Экстремалды жағдай (лат. экстремус - төтенше, сыни) - адамның өміріне, денсаулығына, жеке тұтастығына, әл-ауқатына қауіп төндіретін немесе субъективті түрде қабылдайтын кенеттен туындаған жағдай.
Психологтың рөлі адамдарға өздерінің осал жағдайлары туралы хабарлау және апаттың психо-эмоционалды әсерін тексеру, қорғаныс пен көмек ортасын құру, осылайша адамға немесе адамдар тобына деген сенім ахуалын қалыптастыру және оларда болатын жағымсыз психологиялық реакцияларды реттеу.
Дүрбелең-бұл қорқыныштың уақытша тәжірибесі, ол адамдардың бақылаусыз, реттелмейтін мінез-құлқын тудырады, кейде өзін-өзі ұстай алмауды, міндеттер мен ар-намысты сезінуге шақыруларға жауап бере алмауды тудырады. Дүрбелең нақты немесе елестетілген қауіп алдындағы дәрменсіздік тәжірибесіне, онымен күресудің орнына, кез келген жолмен одан құтылуға деген ұмтылысқа негізделген.
