Классного руководителя



Pdf көрінісі
бет5/11
Дата31.03.2017
өлшемі4,19 Mb.
#10757
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

ТӘЖІРИБЕ  А Л МАСУ
лады.  Ойын  сюжеті  мен  тақы ры бы н  мүғалім  оқуш ы ларм ен  бірлесе  жа- 
сап,  анықтап  алады,  содан  кейін  оның  негізгі  бағыттарын  басшылыққа 
алып  отырады;
-   дидакт икалы қ ойындар  оқытудың  ең  бір  тиімді  қүралдарының  бірі  бо­
лып  саналады.  Егер  сабақ  барысында  педагог  тікелей  оқытуды  жүзеге 
асыратын  болса,  дидактикалы қ  ойында  танымдық  міндеттер  (мысалы, 
заттың  қасиеті  мен  сапасын  анықтау,  әртүрлі  заттарды  жіктеу  немесе 
топтау) ойынмен  үштастырылады  (жауабын табу,  рөлді  орындау,  жарысу, 
т.  б.),  осының  барлығы  дидактикалы қ  ойынды  оқытудың  ерекше  түріне 
айналдырады,  яғни  білімді  жеңіл,  жылдам  әрі  алдын  ала  даярлықсыз 
меңгеруге  көмектеседі.  Дидактикалы қ ойындардан  түратын  сабақты жос- 
парлаған  кезде  бағдарламалық  мазмұнын  ғана  емес,  ойындық  міндет- 
тері  мен  әрекеттерін  де,  ойын  ережесін  де  ескеруі  керек,  әйтпесе  оньщ 
бұзылу  процесі  басталады.  Әрбір  дидактикалы қ  ойынның  негізінен  екі- 
үш міндеттері  болады, олар ойын  барысында  анықталады. Дидактикалық 
ойынды  пайдаланған  кезде  мұғалім  белгілі  бір  педагогикалық  принцип- 
терді  сақтауы  тиіс:

)  бүған дейін балаларда болған,  тікелей  қабылдау жолымен  алынған білім- 
ге  сүйену;
2)  дидактикалы қ міндет айтарлықтай  қиын,  сонымен бір мезгілде  қолжетімді 
болуын  қадағалау;
3)  ойын  әрекеті  мен  оның әртүрлілігіне  қызығушылықты  бәсеңдетпеу;
4)  д и д а кти ка л ы қ  тапсы рм а  мен  ойын  әрекеттерін  біртіндеп  күрделілен-
д ір у
;
5)  ережені  нақты  әрі  анық түсіндіру.
Физика  сабақтарында,  мысалы,  сынып  оқушылары  түгел  қатысатын 
«Фор- 
мулалар  текшесі» 
дидактикалы қ  ойынын  өткізуге  болады.  Алдын  ала  текше 
дайындалып,  оның  қырларына  формулалар  жазылады.  Оқушылар  текшені 
иіріп,  беткі  қырында  жазылған  формуланы  окиды.  Ойын  формулаларды  есте 
жақсы  сақтауға  көмектеседі.  Текше  қырларына  терминдерді,  өлшем  бірліктерін 
жазуға,  саймандар  суретін  салуға  болады,  т.  б.
О йынның  балаларды  дамытуға  көмегі  зор.  Ойынның  негізіне  шынайы  өмір 
алынады.  Сондықтан  да  бұл  оқушыларға  сабақта  эмоциялық  көтеріңкі  көңіл 
күй  сыйлайды,  жұмыс  қабілеттерін  арттырып,  ол  шығармашылыққа  ұласады. 
Ал  жаңа  нәрсе  қашанда  әуесқойлықты  немесе  білуге  қүмарлықты  қоздырады, 
олар  өз  кезегінде жаңа  білім  алуға  үмтылысты  тудырады.
