой  информации  в 
новой  форме,  но  и  обучение  приемам  самостоятельной  работы,  самоконтролю, 
взаимоконтролю, приемам исследовательской деятельности, умению добывать знания, 
обобщать и делать выводы, фиксировать главное. 
1. Картографическая информация. Различные карты в электронном варианте. Эти 
карты  отличаются  от  настенных  карт,  так  как  их  можно  в  процессе  работы 
преобразовывать,  можно  наносить  на  карты  дополнительную   информацию, 
накладывать их друг на друга. 
2.Интерактивные  геоизображения.  Анимации. Каждое  пособие  представляет 
собой анимированный видеоролик, который просто и наглядно иллюстрирует процессы 

111 Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің
 Хабаршысы № 4(40), 2012 
 
 
и  понятия,  изучаемые  на  уроках  географии.  Демонстрацией  можно  управлять, 
останавливать  в  нужном  месте,  пропускать  некоторые  места.  Использование  таких 
пособий  имеет  преимущество  по  сравнению  с  наглядными  пособиями  на  печатной 
основе. В них ученик видит схему явления, которая одновременно показывает все его 
стадии,  внимание  ученика  рассеивается.  В  интерактивных  пособиях  действия 
разворачивается  постепенно,  учитель  может  приостановить  демонстрацию,  и  более 
подробно объяснить  какую - то часть явления.  
3. Электронные  учебные  пособия. Диски  по  всем  материкам  представляющие 
собой  электронные  уроки  и  тесты.  Особенности  программы:  на  диске  представлено 
поурочное представление теоретического материала. Форма представления наглядная, 
снабжена 
подробными 
географическими 
картами 
и 
увлекательными 
видеофрагментами. 
Имеется 
словарь 
географических 
терминов, 
биография 
исследователей.  Урок  снабжен  разнообразными  упражнениями  с  возможностью 
проверки  ответов  (тестирование),  а  так  же  имеется  закрепление  основных  положений 
урока с применением звукозаписи.  
4. Электронные  наглядные  пособия  по  географии  с  6  по  10  класс. Представляют 
собой в наглядной и образной форме основные элементы содержания курса географии 
с  помощью  иллюстраций  и  гипертекста  (дикторский  голос).  Многие  изучаемые 
географические  объекты,  такие  как  горы,  океаны  не  могут  быть  показаны  ученикам 
непосредственно,  поэтому  использование  на  уроке  слайдов  способствует 
формированию у детей образных представлений, а на их основе понятий. 
1.Мультимедийная презентация подчеркивает урок географии, делает его ярким, и 
одновременно  следует  развитию  коммуникабельных  навыков  учащихся,  глубины 
мышления, 
помогает 
формировать 
ряд 
компетентностей: 
социальную, 
поликультурную, коммуникативную, деловую, информационную. Активизируются все 
виды памяти, учебный материал воспринимается глубже.  
Чрезвычайно широкое поле творческой деятельности в создании презентаций,   в 
котором можно творить настоящие чудеса географической науки. Привлечение детей к 
созданию  презентаций  -  это  реализация  творческих  способностей,  возможностей 
учеников,  желания  получить  знания  и  поделиться  с  другими  учениками  собственным 
опытом. Также ученик приобретает опыт публичного выступления. 
Выполнение практических работ занимает определенную часть уроков географии 
и  является  неотъемлемой  частью  программного  материала  по  предмету.  Для 
выполнения  практических  работ  незаменимым  помощником  является  компьютерная 
презентация:  например,  в  6  классе,  при  выполнении  практической  работы 
 "Наблюдение  за  погодой  и  обработка  собранных  материалов:  составление  графика 
температур,  диаграммы  облачности  и  осадков,  розы  ветров,  описание  погоды  за 
определенный  период",  без  использования  доски  ,  можно  построить  график  годового 
хода температуры, диаграмму облачности и осадков, розу ветров.  
При  помощи  видео  можно  развивать  память,  внимание,  логическое  мышление. 
Перед  просмотром  сюжета  ставятся   вопросы:  Например,   при  изучении  темы 
Антарктида. Цели урока: 
1. Выявить особенности географического положения Антарктиды; 
2. Познакомиться с историей открытия и исследования Антарктиды.  
Конечно, видеосюжеты часто  слишком большие по продолжительности времени, 
можно     обработать  видео  фильм   вырезать,  вставить   из  него  нужный  фрагмент 
необходимо научаться работать с программой, которая позволяет это делать.  
 Таким  образом,  чтобы  учащиеся  могли  правильно  понять  материальные, 
духовные  и  культурные  ценности,  смысл  существования  человека  в  пространстве, 
необходимо  накопление  географических  знаний.  Для  накопления  географических 
знаний  учащимися  необходимы  современные  образовательные  технологии  и 

