Коммуникация

the same. But their history is different. What 
is history? History is geography over time.
The geography of Americans is oceans- 
therefore no nearby enemies. The geography 
of Russia is the opposite: flat, broad plains -
open invitations to anyone who wants to 
attack. Mongols, French, Germans, Poles,
Turks, Swedes-anyone. Do you agree with 
this? Of course you do-it is obviously true.
Honeyman. Andrey...
Botvinnik. Quiet, I am being serious. So, 
what is the history of America? Conquest 
without competition. What is the history of 
Russia? Conquest because of competition.
How best to be America? Make individual 
freedom your god. This allows you to attack 
on many fronts-all along your borders, in fact- 
and maintain the illusion that you are not 
attacking at all. You don't even have to call 
your wars wars. You call them «setting the 
west».
Honeyman. That;s gtoss misreading of...
Botvinnik. Don't interrupt... How best to be Russia then? Fight 
collectively. Know that you are trying to crush those around you. 
Make control your god, and channel the many wills if the people 
into one will. Only this will be effective. Only this will defeat your 
neighbors».
Индивидуализмнің өзіндік манифесі немесе индивидуум негізі- 
нің әлсіреуі туралы жоқтау, индивидуализмнің дербестік құқығын 
иеленуі туралы Уильям Фолкнердің «What Happened to It» [Оған не 
болды?] деген мақаласы жарияланған болатын.
Бүкіл халықтың назарын өзіне аударған мақала авторы Уильям 
Фолкнер Нобель сыйлығын алғаннан кейін дербес өмір сүру, өзінің 
жеке дербес әлемін қүру туралы америкалык, арманының орындал- 
май қалғаны туралы өкінішпен жазған еді. Мұны мақаладағы бірін- 
ші фразаның өзі дәйектей түседі: «The American dream was a 
sanctuary on the earth for individual man». Аудармасы: «Жеке тулға 
үшін америкалық арман жердегі баспана болатын». Индивидуум- 
ның еркіндігі мен бостандығы Америка жеріне өзге де тұрғындар- 
дың келуіне себеп болды: «An individual man... could be free not only 
of the old established close - corporation hierarchies of arbitrary power 
which had oppressed him as a mass, but free of that mass into which 
the hierarchies of church and state had compressed and help him
ешқандай қауіп төндірер душпан жоқ. Ал Ресей мемлекетінің 
географиялық орналзсуы будан мүлде бөлек. Ресейдің шексіз 
кең-бзйтақ жері жаулап алушыларды өэіне шақырып турған- 
дай. Монғолдар, фрамцуздар, немістер, түріктер, поляктар, 
шведтер - барлығы Ресей жеріне көз тікті. Осы айтылған нәр- 
селермен келісесіз бе? Әрине, келісесіз, өйткені бул - шын- 
дық.
Ханимен: Андрей...
Ботвинник: Менің сөзімді бөлмеңіз. Мен шындықты айтып 
турмын. Ал Америка тарихында не болды? Ешбір соғыссыз. 
қару-жарақсыз елді, жерді жаулап алу. Ал Ресейдің тарихында 
ше? Тек қана соғыстың күшімен жеңіп шығу. Мундай жағдай- 
да Американың қадамы қандай болмақ? Әрине, әрбір адам өз 
Қудайынан кем көрмейтін еркіндікті, бостандықты таңдайды. 
Бул жайт көптеген елдерге бірден бассалуға мүмкіндік береді, 
шекараны ешқандай соғыссыз алудың иллюзиясын көрсетіп 
берді. Тіпті бул соғысты соғыс деп айтудың қажеті жоқ. Муны 
америкалықтардың тарапынан «Батысты тәртіпке келтіру» 
деп атауға болады.
Ханимен: Бул пікіріңіз мүлде дурыс емес.
Ботвинник: Сөзімді бөлмеңіз. Мундай жағдайда Ресейдің 
куресу жолы қандай болмақ? Бірлесіп соғысу. Өзіңнің айна- 
лаңды қирату, тас-талқанын шығару екенін білесің. Яғни «Өз 
Қудайыңдай сенетін тірек ретінде адамдарды бір жерге топ- 
тастыра білу мен оларды басқзру міндетін аласың». Бірақ бул 
тиімді тәсіл. Тек осы жол ғана сенің жеріңе көз тіккен көршіле- 
ріңді жеңіп шығуға мумкіндік береді.
17-264
257

individually impotent». Аудармасы: «Әр адам өзі мен өзге адамдар- 
ды тұншықтырып келген басынушылықтан азат болар еді. Сонымен 
қатар әрбір жеке адамды тұлғалык, қасиетінен айыратын мемле- 
кеттік және діни иерархия тарапынан жаншып келген ауыртпа- 
лықтан босатылар еді. Алайда бұл арман «жаңа күштердің», нақты- 
рақ айтцанда, «баспасөз бостандығының» қысым көрсетуімен 
орындалмай қалды». Бұл туралы америкалықтардың өзі былай 
дейді: «We were all victims of that power called Freedom of Press, of 
that fault (in the sense that the geologist used the term) in our American 
culture... which is saying to us daily: «Beware». Аудармасы: «Біз, 
бәріміз баспасөз бостандығының қурбанына айналдық, күнделікті 
баспасөз арқылы бізге «Абай болыңыз!» деп айтып отыратын аме-
моносов айтқандай, халықтың улттық дүниетанымындағы барлық 
үғым-түсініктер тіл арқылы бейнеленіп, тіл арқылы санаға сіңіп 
отырады. Олай болса, Батыс идеологиясының тірегі саналатын ин­
дивидуум да тілдік жүйеде көрініс табады. Ағылшын ғалымы 
Дж.В. Томпсонның айтуынша, идеологияны зерттеу белгілі бір 
дәрежеде тілдік жүйені меңгеру, оның қоғамдағы атқаратын қыз- 
метін зерттеу деген сөз. Дж.В.Томпсонның өз пікірін келтірейік:
Әрине, әр елдің жүргізіп отырған идеологиясы, устанып отыр- 
ған улттық ділі тіл арқылы бейнеленіп қалыптасады. Бұл әсіресе 
тілдің лексикалық жүйесінен айқын көрініс табады. Бұған сол тілде 
қалыптасқан лексемалар, тұрақты сөз тіркестері, қанатты сөздер, 
мақал-мәтелдер, әзіл әңгімелер (анекдоттар) және фольклорлық 
мәтіндер дәлел болады.
П.Л. Коробканың жоғарыда сілтеме жасалған зерттеу еңбе- 
гінде «достық», «өзара жәрдем», «ужымдық» сынды жағымды 
бағалауыштық мәнді иеленетін тілдік бірліктер ретінде ағылшын 
тілінде сегіз, орыс тілінде он бес фразеологизм беріледі.
Ағылшын тілі:
Two heads are better than one [Две головы лучше, чем одна] - Бір 
бастан екі бас артық.
12On Privacy (The 
рикалык, мәдениеттің кемшілігінен орындалмай қалды».12 М. Ло-
«Әлеуметтік өмірдегі идеялар жазғы аспанның булт сияқты 
баяу жыяжи отырып, аяқ асты күннің күркүреуі мен найзағай- 
дың жарқ-жүрқ етүінен өн бойындағы мән-мағынасы ашыла 
түсетін нәрсе емес. Әлеуметтік өмірде идеялар жазбаша не- 
месе ауызша формада болсын фраза, сөз, үғым ретінде тілдік 
қолданысқа түседі. Соған сәйкес иделогияны зерттеу белгілі 
бір дәрежеде сол елдің тілін де меңгеру деген сөз».

жүктеу/скачать 11,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: