Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 
ҧлттық университеті 
Пәннің оқу-әдістемелік кешені 
Басылым: алтыншы 
ЕҰУ Ф 703-08-17 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым 
ӛзге де жиналыстарын ҰИБ сессияларына ұксас деп санауға болады. 
XX ғасырдың ортасына тән болып саналатын ғылым мен техниканың карқынды дамуы 
жүйелердің болашақтағы дамуын бағалауларға қатысты үлкен ӛзгерістер туғызады. 
Әдебиеттерде «Дельфи әдістері» ретінде белгілі сараптамалық бағалаулар әдістерін 
дамытудағы осы кезең нәтижелерінің бірі болып саналды. Осы әдістердің атауы ежелгі 
гректің Дельфи қаласымен байланысты, онда б.д. дейінгі IX ғасырдан б.д. дейінгі IV ғасырға 
дейін Аполлон храмы жанында Дельфий оракулі ӛмір сүрген болатын. 
Дельфи әдісінің мәні мынада болып табылады. Ашық пікірталас жолымен сарапшылар 
пікірлерінің келісімділігіне жетудегі дәстүрлі тәсілдемеден ӛзгешелігі, Дельфи әдісі ұжымдық 
талқылаудан толық бас тартуды ұйғарады. Бұл неғұрлым беделді маманның пікіріне қосылу, 
жария білдірілген пікірден бас тартқысы келмеу, кӛпшілік пікіріне еру сияқты психологиялық 
факторлардың әсерін азайту үшін жасалады. Дельфи әдісінде тікелей пікірталастар, әдетте 
сауалнама жүргізу формасында жүргізілетін дәйекті жеке сұрау жүргізулердің мұқият 
әзірленген бағдарламасымен ауыстырылған болатын. Сарапшылардың жауаптары 
жинақталады және жаңа қосымша ақпараттармен бірге сарапшылардың қарауына түседі, 
содан кейін олар ӛзінің бастапқы жауаптарын нақтылайды. Осындай рәсім айтылған 
пікірлердің жиынтығы қолдануға ыңғайлы ұқсастыққа жеткенге дейін бірнеше рет 
қайталанады. Эксперимент нәтижелері сұрау жүргізудің бесінші турынан кейін сарапшылар 
бағалауларының қолдануға ыңғайлы ұқсастығын кӛрсетті. 
Дельфи әдісін алғашқыда О. Хелмер, қайыра отырыстар ӛткізу кезінде психологиялық 
факторлардың әсерін тӛмендетуге және нәтижелердің объективтілігін арттыруға кӛмектесуі 
тиіс ақылмандар талқысына салу кезіндегі итеративті рәсім ретінде ұсынған болатын. Бірақ 
бір мезгілде дерлік Дельфи-рәсімдер сценарийлерді әзірлеу және мақсаттар ағашын бағалау 
кезінде сандық бағалауларды пайдалана отырып, сараптамалық сұраулар жүргізудің 
объективтілігін арттырудың негізгі құралына айналды. 

жүктеу/скачать 4,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: