Әмбебап әдеп қағидасына бағдар беру
Кольбергтің моральдық даму теориясының бұл кезеңі ең күрделі. Адам өзінің түсінікті, ұтымды және әмбебап қолданылатын этикалық принциптерін жасайды. Бұл қағидалар заңдардың шегінен шығып, дерексіз моральдық түсініктерді түсіндіру қиын. Адам өз қоғамының қалай өмір сүретініне сенетініне негізделген оның моральды қалыптастырады және қоғам оны қалай таңдайды.
Бұл қадамның маңызды аспектісі қолданудың әмбебаптығы болып табылады. Адам өзі сияқты басқа критерийлерді қолданады. Ол өзгелерді емдейді, кем дегенде, өзі емделуді қалайды. Өйткені егер мұндай болмаса, біз даралыққа бағдарлау кезеңіне ұқсас әлдеқайда қарапайым деңгейде болар едік.
Енді Колльбергтің адамгершілік даму теориясы бойынша адамгершіліктің қалай дамып жатқанын біле отырып, бізде жеке ойлауға мүмкіндік бар.Моральдық дамудың қандай кезеңінде өзімізді көреміз?
Жақын арадағы даму аймағы (көпіршелер) арқылы оқушы білімін жетілдіру
Орыстың көрнекті ғалымы Лев Семенович Выготскийдің психология ғылымында ерекше орын алатын бала дамуының жақын арадағы аймағы теориясы бойынша, ЖАДА баланың психикасын, оның жан дүниесінің дамуын, ақыл-ой деңгейін өрістетіп, оны жетілдіруде шама-шарқы жетерлік оқу-білім алуға, оны ездігінен ойлантып-толғантуға, әрбір зат пен құбылыстың мазмұн-мағынасын пайымдап білуіне жетектеп отырады. Бала оқу-тәрбие үстінде өз санасын неғұрлым күрделендіріп, заттар мен құбылыстар арасындағы себепті байланыстарды зерделеп танитын міндеттерге машықтанады.
Л.С.Выготскийдің мамандығы әдебиетші болса да психология ғылымына ерекше зер салып осы саладағы еңбектерін материалистік ілімінің методологиялық принциптері тұрғысынан іздестіреді. XIX ғасыр аяғы мен XX ғасыр басында қарқынды дамыған бүкіләлемдік психология ғылымының сан-салаларынан жарық көрген шетелдік ғалымдардың зерттеулерін сын көзімен қарап, оларға талдау жасап, XX ғасыр психологиясының дамуына орасан зор үлес қосты. Выготскийдің жан-жақты білімі мен жеке басының дарындылығы психология саласында материалистік көзқарастарына негізделген жаңа теориялық тұжырымдар жасауға даңғыл жол ашты.
Л.Выготский бойынша, ЖАДА — оқушының өз бетінше шешкен міндеттердің көмегімен анықталған өзекті даму деңгейі мен үлкендердің басшылығымен және анағұрлым қабілетті жолдастарымен бірігіп шешілген міндеттер арқылы анықталатын болжамды даму деңгейі арасындағы қашықтық. Негізінде, бұл түсінік адам өз бетімен игере немесе көрсете алмайтын, бірақ біреудің көмегімен үйренуге болатын барлық білімдер мен дағдыларды қамтиды. Ғалымның пікірі бойынша, оқушылар нақты мақсаттарды көздеген, көбірек білетін қайраткер жандар мен құрдастарымен қарым-қатынас нәтижесінде ойлау және сөйлеу дағдыларын дамытады.
Достарыңызбен бөлісу: |