Енді 
кіріктірілген 
типтегі сабақты қарастырайық. Бұл бір ұғымды, тақырыпты 
немесе  құбылысты  зерттеу  барысында  бір  мезгілде  бірнеше  пәндер  бойынша 
білім  беруді  біріктіретін  ерекше  сабақ  түрі  екені  белгілі.  Мүндай  сабақта  кірік- 
тіруші  болып  табылатын  жетекші  пән  алға  шығады  және  жетекші  пән  матери- 
алын  тереңдете,  кеңейте,  нақтылай  түсуге  мүмкіндік  беретін  қосымша  пәндер 
анықталады.
Кіріктірілген  сабақтар  өте  әртүрлі  пәндерді  біріктіруі  мүмкін,  сондай-ақ 
тек  ж екелеген  қүрам алары н  -   мазм ұнын,  әдістерін  алуы  да  мүмкін.  М ыса­
лы,  жетекш і  пәнді  оқы ту  әдістерін  сақтай  отырып,  пәннің  мазмұнын  кіріктіру- 
ге  болады.  Ф изика  мен  әдебиет,  ф изика  мен  биологияны   кіріктіруге  бола­
ды.  А йталы қ,  ф изика  сабағы мен  кіріктіргенде  әдебиет  жетекш і  пән  болып,

ТӘЖІРИБЕ  АЛМ АСУ
оған  тән  әд істем елер  сақталады .  Тақы ры пты   аш қан  кезде  оған  зерттелетін 
физикалық  құбы лы старды   көркем  түрде  сипаттайты н  немесе  иш аралайты н 
өлеңдер  қосылады.
Ой  әрекетін  белсендіру  үшін  мен 
«Блиц-сауал»  ойынын 
пайдаланамын. 
Алдымен  мен  сүрақ қоямын,  содан  кейін  эр топ  кезегімен  басқа  топтарға  сұрақ 
қояды.  Әрбір  дүрыс  жауабы  үшін  топ  жетон  алады.  Бүдан  әрі  жауаптарды, 
оқушылардың немесе топтардың ой әрекетін,  идеялардың ерекшелігін,  тіпті мұ- 
ғалімнің  түсіндіруге  тырысуын  да  бағалау  жетондар  көмегімен  жүзеге  асыры- 
лады.  Неғұрлым  көп  жетон  жинаған  оқушы  немесе  топ  сабақ  соңында  «өте 
жақсы»  деген  баға  иеленеді.  Жетондар түсі  бойынша  ерекшеленеді:  оқушы же­
тоны -  қызыл  түсті,  топты  бағалайтын  жетон  -  қызғылт түсті.
Сұрақ үлгілері.
1.  Ф.  И.  Тютчев өлеңінен.
Аянышты  Ж ер  беті,
Әуе  көктем  аңқиды,
Қураған  сабақ изеңцеп,
Ш ыршалар  қолын  бұлғайды...
Сүрақ: 
Қураған  сабақтың,  шырша  бұталарының  изеңдеуі  қандай  қозғалыс 
түріне  жатады?
Жауап: 
Еріксіз  қозғалыс түріне.
2.  В.  Кочетковтың  «Епифанов  мысы»  өлеңінен.
Желтоқсанда,
Қасқырлар  тыншығанда,
Наурызда
Самарльщ  Еділ  бойы 
Көктайғақ жамылғанда 
Епифанов  мысы  басады  әнге.
Кішілері  шырылдай дыңылдайды,
Ірілері  алыпша  гүрілдейді.
Шоқынып  ап,
Кемпірлер  күбірлейді:
-   Қарай  ғойшы  әншісін  антұрғанның!
Сүрақ: 
Қоңырауды діріл  көзі  деуге  бола  ма?
Жауап:  Иә.
Блиц-сұрақтың  жалғасы  ретінде 
«Шифрлеу» 
ойынын  ойнатуға  болады. 
Топтарға  әріп  жазылған  карточкалар  таратылып  беріледі  де,  бір  минут  ішінде 
осы  әріптерден  3  ф изикалы қ термин  қүрап,  оларға  анықтама  берілуі  тиіс.
