Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті
Пәннің оқу-әдістемелік кешені
Басылым: бесінші
ЕҰУ Ф 703-08-15. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Бесінші басылым
№2 дәріс.
Жер
бетіндегі
нүкте
орнын
анықтау.
Геодезиядағы
қолданылатын координата және биіктіктік жүйесі.
Жердің
беттік жазықтығында, немесе белгілі бір жергілікті
аудандарда берілген нүктенің
орынын анықтау, негізі, арна йы өлшем
бірліктеріне
жинақталып, қажетті орындарына қолданылып отырылады.
Осыған
орай,
географиялык
және
тікбұрышты
координаталар
атауларына тоқтала кетуімізте болады.
Географиялық координаталар. Жердің эллипсоидтық бетінде
орналасқан кез келген нүктенің орнын,
географиялық координата
жүйесіне қарағанда,
φ — географиялық ендік,
λ — географиялық бойлық
атауларна қатысты, екі бұрыштык шамалармен анықтай аламыз.
Жердің әрдайым айналыста болатыны әркімге белгілі. Бірақ оның
айналысы,
сурет жазықтығына сәйкес, РР
1
түзуін (4-сурет) айнала
қозғалыста болады да, ол түзу Жердің айналыс осі деп аталады.
Айналыс осінің Р жоне Р
1
нүктелері, сәйкес түрде, солтүстік және
оңтүстік полюс нүктелері
деп аталып, Жердіц деңгейлік бет
жазықтығында жатады.
Енді, Жердің айналу осіне перпендикуляр
және сол ось арқылы
өтетін жазықтықтарға келетін болсақ онда параллель жазықтықтар және
меридиан жазықтықтары деген атаулармен таныс боламыз.
Достарыңызбен бөлісу: 