Казахский государственный женский педагогический университет.Вестник№ 4(40),2012. 
112 
 
 
правильный  выбор  методов  обучения.  Информационные  технологии  помогают 
учащимся быстрее усвоить новый материал. 
 Конечно,  информационные   технологии  заменить  живое  общение  ученика  с 
учителем  не  способны.  Они позволяют заинтересовать  ученика,  ускорить процесс  его 
адаптации  в  современном  мире.  Но  они  никогда  не  смогут  заменить  живого  учителя, 
когда речь идѐт о воспитании. 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
 
1.  Баринова  И.И.,  Ром  В.Я.  География  России.  –  М.:  Издательский  дом 
«Дрофа»,1997.  
2. Зверева Б.И. Образовательная программа школы. – М.,1998.  
3. Кларин М.В. Инновации в обучение. «Анализ зарубежного опыта». – М., 1997.  
4. Савина Н.Г. Новые технологии обучения географии.- Брянск., 2000. 
5.  Селевко  Г.К.  Современные  образовательные  технологии.  Народное 
образование.–М.,1998.  
6. Скок Г.  Б. Как проанализировать собственную педагогическую деятельноcть,- 
М.,2000 
7.  Петрова  Н.Н.,  Сиротин  В.И.  Настольная  книга  учителя  географии.  -  Москва: 
ООО ―Издательство АСТ‖: ООО ―Издательство Астрель‖, 2004. - 302 с. 
 
ТҮЙІНДЕМЕ 
 
Бұл мақалада геграфия пәнін бергенде қолданатын инновациялық технологиялар  
қарастыралады. 
 
SUMMARY 
 
The article deals with new and innovative educational technology, an advanced training 
in teaching geography. 
 
 
 
 
ПЕДАГОГ МАМАНДАРҒА ТАБИҒАТТЫ ҚОРҒАУ 
ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫНАН БІЛІМ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ЖОЛДАРЫ 
 
Сейдақұлова Н.К аға оқытушы (Алматы қ., ҚазмемқызПУ). 
 
ХХ ғасырдың екінші жартысында экология ғылым ретінде ерекше дамыды. Оның 
себебі географиялық ортаның антропогендік ӛзгеріске ұшырауынан. Бұл ӛзгерістердің 
ауқымдылығы  адамдардың  ӛздерінің  тікелей  және  жанама  әсерін  тигізуінен  болып 
отыр. Әсіресе қазба байлықтардың ӛндіруде, жердің беткі қабаттарына тусетін әсердің 
сол  жердің  табиғи  кешендерін  күрт  ӛзгертетінін  есептемеді.  Мысал  ретінде,  Қоңырат 
кешенінің  үлкен  кӛлемді  алып  жатқан  қазан  шұңқырын  айтуға  болады.  Сол  сияқты 
адамның әрекетінен пайда болған жоспарсыз есептелінбей жасалынған жер бетіндегі ірі 
қопарылыстар,  жарылыстар,  каналдарды  айтуға  болады.    Академик  А.Л.Янщин 
айтқандай  екінші  дүние  жүзілік  соғыстың  ӛзі  қоғамға  орасан  шығын  мен  қоршаған 
ортаның  ӛзгеруіне  әкеліп  соқты.  Осының  салдарынан  экологиялық  жағдай  түбірімен 
ӛзгерді,  табиғат  деградацияға  ұшырады.  Халық  санының  күрт  артуы  және  қазба 
байлықтарды ӛндіру кең алаңдарының кебеюі ӛсімдік пен жануарлар түрінің, олардың 
тіршілік  ареалының  барынша  азаюына  әкеліп  соқты.  Сонымен  қатар  ӛндірістің  және 

113 Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің
 Хабаршысы № 4(40), 2012 
 