А
У
)
р
т
E
О
т
Ч
»
д
м
А
С
п
А
А
д
0
и
И
т
л
П

ТӘЖІРИБЕ  АЛМ АСУ
оған тән  әдістемелер  сақталады.  Тақырыпты  ашқан  кезде  оған  зерттелетін
физикалық  қүбылыстарды  көркем  түрде  сипаттайтын  немесе  ишаралайтын
өлеңдер  қосылады.
Ой  әрекетін  белсендіру  үшін  мен 
«Блиц-сауал»  ойынын 
пайдаланамын.
Алдымен  мен  сұрақ қоямын,  содан  кейін  эр топ  кезегімен  басқа топтарға  сұрақ
қояды.  Әрбір  дұрыс  жауабы  үшін  топ  жетон  алады.  Бүдан  әрі  жауаптарды,
оқушылардың немесе топтардың ой әрекетін,  идеялардың ерекшелігін, тіпті  мұ-
ғалімнің  түсіндіруге  тырысуын  да  бағалау  жетондар  көмегімен  жүзеге  асыры- 
лады.  Неғұрлым  көп  жетон  жинаған  оқушы  немесе  топ  сабақ  соңында  «өте 
жақсы» деген  баға  иеленеді.  Жетондар түсі  бойынша ерекшеленеді:  оқушы же­
тоны -  қызыл түсті,  топты  бағалайтын  жетон -  қызғылт түсті.
Сүрақ үлгілері.
1.  Ф.  И.  Тютчев  өлеңінен.
Аянышты  Жер  беті,
Әуе  көктем  аңқиды,
Қураған  сабақ изеңдеп,
Шыршалар  қолын  бұлғайды...
Сүрақ: 
Қураған  сабақтың,  шырша  бүталарының  изеңдеуі  қандай  қозғалыс 
түріне жатады?
Жауап: 
Еріксіз  қозғалыс түріне.
2.  В.  Кочетковтың «Епифанов мысы»  өлеңінен.
Желтоқсанда,
Қасқырлар тыншығанда,
Наурызда
Самарлық  Еділ  бойы 
Көктайғақ жамылғанда 
Епифанов  мысы  басады  әнге.
Кішілері  шырылдай дыңылдайды,
Ірілері  алыпша  гүрілдейді.
Шоқынып  ап,
Кемпірлер  күбірлейді:
-   Қарай ғойшы  әншісін  антұрғанның!
Сұрақ: 
Қоңырауды  діріл  көзі деуге  бола  ма?
Жауап: 
Иә.
Блиц-сұрақтың  жалғасы  ретінде 
«Шифрлеу» 
ойынын  ойнатуға  болады. 
Топтарға  әріп  жазылған  карточкалар  таратылып  беріледі  де,  бір  минут  ішінде 
осы әріптерден  3 физикалық термин  құрап,  оларға  анықтама  берілуі  тиіс.
А
У
)
р
т
E
о
т
Ч
»
д
м
А
С
п
А
А
д
0
и
И
т
л
П
№  10  (22)-2010
35

ТӘЖ ІРИБЕ  АЛМ АСУ
Жауап: 
амплитуда,  период,  частота.
«Шифрлеу»  ойынынан  кейін  топтарға 
«Формула  білгірлері» 
конкурсы 
усынылады.  Балаларға  дене  шамалары  белгіленген  карточкалар  таратылып 
беріледі  де,  олар  одан  формула  қүрап,  оны  оқуы  тиіс.
т
t
N
V
1/T
1/V
т
t
N
V
Тақырыпқа  байланысты  кіріктірілген  сабақтарда  кішігірім 
терминдер  сөз- 
дігін 
жүргізген  дүрыс,  мысалы:
мет роном  {грекше  metros  -   өлшем,  nomos  -   заң)  -   такт  үлестері  саны н 
анықтаумен  айналысатын  қүрал;
диапазон  (грекше  dia  pason  -   барлық  ішек  арқылы)  -   дауыстың  немесе 
музыкалық аспаптың дыбыс көлемі;
вибрат ор  (лат.  vibrare  -   қозғау,  тербету,  дірілдету) -  діріл  тудыратын  ж үйе 
немесе  қүрылғы;
акуст ика  (грекше  akuo -  естимін)  -  дыбыс туралы  ғылым.
