Кіріспе; Дәрумендер туралы түсінік



бет2/6
Дата07.06.2023
өлшемі52,48 Kb.
#99492
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
stud.kz-17844

- суда еритіндер тобына А, Д, Е витаминдерді
- майда еритін В1-12, С, Р К, РР жатады.
Витаминдердің біразы гормондардың, ферменттердің т.б. биологиялық белсенді заттардың құрамына кіреді. Ал біразы (Е, С, Р витаминдері) клетка мембранасының құрамына кіріп қорғаныс, яғни анти – оксиданттық қызмет атқарады. Көптеген витаминдер адам денесінде өндірілмейді. Олар ішкен, жеген тамақтың құрамында провитамин (витамин алды) түрінде болады. Провитаминдер витаминдердің белсенді түрі емес, бұлар адам организмінде ғана белсенді түрге ауысады. Кейбір витаминдер организмде химиялық жолмен түзіледі. Инозит, пангал қышқылы, холин т.б витамин тәрізді органикалық қосындылар да витаминдердің рөлін атқарады. Ұзақ мерзім бойы жылы тамақтың құрамында витаминдер мүлде болмаса, онда а витаминоз, ал жеткіліксіз болса гиповитаминоз мөлшерден артық болса гипервитаминоз деп аталатын сырқаттар пайда болады. Гипервитаминоз көбінесе майда еритін витаминдердің денеде көп болуына байланысты туады. Витаминдердің мөлшеріне байланысты сырқаттар көпке созылса, адам өліп кетуі де мүмкін. Ал жетпеген витаминдерді тағамдарға қосып немесе жеке өзін қабылдаған жағдайда адам ауруынан сауығады. Өсіп келе жатқан бала организміне өте қажет, сондықтан баланың жасына лайық витаминдердің мөлшері жейтін тамақтың құрамында болуы тиіс. Қазіргі кезде баланың жасына лайық витаминдердің қажетті мөлшері толық анықталған.
Витаминдердің қажет мөлшері.
Витаминдер мг
Баланың жасы А, МЕ В1 В2 В6 P C D ME
0-1 1650(0.5) 0.5 1.0 0.5 5 30 500
1-3 3300(1.0) 1.0 1.5 1.0 10 40 500
3-7 3300(1.0) 1.5 2.5 1.5 10 50 500
7-11 5000(1.5) 1.5 3.0 1.5 15 60 500
11-14 5000(1.5) 2.0 3.0 2.0 20 70 500
Ересек адам 5000(1,5) 2,0 - 2,0 15 50 500
Балалар мен жасөспірімдерге1 қабылдауғаа кеңес етілген темір
деңгейі


А дәрумені - жетіспегенде адам ымыртта көргіштік қабілетін жоғалтып, бағда- рынан адасады. Бұл – «тауық-көз» деген сырқаттың белгісі. А гиповитаминозы автокө- лік жүргізушілер үшін өте қа-уіпті. Сиырдың сүті мен сары майы, әсіресе мал шөппен бірге көп мөлшерде каротин алатын жаз бен күзде, ол - А дәруменінің жақсы көзі. Каротин – көптеген көкөністер мен жемістерде болатын сары пигмент – А дәруменіне мол.
Каротин сәбізде де бар.

А дәрумені имунитетті, сүй- ектерді, көздерді және теріні күшейтеді. Мандарин, бауыр, балық, сарымай, жасыл шөп-терде және цитрусты жеміс- терде көп мөлшерде болады. Дәрумен В. Бұл топтағы суда еритін дәрумендер миды және жүйке жүйесін қорғай-ды. Бауыр, балық, шпинат, бұршақ және мандаринде бұл дәрумен көп.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет