Курстық ЖҰмыс тақырыбы: «Бастауыш сынып оқушыларына сыныптан тыс жұмыстар арқылы эстетикалық тәрбие беру» Топ студенті: Оқытушы: (қолы) Қорғау күні: 2022 ж Бағасы: мазмұны кіріспе І эстетикалық ТӘрбиені қалыптастырудың теориялық негіздері
Бастауыш сынып оқушыларына эстетикалық тәрбие беру мәселелері мен ерекшеліктері
жүктеу/скачать 229,01 Kb.
|
| 1.2 Бастауыш сынып оқушыларына эстетикалық тәрбие беру мәселелері мен ерекшеліктері
Бастауыш мектепте оқытудың маңызды міндеттерінің бірі - тек пәнді ғана емес, сонымен қатар жалпыға бірдей білім мен дағдыларды меңгерген функционалды құзыретті тұлғаны қалыптастыру. Оның шешімі кіші мектеп оқушыларын әлемдік және ұлттық (тұрмыстық) көркемдік мәдениетке баулумен, олардың қоршаған әлемнің сұлулығын, өмірдегі және өнердегі сұлулықты көре білу қабілеттерін дамытумен, өнер туындыларын эмоционалды қабылдауымен, оларды эстетикалық мазмұн тұрғысынан бағалауымен, сонымен қатар алған білімдерін жүзеге асыру дағдыларын қалыптастырумен байланысты және ол әр түрлі көркемдік іс-әрекет түрлеріндегі көркемдік-эстетикалық тәжірибе. Қазіргі жағдайда мектепте эстетикалық тәрбие беруде мына міндеттер алға қойылып отыр: 1. Балалардың әсемдікті қабылдаудын, эстетикалық сезімін, елес-қиялын жүйелі дамыту. Өнердің барлық түрлері, табиғат пен тұрмыс бұған көмектеседі, тікелей эмоциялық ықыластылық, қуаныш, толқу, таңдану қызығу тудырады. 2. Балалардың тұрмысқа, табиғатқа, қоғамдық қарым-қатынасқа әлі келгенше әсемдік элементтерін енгізу қажеттігі мен әдетін баули отырып, оларды өнер саласындағы іс-әрекетке тарту. 3. Балалардың эстетикалық талғамының негізін және өнер туындылары мен өмір құбылыстарын өздігінен бағалай білу қабілетін қалыптастыру. 4. Балалардың көркем шығармашылық қабілеттерін дамыту. Олардың өнермен байланыстағы іс-әрекеттері әрқашанда ешқандай зорлықсыз, қуанышты талпыныспен, шығармашылық қиялмен, ынтамен суарылған болуы керек. Бала эстетикалық жағынан неғұрлым дамыған болса, оның көркемдік іскерлігі соғұрлым кеңірек болады. [10] Тарихи тұрғыдан әрдайым эстетиканың басты екі мәселесі тұрды: әсемдік, көркемдік, асқақтылық және өнер тұрғысынан ұғынылатын эстетиканың өзі, ол ежелгі дәуірде өнердің қазіргі еуропалық санатына қарағанда кең мағынада түсінілді. Эстетика көркемдік пен сұлулық философиясы ретінде - ежелгі дәуірден келе жатқан дәстүрлі классикалық эстетика. Балаларға эстетикалық тәрбие беру мәселесін шешу олардың мотивациялық сферасының дамуымен тығыз байланысты. Ең алдымен, мектеп оқушыларына қоғамның көркемдік құндылықтарын ұғыну барысында өнер саласындағы эстетикалық қажеттіліктерді қалыптастыру қажет. Бастауыш мектеп оқушыларының эстетикалық қызығушылығы - бұл эстетикалық қажеттіліктің ерекше формасы және эмоционалды-сенсорлық тәжірибе мен жақсылық, шындық, сұлулық туралы идеялар негізінде баланың жаңа нәрсе жасауға, айналадағы әлемді өзгертуге ұмтылуымен байланысты. Осыған орай, эстетикалық қажеттіліктің қалыптасуы табиғаты бойынша балаға тән және эстетикалық тәрбиенің мақсатты процесінде дамитын әсемдікке деген ұмтылысқа негізделген, оның дәрежесі адамның өнерді эмоционалды түрде сезіну және қоршаған шындықты шығармашылықпен өзгерту қабілетімен анықталады. Бастауыш мектеп оқушыларына эстетикалық тәрбие берудің ерекшелігі оның педагогикалық әсер ету саласына, ең алдымен, баланың сезімдерін кіргізеді, оларды байытады, эмоционалды жауаптылықты дамытуға ықпал етеді. К. Д. Ушинский «балалар образдармен, формалармен, түстермен, дыбыстармен, сезімдермен ойластырады, ал тәрбиеші баланы басқаша ойлауға мәжбүр еткісі келетін табиғатты қажетсіз және зиянды түрде зорлайды» деп жазды [6]. Эстетикалық тәрбиенің міндеттері оқу бағдарламасының тақырыптарын игеру барысында шешіледі. Өнер - оқушыларға эстетикалық тәрбие беру мәселесін шешудің маңызды құралдарының бірі. Өнердің өзіндік ерекшелігі оның тақырыбына, мазмұнына, әлеуметтік қызметіне және болмысты бейнелеу тәсіліне байланысты. Тәрбие құралы ретіндегі шындықты бейнелеудің осы саласының ерекшелігі оның жеке тұлғаның шығармашылық тәжірибесін, бүкіл адамзаттың рухани байлығын шоғырландыратындығында. Әрбір өнер түрінің бірегейлігі оның адамға ерекше әсер ететін (сөз, дыбыс, қимыл, түс, форма, гармония және т.б.) оның көркем тілінің өзіндік ерекшелігімен көрінеді. Мүсін дененің көлемді, пластикалық мәнерлілігін визуалды түрде жеткізеді, сол арқылы балаларда оның формасын, үйлесімділігін және т.б. қабылдау қабілеттерін дамытуға ықпал етеді. Кескіндеме біздің форма мен түс сезімін қабылдауымызға бағытталған; кескіндеме туралы ойлана отырып, біз тек жалпы түсін, түстердің таралуын, тондардың үйлесімділігін байқап қана қоймай, композицияны, фигуралардың орналасуын және сызбаның мәнерлілігін қадағалаймыз. Мұның бәрі оқушыларға шығарманың көркем бейнесін түсінуге және ашуға, суретшінің ішкі әлемімен байланыста болуға, картинаның мазмұнына деген көзқарасын білдіруге мүмкіндік береді. Өнердің әр түрінің эстетикалық табиғаты «бір көркем оқиғаны екінші бір тілге аударғанда (мысалы, түстер, қимылдар, сөздер үйлесіміндегі кеңейтілген музыкалық образ) көркем құбылысты басқа сенсорлық образда сезінуге көмектеседі» [7]. Бастауыш мектеп оқушылары арасындағы өнермен қарым-қатынастың тәрбиелік мәні олардың эстетикалық реакциялары мен эстетикалық сезімдерінің ауқымын кеңейтуден, өнер құндылықтарын ішкі тыныштық күйіне айналдырудан тұрады. Оқу үрдісінде өнер - эстетикалық тәрбиенің негізгі құралдарының бірі. Бұл идеяны сонымен қатар А.И. Бурова, Б.М. Неменский, Б.Т. Лихачев және эстетикалық тәрбие мәселелерін зерттеген басқа да ғалымдар атап өткен. [7] жүктеу/скачать 229,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|