Кіріктірілген  сабақтар  барысында  оқушылар  бүл  ақпараттарды  шоғырлан- 
дыра  және  жинақтай  отырып,  ақпарат  көзін  зерттейді,  содан  кейін  басқа  топ- 
тар  назарына  үсьінады.  Ақпараттық  шайқас  барысында  (мен  сабақтың  бүл 
кезеңін  осылай  атаймын)  оқушылар  өздері  ұсынатын  эксперимент™   ж ұм ы с- 
тар  атқарылады.
Кіріктірілген  сабақтарда  мен  классикалы қ әдеби  деректерден  үзінді  келтіру- 
ге,  ф изикалық  қүбылыстарды  биология,  тарих  және  басқа  ғылымдар  мысалы 
негізінде  қарастыруға  тырысамын.  Бүл  сабақ  типінің  ерекшелігі  нақ  осында 
екенін  естеріңізге  сала  кеткен  артық болмас.
Тағы  бір  сабақ типі  -  
эксперименттік  сабақ. 
Сабақ  жоспарының әд еттегі 
кезеңдерінен басқа  (үйы м дасты ру бөлімі,  білімді бекіту, т. б.) мен өзімнің, өзім  
ж асаған,  мысалы,  «Т аны м ды қ  бет т ерін»  енгізуге  тырысамын.  М ы салы , 
«М агниттер»  тақы ры бы   бойы нш а  мен  оқуш ы ларға  аталған  тақырып  б о й ы н ­
ша («Техникадағы  эл ектром агниттер»,  «Спортш ыларды жатты қты раты н м а г­
нит»  ж эне  т.  б.)  алдын  ала д а йы нд алған  сыныпта  презентация  өткізу  сияқты  
ж үмы с  түрін  өткізем ін.  Д айы н д ы қ  кезінде  балалар  ақпараттың  әртүрлі  кө з- 
дерін:  кітапхана  ресурстары н,  эл ектро нд ы қ  оқулықтарды,  Интернет,  видео- 
теканы ,  м ультим едиялы қ  ақпарат  көздерін  пайдаланады.  Проекторды ң  кө- 
мегімен  қысқа  әңгімелер  слайдтарм ен,  сызбалармен,  т.  б.  иллю страцияла- 
нады.  Сөйтіп,  балалар  ақпарат  көздеріне  талдау  жасауға,  оларды  ж іктеуге 
және  жалпы лауға,  өтілетін  м атериал  презентациясы н  өткізуге  үйренеді.  Бүл 
кезде  өз  бетімен  ойлау  мен  зияткерлік,  сауатты  сөйлеу  дам иты нды ғы нда 
сөз  жоқ.
Эксперименттік сабақтарда, 
менің ойымша,  оқушылар 
топпен жұмыс жа- 
сауы  тиіс. 
Бүл  жүмыс  түрі  сабақта  білім  беру  міндеттерін  шешумен  қатар, 
жолдастық  көмек  сезімін  тәрбиелейді  және  топтық жұмыс  этикасын  меңгеруге 
көмектеседі.  Өтілетін  эксперименттік  сабақта  топтар  оқушылардың  өз  қалауы
36 
СЫНЫП  ЖЕТЕКШІСІНІҢ АНЫҚТАМАЛЫҒЫ

ТӘЖІРИБЕ  АЛМАСУ
I 5
бойынша  құрылады,  алайда  барлық  топтар  тең  дәрежеде  болуы  ескеріледі: 
олардың  қүрамында  үздіктер,  табысты  оқушылар  және  сабаққа  қиналатындар 
да  болуы  тиіс.  Әрбір  топта  Интернетке  қосылатын  компьютер  және  басқа 
аппарат  көздері  болуы  тиіс.  Белгіленген  уақыт  ішінде  топтар  қысқа  әңгімелер 
(баяндама),  танымдық  ақпарат даярлайды.
Топтықжүмысты қосымша материал,  көмекші қүрал-жабдық пен ерекше бөл- 
ме  қажет  етпейтіндей  етіп  сауатты  ұйымдастырудың  маңызы  зор,  ол  үлкен 
жөне кіші  сынып  бөлмелерінде  әткізіле  береді.
