Кәсіби білім беру с. А. Козлова, Т. А. Куликова мектепке дейінгі педагогика «Мектепке дейінгі білім беру»
жүктеу/скачать 2,24 Mb.
|
С. А. Козлова, Т. А. Куликова-emirsaba.org
| БІЛІМ БЕРУДІҢ ЗАМАНАУИ ЖҮЙЕСІ
Білім беру және қоғам Адамзат тарихы білім беру мен қоғам біртұтас екенін дәлелдеді. Қоғамның алдында тұрған барлық жаһандық проблемалар (экономикалық, әлеуметтік, саяси, мәдени, демографиялық, экологиялық және т.б.) білім саласына қандай да бір түрде әсер етеді. Мысалы, көптеген елдердің, соның ішінде Ресей Федерациясының экономикалық қиындықтарына байланысты, білім беру жүйесін мемлекеттік қаржыландыру білім беру мекемелерінің материалдық-техникалық 57
орын алған қазіргі қолайсыз экологиялық жағдай адам туғанға дейін оның денсаулығына кері әсер етуде. Нәтижесінде оқуға деген қабілеттілік төмендейді; түзеу, компенсациялық,сауықтыру сипатындағы білім беру
қажеттілігі туындайды.Соғыс кезеңінде, әлемнің бір немесе бірнеше нүктесінде пайда болатын этникалық қақтығыстар кезінде білім беру проблемалары өлім қаупі алдында соңғы жоспарға кетеді, мектепте оқу, балабақшаға бару мүмкіндігі мүлдем болмайды. Қазіргі заманның адамы және өз өмірін оқытушылық қызметке арнауды шешкен адам білім беру қоғамның бір бөлігі бола отырып, оның бүкіл ауруымен ауырады және оның даму ақауынан зардап шегеді деген ойды дәлелдейтін факторларды атауды жалғастыруы мүмкін. Бірақ, бір жағынан, білім беру көп жағдайда қоғамның айнасы болып табылады. Ғалымдар қоғамның маңызды түрлендіруші күші ретінде білім берудің әлеуметтік маңызын атап өтті. Әлемдік өркениеттің қазіргі кездегі дағдарысын еңсеру үшін халықтың ақыл-ойы мен мінез-құлқына терең өзгерістер енгізу қажет. Адамның ішкі әлемін гуманистік идеалдар негізінде өзгерту, адамның адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру, мәдениет деңгейін көтеру және адамның кәсіби дайындығын арттыру – бұл қазіргі заманғы білім беру функциялары. Білімнің әлеуметтік рөлі – қоғамдағы, әлеуметтегі белгілі бір тенденциялардың дамуына әсер ету қабілеті, жас ұрпақты біздің заманымыздың жаһандық немесе жергілікті проблемаларын шешуге дайындау, болжауды үйрену және қажет болған жағдайда олардың салдарын ескерту. Әрбір жеке адам үшін білім беру азды-көпті айқын жеке маңызға ие. Дамыған елдерде қазіргі заман адамының өмір жолының төрттен бір бөлігін алып жатқан білім алу үдерісі оның өмірін мазмұнды және жанды етеді, оны түрлі эмоциямен әсерлендіреді, танудағы, қарым-қатынастағы, өзін-өзі жетілдірудегі қажеттіліктерін қанағаттандырады. Білім беру барысында адамның әлеуетті қабілеттерін анықтау және дамыту, оның өзін-өзі іске асыру жүзеге асады, «адамның бейнесі» қалыптасады. Білім арқылы адам қоғамдағы өмірге бейімделеді, ол үшін қажетті білім мен шеберлік алады. Адамзат тарихындағы білім берудің ерекше рөлін ескере 58
жүйесі қоғам дамуының қазіргі кезеңінің объективті талаптарына сәйкес келмейтіні туралы айтады. ХХ ғасырдың екінші жартысында пайда болған бұл кезең түрлі әлеуметтік- экономикалық салалардағы күрделі, динамикалық өзгерістермен сипатталады. Экономикалық үдерістің факторы ретінде адамға деген қызығушылық өсті, осыған байланысты білім беруді гуманизациялау туралы мәселе қойылды. Ғылымдағы, техникадағы үдеріс, мәдени және ақпараттық революция білім беруді күнделікті өмірдің қажетті атрибутына айналдырды.Техникадағы, технологиядағы түпнұсқалық төңкеріс еңбектің көптеген түрінің сипаты мен мазмұнын өзгертеді, нәтижесінде адамнан тек физикалық шығын ғана емес, интеллектуалдық күш, шешім қабылдауда дербестік пен жауапкершілік талап етіледі. Қоғамда білімді, құзырлы адамдарға деген объективті сұраныс туындады, білімге деген құлшыныс өсті, ал әлеуметтік өмірді деморизациялау оны анағұрлым халықтың түрлі санаты үшін, оның ішінде ұлттық азшылық, әйелдер, мүгедектер, жұмысшы жастар және т.б. үшін қолжетімді қыла білді. Әлемнің көптеген қоғамдары, соның ішінде Ресей, білім беру жүйесін реформалау қажеттілігіне байланысты қоғамдық өмірдің әлеуметтік-экономикалық саласына өзгерістер енгізді. Білім беру реформасы заманауи мемлекеттердің әлеуметтік жүктеу/скачать 2,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|