Коммуникация
жүктеу/скачать 11,31 Mb. Pdf көрінісі
|
1 тер-минасова
| К У Гохуа.
Х а тл и н гв о м ә - дени зерттеулердің нысаны ретінде // IX МАПРЯ/1 Х алы қар әлы қ Конгресі. Ғасы рлар тоғы сы ндағы оры с тілі, әдебиет ж әне м әдениет. 2-т. Братислава, 1999, 1 8 4 -1 8 5 бб. ресейліктер алдымен атын, содан кейін барып тегін жазады (Лев Толстой көшесі, Индира Ганди алаңы және т.б.). Лирикалық емес, мәдениеттану тұрғысынан шегініс жасап айта кетейік, мәселен, қытайлардың дәстүрі бойынша, балаға ат қойған- да орыстар секілді сүйікті адамыңның не үлкен адамның құрметіне деп ат қоюға болмайды. Оның себебі, ежелгі Қытайда император- дың атын атауға, тіпті оның аты таңбаланатын иероглифті қолдануға тыйым салынған. Сөйтіп бүл тыйым қарапайым халықтың мәдени- етіне әбден сіңісіп кеткен.15 Тағы бір мысал келтіре кетейік. Оқырман үшін де, өзіміз үшін де орыс тіліндегі ат пен тек сөздерінің қолданыстағы еркін тәртібі мен цытай тіліндегі қатаң белгіленген тәртібін (алдымен тегі, сосын аты) дәйектеп алсак, та, тезисінің төменгі жағына У Гохуа деп көр- сеткен қытайлык, әріптесіме библиографиялық сілтеме жасағанда бастапқыда Гохуа деген оның тегі екен деп толық жазыппын. Бұл да теория мен тәжірибе арасындағы, мәдениеттер арасындағы ал- шақтықты жеңудің қаншалықты қиын екенін көрсетеді. Жалпы ре- дакторлар ережесіне сәйкес (алдымен атының бастапқы әрпі мен тегі толык, жазылады), автордың аты-жөніне сілтеме мына тәртіп- пен: Г. У. деп жасалуы керек еді. Братиславтағы IX Конгреске кел- генде, қытайлық әріптесіміз У барлық халықаралық іс-шараларда өзінің аты-жөнінің Гохүа У. деп қате қолданылып жүргенін айтты. Орыс және ағылшын тілдерінде адамның аты-жөнін көрсету- дегі мәдени алшақтыққа тағы бір мысал: әйелін күйеуінің атымен, тегімен атау - орыс мәдениетіне мүлде жат. Бір күні Америкадағы қүрбым маған сәлемдеме жіберіпті. Сәлемдеменің сыртына біздің мекенжайды және Mrs. Valentin Fatushenkov деп жазылыпты. Сэ- лемдеме Валентин Фатушенков ханымға деп жолданған екен. Неке туралы куәлікті көрсеткеніме де (некеге турғанда өз тегімде қалған болатынмын), екі ел мәдениетінің айырмашылығын түсіндіргеніме де қарамастан, поштада маған сәлемдемені бермеді. Ресейде тек өз дәстүрі жүреді. Бұл, әрине, орынды. Сәлемдемені алу үшін бір жағынан артық әуре-сарсаңға түскенімді ұнатпай, екінші жағынан «біртүрлі» құрбымның «миссис» дегеніне намыстанып, кейістік білдірген күйеуіме баруға тура келді. Жоғарыда айтқанымыздай, мәдени ңателер, тілдік қателерге қарағанда анағурлым көп реніш тудырады. Араға көп уақыт салмай, аты-жөн мәселесіне байланысты куйе- уімнің тағы да ашу шақыруына тура келді. Бул жолы Ұлыбритания елшілігінен келген шақыруда оны мистер деп көрсеткенімен, ой, сұмдық-ай, «мистер Светлана Тер-Минасова» деп жазыпты. Эрине, бул оның еркектік намысына қамшыдай тиді. Ағылшын мәдение- тінде бул қалыпты жағдай, егер әйелін күйеуінің аты-жөнімен 72 Аса мәртебелі патшайым II Елизаветаның тутан күніне орай, аса мәртебелі Оның елшісі мен Вуд ханым мистер жэне мис сис Светлана Тер-Минасовалар патшайым қабылдауына шақыру мәртебесіне ие болды. атауға болатын болса, онда неге (феминизм дәуірінің гулденген шағында) күйеуін әйелінің аты-жөнімен атамасқа? Әлбетте, мәде- ниетімізге жат, бірақ шақырту мәтіні төмендегідей болды: On the occasion of the Birthday of Her жүктеу/скачать 11,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|