Топпен  жұмыс  мүғалімге  білім  беруге  белсенді  көзқарас  ендіруге,  ал  бала- 
ларға -   сыни  ойлау,  коммуникабельділік  пен  табыстылық дағдыларын  қалып- 
тастыруға,  шешім  қабылдауға  және  сыни  ойлауға үйренуге  көмектеседі.
Ең алдымен,  топтар  үлкен  болмауы  керек.  Әрбір  оқушы  талқылауға  қатыса 
алуы  ушін  топ  мүшелерінің  оңтайлы  саны  3 -4   оқушыдан  аспағаны  жен.  Бала- 
ларды бір-бірін жақсы көріп отыратындай етіп орналастыру қажет. Әрбір топтың 
өзлидері  анықталады.
Өткізілген  эксперименттік  сабақтарымда  мен  белгілі  бір  тәжірибе  түрі 
орындалатын  эксперименттік  міндеттерді  енгіземін.  Мысалы,  сол  «Магнит- 
тер» 
тақырыбы  бойынша  мен  төмендегідей  тәжірибелер  жасауды  үсы- 
намын.
Қүрал-жабдық  пен  материалдар: 
өзекті  магнит,  компас,  темір  шеге.
Жүмысты  орындау тәртібі
1.  Магнитті  компасқа бірнеше сантиметрлік қашықтықта жақындату.  Магнит- 
ті  қозғалта  отырып,  компас  тілін  бақылау  керек,  Қозғалған  кезде  бағдарша  не 
істейді?
2.  Темір  шегені  компасқа  бірнеше  сантиметрлік  қашықтықта  жақындату.
Шегені  қозғалта  отырып,  компас  тілін  бақылау  керек.  Қозғалған  кезде  бағдар- 
ша не істейді?
3.  Магниттің бір  шетімен  шегені  үнемі  бір  бағытта  қозғай  отырып жанап  эту 
керек.  Содан  кейін  2-т,  қайталаймыз.  Компас  бағдаршасы  не  істейді?
Адам  қүлағының  қүрылысына  арналған  сабақта  эксперименттік  сабақ  ал­
дында  зияткерлік  әрекетті  белсендіру  бағытында,  мен  балаларға  кейіпкердің 
есту сезімдері  сипатталатын  көркем  шығармадан  узінді  табуға  үсыныс  жасай- 
мын.
М.  Булгаков.  Мастер  мен  Маргарита
Ол  (Маргарита)  уайымга  беріліп,  жабырқау  тартты.  Кенет  таңертеңгі  сезін- 
ген  әлдене  боларын  күткендей  елеуреу  толқыны  омырауынан  түртіп  еткендей 
болды:  «Иә,  бірдеңе болады!».  Толқын түрткісі тағы  қайталанды,  сонда ғана  ол 
оның дыбыс  толқыны  екенін  аңғарды.  Қала  шуылы  арасынан  жақындап  келе 
жатқан  барабан  дүңкілі  мен  аздап  бүзылып  шығатын  труба  дыбысы  қүлағына 
анық естіле  бастады.
Сүрақ: 
Дыбыс  толқыньі  басқалардан  несімен  ерекшеленеді?  Дыбыс  тол- 
қындарының ерекше сипаттамасын  атаңдар.  Неге біз трубадан  шыққан дыбыс- 
ты барабан дыбысынан  ажьірата  аламыз?
Жауап: 
Дыбыстолқыны депты ғы з ортада таралатын, жиілігі  16-дан 20 000 
Г
ц 
дейінгі  толқынды  айтамыз.  Дыбысқа  тән  нәрселер -   қаттылық,  биіктік,  тембр.
№  10  (22) -  2010 
37

ТӘ Ж ІРИБЕ  А Л МАСУ
■ 
*  
............. -   ............
Ж арық пен дыбыс жылдамдығын зерттеу кезінде оқушылар 
А. С. Пушкиннің 
«Руслан  мен  Людмила» 
поэмасынан  үзінді  талдайды:
Қатты  гүрсіл  түманды  тіліп  етті,
Шамдар  сөніп,  түтіні  сыздықтайды...
Сұрақ: 
А,  С.  Пушкин  суреттеген  көрініс  найзағайға  үқсайды.  Егер  автор  сол 
найзағайды  сипаттап  отыр  деп  жорамалдасақ,  алдымен  гүрсіл  естіліп,  содан 
кейін  найзағай  жарығы  көрінетіні  дүрыс  па?
Жауап: 
Жоқ,  дүрыс  емес.  Алдымен  біз  найзағайды  көріп,  содан  кейін  ға- 
на  гүрсілді  естиміз.  Өйткені  жарықтың  жылдамдығы  -   300  000  км/сек,  ал 
дыбысты ң ауадағы  жылдамдығы -  340  м/сек, демек, жарық дыбыстан жылдам 
таралады.
Сөйтіп,  физикадан  кіріктірілген  және  эксперименттік  сабақтардың  кейбір 
әдістемелік  тәсілдерін  талдай  келе,  мен  мүғалімнің  міндеті  -   оларды  барлық 
әдістермен  жандандыру,  практикалық  мәнмен  және  танымдық  әсермен  нәр- 
лендіру деп  білемін.  Ағылшын  физигі  Дж.  К,  Максвелл  адамды  ешқашан  ойға 
алған  эксперименттік  жүмысынан  бас  тартуға  үгіттеуге  болмайды  деген  екен. 
Тіпті  ол  іздегенін таппаганның өзінде,  басқа  бір жаңалық ашып,  мыңдаған  пікір- 
таластардан  артығырақ пайда  табуы  мүмкін.
Мен физика  мүғалімінің міндеті баланы  қарапайымнан ерекшені, ерекшеден 
қарапайымды  көре  білуге үйрету екеніне  күмәнсіз сенімдімін.
ХАБАРЛАНДЫРУ
38 
СЫНЫП  ЖЕТЕКШ ІСІНІҢ АНЫҚТАМАЛЫҒЬІ
ҚҮРМЕТТІ ОҚЫРМАНДАР!
Бізді  әрдайым  өздеріңіздегі  іс-шаралар:  білім  беру  мекемесіндегі  мөрейтойлар,  байқаулар, 
жергілікті,  облыстық және  республикалық  конференцияларға  шақырасыздар,  сіздерге  ол  үшін 
айтар  алғысымыз  көп.
Арадағы  ынтымақтастықтығымызға,  алдағы  уақытта  да  осы  іс-шаралардың  ақпараттық 
демеушісі рөл ін атқаруға, оларды біздің аймақтарға іссапарларжоспарына енгізуге қуаныштымыз.
Сіздерден  өтініш:  алдын  ала  ертерек  ескертсеңіздер  екен  (мүмкіндігінше  өткізілетін  іс- 
шарадан  2  ай  бүрын).  Шақыруларды  мына  мекенжайға  жіберіңіздер:  050009,  Алматы  қ., 
Шевченко  кеш.,  Радостовец  кешесімен  қиылысы,  165  б /  72  г-үй,  712-кеңсе  немесе  электронды 
пошта:  srou@mcfr.kz,  madina@mcfr.kz.
Құрметпен  Чолпан Исхакова, 
бас редактор,
«Білім беру ресурстары»  тақырыптық бағытының жетекшісі

ТОПТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ  ТҮРЛЕРІ
Б. Г. Айманова.
Mb 32 мектеп-гимназиясы ж о г а р ы   б іл ікт іл ік 
деңгейдегі ж о га р ы   санатты  информатика 
.щгалімі,  Астана қ.
К.  М.  Бат ырова,
Д ,  Қ а ім а т а е в  а т ы н д а ш  мемлекет т ік медицина 
ко л л е д ж ін ің   информатика м ұгалім і,  Семей қ.
