Курс – II семестр
жүктеу/скачать 495,83 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Əдебиеттер
- Дене температурасы бойынша топтары
Дəріс №23Тақырыбы: Жылудың реттелуі Дəріс мазмұны:Дене те пературасы Дене температурасы бойынша топтары Əдебиеттер:1.Х.Н.Сəтпаева „Адам физиологиясы” 303-306 бет Адам мен жануарлар денесінің тұрақты температурасы (изо-термия), яғни ішкі ортаның тұрақтылығы (гомеостазистің) көр-некі көрсеткіштерінің бірі. Тіршілік бабында адам ауа райы қан-шама құбылмалы болса да төтеп береді. Ол 70—80° аязға да, 50—60° ыстыққа да көндіге алады. Бірақ сыртқы температура қаншама кұбылмалы болса да адам денесі температурасы өзгер-мейді, ұдайы — 36—37° шамасында сақталады. Дене температурасының мұндай тұрақтылығы, жылу пайда болуы, оның сыртқа шығуы сияқты процестерге қатысатын бір-қатар ағзалар мен жүйелер жүйесі кызметінің жүйке — қан ар-кылы реттелуіне байланысты. Олардың бір-бірімен байланысы өте нəзік, үйлесімді, сондықтан да температурасы біркалыпты сақталады, яғни денедегі жылу реттеледі (терморегуляция). ЖыЛу реттелуі дегеніміз сырттағы температура өзгерсе де де-ненің ішкі, өз температурасын қалыпты тұрақты күйінде сақта-луы. Бұл.арнайы функциялық жүйе арқылы іске асырылады. Дене температурасын ұдайы бір деңгейде, тұрақты қалыпта сақталады, яғни денедегі жылу реттеледі (терморегуляция). жылу өндіріп онын, сыр-тқа шығуын реттейтін ағзалар мен ағза-лар жүйесі жəне оларды реттеуші механизмдер кіреді. Жылудың Дəл де нəзік жымдасып реттелуіне байлаңысты адам жер жүзін түгелдей, ЯРНИ тропикадан Лрктика мен Антарктикаға дейінгі аймақтарды тегіс игерген. Жылу реттелуі адам мен құстарда, өте жоғары дəрежеде дамыған. Жер бетіндегі жəндіктер, бауыры-мең жорғалаушылар т. б. түрлердің көпшілігінде дене темпера-тУрасы тұрақты емес, сырттағы температураның өзгеруіне қарай Құбылып отырады. Дене температурасы бойынша топтарыДене температурасының реттелуіне қарай гомойотермді (жы-лықанды) жəне пойкилотермді жануарлар болып 2 топқа бөліне-Д1- Бірінші топқа жататын жануарлардың температурасы түрақ-ты: олардың орталық жүйке жүйесі жақсы дамыған, осыған орай, жылу реттеу механизмдері де өте жоғары дəрежеде. Ең жоғары ,сатыдағы гомойотермді организм — адам. жүктеу/скачать 495,83 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|