Лекция 1 Ауылдық елді мекен және жоба туралы жалпы түсінік, ауыл
Жер ресурстарын қорғауды және пайдалануды болжаудың әлемдік тәжірибесі
жүктеу/скачать 3,55 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Лекция 14 Болжау, жоспарлау және жобалау жүйелері, жер сапасының
- Болжау классификациясы
| Жер ресурстарын қорғауды және пайдалануды болжаудың әлемдік тәжірибесі
Әлемдік жер ресурстары және оларды пайдаланудың тенденциялары. Әлемдік жер ресурстарын таратудың жағдайы. Жер ресурстарының қамтамасыздығы мен қажеттілігі. Жерді пайдаланудағы ғылымның жетістіктері. Жерді тиімді пайдаланудың стратегиясы мен проблемалары. Әлем мемлекеттерінің жерді пайдалануы және жер қатынастары, жерді игеруі. Әртүрлі қоғамдық формациялар шарттарында жерді пайдаланудың әлеуметтік - экономикалық ерекшеліктері. Орталық және Шығыс Европа, Ресей және басқа ТМД мемлекеттерінің - аграрлық реформасы. Қытайдағы аграрлық реформа. Американдық фермерлердің тарихы. Жерді қайта құру және пайдалану, қорғаудың қазіргі тенденциялары. Жерді пайдалануды жоспарлау тәжірибесі. Лекция 14 Болжау, жоспарлау және жобалау жүйелері, жер сапасының өзгеруі бойынша шаралар және олардың пайдалану сипаты Болжау келешекте болатын құбылыстарды ғылыми тұрғыдан кұру, жағдайын, процестерін, байланыстарын, заңдылықтарын жоспарлау. Жоспарлау келешекте даму процесін нақтылайды мекемелердің, салалардың, аймақтардың, әкімшілік бірлікті, шаруашылық бөлімдерді және т.б. Жобалау инженерлік негіздерді құрайды жаңа құрылымдарды технолгияны, механизмдерді, ғимараттарды және т.б. іске асыруда. Болжау, жоспарлау және жобалау, қоғамның барлық даму процесі бір-бірімен байланыста. Жер ресурстарын пайдалануда жобалау және жоспарлау, «болжау процестерінде» пайдаланудың сапасын жақсарту қарастырылады. Жердің сапасын сақтау. Жердің сапасы органикалық және минералдық тыңайтқыштарды жоғары дозаларын енгізуден жақсарады. Жердің сапасы түбегейлі жақсарады. Басқарылатын жерді құру. Жердің сапасының төмендеуі, нашар өңделуден, дұрыс суғарылмағындықтан немесе құрғатылмағандықтан т.б. байланысты. Барлық осы жағдайларда топырақтың физикалық және химиялық қасиеттері нашарлайды, сондықтан жердің құнарлылығын қалыпқа келтіру үшін қосымша шаралар қолдануды талап етеді. Жердің сапалылығының түбегейлі нашарлауы. Қалыпқа келтіру (рекультивация). Жердің сапасын жақсарту бойынша шаралардың жиынтығы. Мелиорация. Мелиорация түрлері. Мәдени техникалық жұмыстар. Эрозияға қарсы шаралар. Қалыпқа келтіру жұмыстары (рекультивация) техникалық және биологиялық болып бөлінеді. Болжау классификациясы Болжау классификациясы белгілеулер, ізденіс, объект, проблема, мақсаты бойынша жүргізіледі. Олар типтік бөліктерге бөлінеді. Мазмұны бойынша болжаудың үш типі болады: табиғи, қоғамдық, ғылыми - техникалық, сонымен қатар тағы екі типі - ресурсты және жер. Ғылыми - техникалық болжауды, сонымен қатар табиғи, қоғамдық көбінесе оларды әлеуметтік-экономикалық деп атайды. Осы топтың барлық болжауы, экономикалықтан басқасы, бұл жағдайда әлеуметтік болып аталады. Тапсырманы шешу сипаттамасы бойынша болжауды екі типке (түрге) айырады: ізденіс (оларды бұрын ізденіс, зерттеу, генетикалық деп атаған) және нормативтік (оларды бағдарламалы, мақсатты деп атаған). Ізденіс болжауы - келешекте мүмкін болатын құбылыстардың жағдайын анықтау. Мұндай болжау мына сұраққа жауап береді: қазіргі сақтаулы тенденцияның шарттарында қандай өзгерістер болуы мүмкін. Нормативтік болжау: жолдарын және мүмкін болатын құбылыстардың уақыт барысында мақсатты жетістіктерін анықтау. Мұндай болжау мына сұрақтарға жауап береді: қандай жағдаймен көңілдегі жетістіктерге жетуге болады. Болжаудың типтік бөліктері. Мақсатты болжау, мына сұрақтарға жауап береді: көңілге не керек, неге керек? Жоспарлы болжау, мына сұрақтарға жауап береді: қалай қандай бағытта жоспарлау, қойылған мақсаттың тиімділігін алу? Бағдарламаны-болжау мына сұраққа жауап береді: көңілдегі жетістіктерге жету үшін нақты не қажет? Жалпы болжау: бұл қалай болуы мүмкін? Ұйымдастырылған болжау күнделікті шешімдер қойылған жетістіктерге жету үшін қандай бағытта шешімдерді қабылдау керек? Уақытша болжау: оперативті болжау, қысқа мерзімге, орта мерзімге, ұзақ мерзімге. Болжау объектілерінің жүргізу принциптеріне қатысты болжау сандық сипатта болуы мүмкін (нүкте, формула). Болжау көбінесе сапа-сандық формада көрінеді. жүктеу/скачать 3,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|