Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 4,34 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ДӘРІС №7 АҚПАРАТТЫҚ ҤДЕРІС ҦҒЫМЫ МЕН ҚҦРЫЛЫМЫ Дәрістің мәтіні Мақсаты
- Негізгі тҥсініктер
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ҧлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы ЕҰУ Ф 703-08-17 Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым Жалпы жағдайда, қойылған мақсаттар жүйесіне жеткізу үшін қажет және жеткілікті, атқарымдық элементтер мен олардың қатынастарының жиынтығы формалды құрылым болып түсіндіріледі. ДӘРІС №7 АҚПАРАТТЫҚ ҤДЕРІС ҦҒЫМЫ МЕН ҚҦРЫЛЫМЫ Дәрістің мәтіні Мақсаты: Математикалық дабылдар модельдерін оқып-білу. Дәріс жоспары 1. Математикалық дабыл модельдері 2. Детерминделген дабылдарды кӛрсетудің жиілік формасы Негізгі тҥсініктер: байланыс құралдары, байланыс арнасы, детерминделген дабыл, Фурье түрлендіруі, Дирихле шарты, периодтық дабылдар Тақырыптың мазмҧны: Физикалық деректерді талдау мен ӛңдеу теориясы, соның негізінде математикалық дабылдар модельдері жасалатын тиісті физикалық ӛрістер мен физикалық үдерістердің математикалық модельдеріне негізделеді. Математикалық дабылдар модельдері физикалық табиғаттан дерексіздене отырып, жинақты түрде дабылдардың қасиеті туралы пікірлер айту, ӛзгермелі жағдайларда дабылдардың ӛзгеруін болжап білу, үдерістерді физикалық модельдеудің математикалық модельдермен ауыстыру мүмкіндігін береді. Математикалық модельдердің кӛмегімен зерделенетін үдерістерде басты, айқындаушы болып саналатын дабылдар қасиеттерін сипаттау және кӛп қосалқы белгілердің санын елемеу мүмкіндігі пайда болады. Математикалық дабылдар модельдерін білу, модельдердің қандай да бip болсын типіне тән әртүрлі белгілер бойынша оларды жіктеу мүмкіндігін береді. Мәселен, дабылдар уақыттың кез келген мезетінде олардың мәндерін дәл болжап білу мүмкіндіктеріне қатысты кездейсоқ емес және кездейсоқ болып бӛлінеді. Дабыл, егер математикалық модель осындай болжап білуді жүзеге асыруға мүмкіндік берсе, кездейсоқ емес болып саналады және детерминделген деп аталады. Детерминделген дабыл, негізінен, математикалық атқарымдармен немесе есептеу алгоритмімен беріледі, ал математикалық дабыл моделі мынадай түрде бepілyi мүмкін: s = F(t, z, ω,...; А, В, C,...), (20) мұндағы, .s-дабылдың ақпараттық параметрі; t, z, ω - тәуелсіз аргументтер (уақыт, кеңістік координат, жиілік және т.б.); А, В, С,... - дабылдар параметрлері. Модель, мүмкіндікке қарай, оңай, тәуелсіз аргументтердің саны бойынша азайтылған және зерделенетін үдеріс бойынша бара-бар болуы тиіс. Бұл мәселені геофизикалық деректер мысалында қарастырамыз. Кеңістік, уақыт бойынша немесе кез келген аргумент бойынша (тәуелсіз айнымалы) геологиялық объектімен немесе геологиялық құрылыммен жасалатын қандай да бір шаманы ӛзіндік немесе индукцияланған түрде анықталған сыртқы әсермен болу геофизикалық ӛpic болып түсіндіріледі. Қарапайым жағдайдағы геофизикалық дабыл - бұл геофизикалық ӛрістің қандай да бір құрамды бӛлігінің ӛзгepyi, яғни аргументтердің бірi бойынша ӛрістің қимасы. Шамасы бүкіл геофизикалық ӛpic тұтастай алғанда, ӛлшеулер жолымен, ақпараттардың материалдық таратқыштарына дабылдың белгілі бір құрамды бӛліктерінің (кималарының) нысандандырылған кӛшірмелері түсірілyi мүмкін, тікелей физикалық бейнелеудегі бастапқы кӛп ӛлшемді дабыл ретінде қарастырылуы мүмкін. Оларды тіркеудің белгілі бір жағдайларында геофизикалық ӛpicтepre дабылдардың белгілі бір математикалық модельдері, яғни қандай да бір формалды тілде олардың сипатталуы сәйкес келеді. Математикалық сипаттау бәрін қамти алатын және мінсіз дәл болуы |