 
ӛнеркәсіптің,  ауылшаруашылығының  жедел  дамуы  табиғи  ортаның  күрт  ӛзгеру 
салдарынан экологиялық нашар аудандарды қалыптастырды.  
Экология  мен  табиғатты  қорғау  ғылымдары  бірін-бірі  толықтырып  отырады. 
Экология  ғылымы  табиғатты  тиімді  пайдалану  мен  қорғаудың  ғылыми-теориялық 
негізін  жасайды.  Сонымен  бірге  табиғат  ресурстары  мен  оның  құраушыларында 
экологиялық  факторларды  қоршаған  ортамен  және  адамның  іс-әрекетімен 
байланыстыра  отырып  зерттеп  оны  жүзеге  асырудың  негізгі  тұжырымдары  жүзеге 
асыратын  мемлекеттік  немесе  қоғамдық  игі  істер  жиынтығы.  Экология  мен  табиғат 
қорғау  ғылымдары  бір-бірімен  үйлесімді  әрекет  еткенде  ғана  табиғат  апаттарына  жол 
бермейді.  Нәтижесінде,  табиғат  ресурстары  тиімді  пайдалану  мен  оны  қорғаудың 
жоспары жүзеге асады. Сондықтан табиғат қорғай ұғымының мәні зор. Табиғат қорғау 
ұғымының  жақын  қоршаған  ортаны  қорғау  ұғымы  да  жиі  қолданылады.  Ол  адам 
баласының  қоршаған  табиғи  ортаны  әлеуметтік-экономикалық  тұрғыда  қорғау 
жиынтығы.  Адам  баласы  табиғат  қорғауды  жүзеге  асыру  үшін  табиғатты  тиімді 
пайдалу жүйесі бойынша жұмыстаратқарады. Ал табиғатты тиімді пайдалану – табиғат 
ресурстарын  пайдалану  мен  оны  қайта  түлетудің  ең  ұтымды  әрі  адамға  пайдалы 
технологиясы.  
Тұрақты қоғам моделі, оның іске асуы және қасиеттері мен принциптері. 
1.Биосфера шегінде барлық тірі организмдер бір-бірімен байланысты және қарым-
қатынас  жағдайында  ғана  тіршілік  етуге  бейімделген.  Бұл  байланыстардың  біреуінің 
бұзылуы  табиғаттағы  тепе-теңдікке  ӛзгерістер  әкелуі  мүмкін.  Сондықтан  адам  баласы 
әрбір  табиғат құрауыштарының орта мен табиғи экожүйедегі  рӛлін білуі тиіс. Адамға 
және  табиғи  экожүйеге  зиянды  әсер  ететін  физикалық-химиялық  және  биологиялық 
заттардың қоршаған ортаға нұсқан келтіруі. Қоршаған ортаның ластануы кейде табиғат 
құбылыстары  әсерінен,  негізінен  адам  әрекетінен  пайда  болады.  Антропогендік 
ластануға  ӛндірістік-тұрмыстық  қалдықтар  түрлі  улы  заттардың  қоршаған  ортаға 
белгілі мӛлшерден тыс шығарылуы.  
2.Табиғатты  ешбір  зат  жоғалып  кетпейді.  Егер  адам  баласы  жаңа  бір  затты 
дүниеге әкелсе, оны жоюдың да жолын ойлауы керек. Ол зат табиғи айналымға түсуі 
керек.  Мысалы  адам  полиэтиленді  ойлап  тапты.  Полиэтилен  табиғатта  айналымға 
түспейді. Себебі оны ыдырататын редуцент (бактерия) жоқ. Осыдан барып жер бетінде 
қоқсықтар кӛбеюде. 
3.Заттардағы  барлық  ӛзгерістер  энергия  жұмсаумен  жүзеге  асады.  Яғни 
энергияның  сақталу  заңы  бойынша  жұмыс  істейді.  Сол  үшін  адам  баласы  табиғатты 
пайдаланған  кезде,  оны  ӛндірумен  қайта  түлетуді  үйлестіре  отырып,  адам  мен 
табиғаттың қауіпсіздігін сақтауы керек. Табиғатты аялау әр адам баласының борышы, 
парызы. 
Татиғат тіршіліктің ӛмір нәрі, 
Қажеттінің табылар содан бәрі. 
Адам  табиғатпен  бірлесе  ӛмір  сүретіндіктен  оның  заңына  бағынады.  Егер  ол 
табиғат заңдылығын бұзса, онда табиғат кешірмейді, жазалайды. Ең дұрысы салауатты 
ӛмір салты табиғи үйлесімділік. 
4.Табиғаттағы  экожүйелер  мен  ондағы  қарыс-қатынастар  ұзақ  жылғы  тұрақты 
даму  эволюциясының  жемісі.  Сондықтан  адам  баласы  оны  бұзбау  керек.  Ал  бұзған 
жағдайда  қайтымсыз  экологиялық  апаттарға  алып  келу  мүмкін.  Осыған  орай,  табиғат 
қорғау ғылымы алдында бірнеше маңызды міндеттер тұр.  
Табиғат  міндеттерімен,  ұстанымдарын  жуүзеге  асыруы  алдын-ала  ескерту  және 
нақты шешім қабылдау  арқылы анықталады. Алдын ала ескерту шаралары белгілі  бір 
аймақтағы табиғат объектілерін анықтап, оны қорғаумен қалпына келтіруді жоспарлап 
отырады.  
Адам  табиғатты  үнемі  ӛзгертіп  отырады,  белгілі  бір  шетке  барғанда  қарымта 
қайтара  бастайды,  ӛйткені  қазіргі  кезеңдегі  табиғат  ресурстарын  алудың,  ӛндірудің 