С а б а қ   өткізудің  белсенді  әдіст ері  білім  беру  процесінде  барын- 
ша тиімді пайдаланыла алады.  Мысалы,  сабақта және  сабақтан  тыс 
осы  әдіс  т урлерінің  бірін  қолданган  кезде  оқуш ылардың  оқу  бел
сенділігінің  артуы  байңалады.  Дайы нды ққа  жумсалат ы н  біршама 
қосымша  уақыт  шығыны  айтарлықт ай  педагогикалы қ  табыст ар 
болып оралады.
Топтық  технологияны  қолдану  арқылы  табысты  сабақ  жүргізу  үшін,  педа­
гог  сыныптың  білім  деңгейін  ғана  емес,  сонымен  бірге  үжымда  қалыптасқан 
қарым-қатынас ерекшеліктерінен де жақсы хабардар болуы тиіс.  Сыныптың не- 
гізгі өзегін  әртүрлі  пәндер бойынша  кеңесшілер  қүрайды  (оларды сондай-ақ ас­
систент,  лаборант деп  те  атайды).  Оку  пәні  бойынша  кеңесшілер -  бұл  үлгірімі 
жақсы  және  пәнге  қызығушылық  танытушы,  сондай-ақ  сыныптастарының  са- 
бағына  көмектесуге  ниет  білдіруші  оқушылар.  Мұғалім  кеңесшілермен  жүйелі 
түрде  жүмыс  жүргізуі  тиіс:  олардың  білім  сапасын  тексеріп,  әдістемелік  кеңес- 
тер беріп  отыруы,  т.  б.
Топтық деп  сынып  топтарға  бөлінетін  дәстүрлі  емес  сабақтар  өткізуді  айта- 
мыз.  Мысалы,  конференция-сабақ,  саяхат-сабақ,  кіріктірілген  сабақ,  т.  б.  өткі- 
зуге  болады.  Төменде  біз топтық технологияны  пайдаланып өткізген  информа­
тика  сабақтарының топтамаларын  үсынып  отырмыз.
1 1 
№  10 (22)-2010
39

ТӘ Ж ІРИ Б Е  АЛМ АСУ
Пікірталас
Мақсат ы :  қисынды  ойлауға,  қарсыласының  пікіріне  құрметпен  қарай  оты- 
ра,  өзінің  көзқарасын дәлелді  қорғауға  үйрету.
¥йымдастыру  комитетін тағайындап,  тақтаға  пікірталас ережесін және  қойы- 
латын  сұрақтар  типін  іліп  қойған  дүрыс.  Топтар  үш  командаға  бөлінөді,  олар- 
ды ң  әрқайсысы  өз  басшысын  сайлайды.  Командалардың  «Компьютерлік  тех­
нология»  пәніне сай  атаулары  мен  ұрандары  анықталады.
1-кезең.  Командалардың  тұсаукесері.  Үш  минут  Ішінде  әрбір  команда  өзін 
таныстырады.
2-кезең. Берілген сүрақтар бойынша жүмыс. Үш минут ішінде команда қойылған 
сүрақтың шешімін  табады және жүрт алдында  өз жауаптарын  қорғайды.  Басқа  ко­
манда мүшелері қойылатын сүрақтартипінесай өз сұрақгарын қояды. Ұйымкомитет 
баллдарын  қояды  (1,  2 немесе 3) жэне осы  кезең қорытындысын шығарады.
Қойылатын  сүрақ типтері:
  түсіну  (1  балл):  «Мен  сізді  дүрыс  түсіндім  бе?».
-   сын  (2  балл):  «С із...дейсіз.  Ал  ...қалай  болады?».
-   ілгерілеу  (ойды  дамы туды ң  мүмкін  варианттары,  3  балл):  «Сіздің  ойы - 
ңызға  қарағанда  ...  болып  шыға  ма  деймін».
3-кезең.  Үйымкомитет жалпы  қорытындысын  шығарады,  ал  басшылар пікір- 
талас  барысы туралы  пікір  алмасады.  Баға  журналға  қойылады.
Пікірталас  өткізу ережелері
Ең  алдымен  әртүрлі  позицияларға  байланысты  барлық  идеялар  мен  ф ак- 
тілер  анықталады.
Адамдарды  емес,  идеяларды  сынау.
Мақсат жеңіп  шығу емес,  дүрыс  шешімге  келу.
Барлығының да  талқылауға  қатысуына  түрткі  жасау.
Барлық пікірлерге,  егер  онымен  келіспесең де  құлақ қою.
Проблемаға  байланысты  барлық пікірлерді  түсінуге  тырысу.
Қарсыластардың  сенімді  дәлелдері  мен  пікірлері  әсерімен  өз  пікіріңді  өз- 
гертуге  қорықпау  керек.
Ойын  ережесі
-   Үйымдастыруш ы  комитет  қателеспейді.
-   Егер  ұйымкомитет дүры с ем ес деп  есептесең,  1-тармақты  қара.
-   Осы  жерде,  қазір  не  болып  жатқаны туралы  айт.
-   Тәуекелден  қорықпа.
-   Қысқа да  нақты  сөйле.
-   Бағалама және  ақыл  айтпа.
-   Ойында  шен  мен  атақ болмайды.
-   Аш ы қ бол,  өз  сезіміңе  сен.
-   Әрекеттен,  әрекеттен,  әрекеттен!
Ринг
Ton  екі  командаға  бөлінеді.  Басшылар  сайланып,  команда  атаулары  аны қ- 
талады. Ж юри мүшелері тағайындалып, мүғалім рингтегі төреші рөлін атқарады.
1-Раунд.  Теориялық сурақт ар
Сұрақтар әрбір команда үшін жеке конверттерге салынады. Дайындалуға бес 
минут  беріледі.  Содан  кейін  команданың  әрбір  мүшесі  басшының  нұсқауымен
4 0  
СЫНЫП  ЖЕТЕКШІСІНІҢ  АНЫҚТАМАЛЫҒЫ 
\

ТӘЖ ІРИБЕ  А Л МАСУ
бір  сүраққа  жауап  береді.  Үпай  бүкіл  командаға  жазылады.  Егер  жауап  бер- 
ген  кезде  қателік  жіберілсе,  команданың  командалас  жолдастарының  қатесін 
түзетуге  құқығы  бар.  Барлық  сұрақтарға  жауап  берілгеннен  кейін  жюри  бірінші 
раундтың  қорытындысын  шығарады.
2-Раунд.  Командаларга  арналган  прантиналық т апсы рмалар
Әрбір  команда  қарастырылатын  мәселе  бойынша  тапсырма  алады,  оның 
орындалуына бір минут беріледі,  Басшы жауап беретін адамды таңдайды. ¥пай 
бүкіл командаға  жазылады.  Жюри  командалар  алған  баллдарды  есептейді,
3-Раунд. Д ербес  практ икалы қ т апсы рмалар
Команданың  әрбір  мүшесіне  командалық  талқылаусыз  орындалатын  тап­
сырма  беріледі.  ¥пай  бүкіл  командаға  жазылады.  Жюри  баллдарды  есептеп, 
жалпы  қорытындысын  шығарады.  Содан  кейін  ойынға  талдау  жасалып,  ойын- 
шылардың қатысуы  бағаланады.
Өзара  сауалнама
Мақсаты: 
оқуш ылардың  оқу  белсенділігін  арттыру,  оларды  сыныптастары- 
на оқу процесінде  көмек көрсетуге  ынталандыру,  орындапған  тапсырмалар  са- 
пасын тексеру,  әдістемелік  кеңестер  беру.
Мүғалімдер  немесе жақсы  оқитын  оқушылар  қатарынан  сараптық  топ  немесе 
жюри  тағайындалады.  Команданың  басқа  мүшелері  жүптарға  бөлінеді.  Мүғалім 
өтілген тақырып сүрақтары бойынша билет таратады. Оқушылардың әр жұбы бір- 
біріне  сауалдар  қойып,  білімдерін  бағалайды.  Сараптама  тобының  мүшелері  әр 
жұптың жүмысын бақылап,  оған талдау жасайды. Жюри  қорытынды  шығарады,

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет