Киященко Н. И.: Эстетика философская наука
жүктеу/скачать 2,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Тақ. 11.Өнер философиясы Презент (1) (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Өнердің анықтамалары
- Өнердің мақсаты
| ренӨ
ңынымығұ ыраланығам • «Өнер» ұғымының бір-бірімен тығыз байланысты мағыналары бар. әртүрлі • 1. Кең мағынада «өнер» санаты шеберлікпен анықталады. Басқаша айтқанда, біз дәрігердің, актердің, ғалымның немесе жұмысшының шебер орындаған кәсіби дағдысы туралы айтамыз. • 2. Әрі қарай тереңдете қарастырсақ, дағдылық қызмет өте маңызды, алайда өнер адамның айналасындағы әлемді және «сұлулық заңдарына сәйкес» өзгертуге бағытталған шығармашылық қызметі ретінде мағынаға ие болады. • 3. Әлеуметтік маңызы бар түпнұсқалық және жаңалықпен ерекшеленетін көркем шығармашылық өнер туындыларында жаратылған әлеуметтік тәжірибенің ерекше түрі. Бұл өнерді түсінудегі үшінші және ең «тар» мағынасы. Өнердің анықтамалары • Өнер – мәдениеттің айнасы. Ол мәдениеттің жаны, өзіндік танымының түрі. • Өнердің шындықты бейнелеу ерекшелігі – көркем образдар арқылы бейнелеу. • Өнер – өмір шындығын көркем образдар жүйесі арқылы бейнелейтін, қоғамдық сана мен адам іс-әрекетінің өзіне тән ерекшеліктерімен дараланатын форма. Өнер халықтың өмірін жай сәулелендіріп қана қоймай, ойын жетілдіреді, шығармашылығын дамытады. Өйткені өнер – әсемдіктің ең жоғары түрі. • Жалпы алғанда өнер өмірде болған оқиғаларды қаз-қалпында алмай, өзгертіп, түрлендіріп, көркем образдарды типтендіру арқылы сомдайтын эстетикалық құбылыс. Оны қоғамдық сананың өзге формаларынан даралайтын белгісі де адамның шындыққа деген эстетикалық қатынасы болып табылады ңідренӨ ытасқам Өнердің мақсаты – дүниені, адам өмірін, қоршаған ортаны көркемдік-эстетикалық тұрғыдан игеру. Көркем шығарманың бел ортасында нақты бір тарихи жағдайда алынған жеке адам тағдыры, адамдардың қоғамдық қатынастары мен қызметтері тұрады. Олар суреткер қиялы арқылы өңделіп, көркем образдар түрінде беріледі. • Өнердің дамуы тікелей қоғамда болатын құбылыстарға байланысты өзгеріп, жетіліп отырды. Ол әрдайым шығармашылық табыстарымен бағаланады. • Өнер арқылы берілген эстетикалық тәрбие адамды ұдайы сұлулық пен әдемілікті дұрыс ұғынуға жетелеп, сезім байлығын қалыптастырады. Өнердің мақсаты Көркем өнерді қабылдап, түсіне отырып, адам рахатанады, өйткені, шындықтағы әдемілік пен сұлулық адамды бейжай қалдырмайды, ол оның жүрегіне не үлкен қуаныш, не үлкен мұң ұялатып, үлкен толғаныс, не тербеліс тудырады. Көңіл – күй тәрбиесін берудің пәрменді құралы бола отырып, эстетикалық сана – адамдар үшін қуаныш пен әсердің көзі болуға тиіс. Эстетикалық сана адамдардың талғамын тәрбелейді |