Казахский государственный женский педагогический университет.Вестник№ 4(40),2012. 
114 
 
 
жолын ӛсуінен қатар адам ала бастаған ресурстардың түрлері кебейіп отыр. Сондықтан 
табиғатқа  түске  қысым  ӛте  күшті  дәрежеге  түсті  және  кӛптеген  экологиялық 
проблемалар туындап отыр. 
1.Биосфераның сансыз сыры мен құбылыстарының заңдылығын түсінуге ұмтылу, 
қазақ  елінің  бойында,  ақыл-санасында  биосфера  жайындағы  танымды,  биосфера 
компоненттерін  аялаудың  қажеттігі  жайында  түсінікті  мысқылдап  жинақтауға 
кӛмектескен.  Миллион  жылдар  бойы  жеке  халық  ӛкілдерінің,  бүкіл  халық  рухында, 
жан-дүниесінде  жинақталған  биосфера  компонеттерін  ұғыну,  биосфераның  адам 
ӛміріне  қажеттігін  түсінуү  биосферасыз  адамзат  баласының  адам  ӛміріне  ӛзі 
болмайтынын  сезіну  дәстүрі  қалыптаса  түсті.  Сол  үшін  әрбір  адам  бүкіл  қазақ  елі 
биосфераны  бір  тұтас,  оның  әр  компонентін  ӛзінің  жанындай  етіп  қорғауды  ұлы 
дәстүрге айналдырған. Ол дәстүр ӛз мағынасын жоймай ұрпақтан-ұрпаққа тарап келді. 
Бұл дәстүр қазақ елі арасында ешқашанда жоғалуы мүмкін емес. Қайта жылдан-жылға, 
заман ӛткен сайын жаңа мағына алып дами түспек.  
Биосфера  компоненттерін  аялаудың  қажеттігін  үйрететін,  қазақ  елінің  арасында 
тараған әдет-ғұрып,  салт-сана, неше түрлі  дәстүрлер ӛте кӛп, сан алуан. Мұның бәрін 
қағаз бетіне түсіріп, жіпке тізгендей етіп беру мүмкін емес.  
Педогогика  ғылымдарының  күрделі  бір  саласы-этнопедагогикасын  қай  жағынан 
алып қарасаңыз да, оның басты мақсаты-адамзат баласын жақсылыққа жеткізу.  
Жеткіншектерді  туған  және  ӛскен  жерін  жанындай  сүйетін,  биосфераның 
келешегі үшін аянбай, тер тӛгіп қызмет атқаратын азамат етіп тәрбиелеуде,қазақ елінің 
арасында  маңызы  орасан  зор.  Биосфераны  қорғау  дәстүрлері  –  мыңдаған  және 
миллиондаған жылдарбойы қазақ елінің еңбектенуінің нәтижесінде ӛмірге келген асыл 
қазына. 
2.Антропогендік  факторлардың  биосфераға  ықпалын  оқып  үйрену  адамның  тірі 
табиғаттағы  орны  және  оның  тірі  табиғатка  ықпалы  туралы  мәселенің  қойылуынан 
басталады. Мектеп оқушылары адамның органикалық табиғат эволюциясының қуатты 
факторы  болғандығын,  кӛптеген  ӛсімдік  сорттары  мен  жануарлар  тұқымын  шығарып, 
табиғаттағы    жабайы  түрлер  миграциясына  септігін  тигізетіндігін,  жойылып  бара 
жатқан  түрлерді  қорғап,  кәсіптік  жануарлар  санын  арттыратындығын,  шӛлді 
суландырып, климат пен Жер ӛңірін ӛзгертетіндігін баса кӛрсетеді.  
Адам табиғат заңдарын  неғұрлым терең танып білсе, соғұрлым ӛндіргіш  күштер 
жоғары деңгейге кӛтеріліп, табиғат байлықтары соғұрлым кеңірек пайдаға асырылады. 
3.Студенттерге экологиялық білім беру педагогикалық бағытқа негізделген кезде 
оларға  қоғам  мен  табиғаттың  байланысы  жайында  білім  негіздері  қалыптасып, 
қолданбалы бірлікке ие болып, іскерлік пен қоршаған ортаны қорғау, күту саласындағы 
білгірлік пен білімдері арта түседі.  
Осы  бағытта  жасалған  бағдарламаның  да  мақсаты  экологияны  қорғаушыларды 
тәрбиелеуде, қорғау және білгірлікке баулиды. 
Туған ортаның табиғатын сан ғасырлар бойы қорғап келе жатқан ата-бабалардың 
игілікті істері одан әрі жалғасын табады. ХХІ ғасырды ―Экология‖ ғасыры  деп айтуға 
ӛз үлестерін қосады. 
4.Шәкірттер  экологиялық  білім  мен  тәрбиені  игеру  үшін  политехникалық  (жан-
жақты) білім иесі болуының қажеттілігі салаларында білгірлігінің қажеттігін түсіндіру. 
Ол үшін шәкіртте еңбек сүйгіштік қасиеттердің қалыптасуына ерекше мән беріледі. Ол 
класта  әр  пән  иесі  мен  жеке  биология  мамандары  арқылы  тірі  табиғат  бұрышындағы 
еңбек пен оқу-тәжірибе учаскесіндегі еңбекті сапалы ұйымдастыру, қоғамдық пайдалы 
еңбекке  баулу  қажет.  Экологиялық  білім  мен  тәрбие  мектептегі  үздіксіз  оқу 
программасында бірінші орында қалыптасу үшін, қоршаған экологиялық ортаға саналы 
түрде  жауапкершілікпен  қарауға,  экологиятану  мен  табиғаттану  сабақтарында  ӛлі 
табиғат  пен  тірі  табиғаттың  ӛзара  байланысы  үрдістік  мақсатта  болуы  шарт.  Онсыз 
табиғат  пен  экологиялық  байланыс  үзілетін  заңдылықтарын  білуі  міндетті. 

115 Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің
 Хабаршысы № 4(40), 2012 
 
 
Экологиятану  саласындағы  мамандар  ―  Республикалық  ХХІ  ғасыр  экологтар  даярлау 
саласында ‖ табысты болуы үшін ― Экологиялық білім мен тәрбиенің концепицясын ‖, ― 
Адам мен Жер планетасының қайта ӛрлеу экологиясының методикасын ‖ еркін игеріп, 
ең  алдымен  шәкірттеріне  сауатты  түсіндіре  білуі  шарт.  Бұл  салада  ―  Қазақстан 
Республикасының  Халық  Академиясының  ―Экология‖‖  еңбектерін  шәкірттері  мен 
жұмысында еркін пайдалануға нұсқау беру. 
5.Экологиялық  білім  және  тәрбие  беру  студенттердің  танымдық  қызыгуын 
қалаптастырудың басты кӛрсеткіші болып табылады. Қазақстанның жаңа саяси, рухани 
және  әлеуметтік-экономикалық  дамуы,  студенттердің  экологиядан  білім  және  тәрбие 
алуының сапасын түбегейлі жақсартуды күнделікті ӛмірдің ӛзі талап етіп отыр. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 
1.Қазақ энциклопедиясы, 6-том. 
2.Қазақ  тілі  терминдерінің  салалық  ғылыми  түсіндірме  сӛздігі,  Н.Нұрахметов, 
А.Ниязбаева, Р.Рысқалиеава, Мектеп баспасы, 2007 336 бет. 
3.Экологиялық білім мен тәрбие,Б.Ш.Әлсейітова, Алматы 2006. 
 
РЕЗЮМЕ 
Статья  рассматривает  за  счет  пропаганды  экологических    знаний,  так  и 
разъяснения требований экологического законодательства.  
 
SUMMARY 
Article reviews by promoting environmental awareness and clarify the requirements of 
environmental legislation. 
 
 
 
 

жүктеу/скачать 1,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: