Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 1,88 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: жетінші ЕҰУ Ф 703-08-18. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Жетінші басылым Сақтандыру әрекетінің мақсаты – сақтанушының мүдделерін қорғау, қаржылық әрекеттің мақсаты өзінің қажеттілігі үшін ақша қаражатын алу. Қаржылық құқық – мемлекетпен ақша жүйесін қалыптастыру және оның қалыпты қызмет етуін қамтамасыз ету процесінде, сондай-ақ мемлекеттік ақша қорларын қалыптастыру, бөлу және ұйымдастыру процесінде пайда болатын қоғамдық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Қаржылық құқықтың өмір сүру нысаны қаржылық заңнама болып табылады. Қаржылық заңнама – бұл мемлекеттің қаржылық әрекеті процесінде пайда болатын қатынастарды реттейтін нормативті құқықтық актілердің жиынтығы. Қаржы құқығының нормалары түрлі құқықтық актілерде берілген. Бұл актілерді қаржы құқығының қайнар көздеріне жатқызады. Қаржы құқығының басты қайнар көзі ҚР Конституциясы болып табылады. Қаржылық қатынастарды құқықтық реттелуде заңға сәйкес актілер де, бірінші кезекете ҚР Үкіметінің қаулылары маңызды роль атқарады. Қаржы Министірлігінің, Мемлекеттік кіріс Министірлігінің, ал кейбір мәселелер бойынша ҚР Ұлттық банкінің актілері – ведомстволық құқықтық актілері арқылы құқықтық реттеу тәжірибесі қолданылады. Мемлекет қаржы заңнамасы арқылы елдің қаржы жүйесін қалыптастырады. Қаржы құқығында құқықтық реттелудің екі әдісі пайдаланады: императивтік және диспозитивтік. Қаржы қатынастары өзінің құқықтық нысаны бойынша шартсыз (императивтік әдісті қолдану салдары) және шартық (диспозитивтік әдісті қолдану салдары) қатынастар. Қаржылық – құқықтық шарт ерекшеліктері: ақша қозғалысының шарттары бойыеша тараптардың арасында келісімді талап ететін қатынастар қолданылады өзінің экоконмикалық қасиеттері бойынша қаржылық болып табылатын қоғамдық қатынастардың заңи нысаны шарт тарабы әрқашан мемлекет немесе мемлекеттік орган болып табылады азаматтық – құқықтық мәнде тараптар тендік құқығына ие емес тараптардың келісіміне негізделген және өзара ақша міндеттемесін белгілейді. Қаржылық шарт түрлері: мемлекеттік займ бюджеттік несиелендіру бюджеттен тыс арнаулы қорлардан несиелендіру мемлекеттік банкілік несиелендіру ведомстволық несиелендіру 2. Мемлекеттің қаржы жүйесі және қаржы органдары Мемлекеттік қаржылар – мемлекет пен шаруашылық жүргізуші субъектілердің иелігіндегі қаржы ресурстарын құру және мемлекеттің жұмыс істеуі үшін қажетті қаржы ресурстарын пайдаланумен байланысты ұлттық банктің бір бөлігі мен қоғамдық өнім құнын бөлу және қайта бөлумен байланысты ақша қатынастары. Мемлекеттік қаржылардың құрамына мемлекеттік бюджет, бюджеттен тыс қорлар, мемлекеттік несие кіреді. 1. Мемлекеттік бюджет – экономиканы, әлеуметтік-мәдени, қорғаныс пен мемлекеттік басқару қажеттіліктерін қаржыландыруға бағытталған елдің елдің ортақтандырылған бюджет қорын құру және пайдаланумен байланысты мемлекет пен заңды және жеке тұлғалар арасында ұлттық табысты бөлу және қайта бөлуге қатысты |