Қазақстанның түрлі аймақтарында ұлттық тағамдарды ұсынудың түрленуі
Қазақ халқының ас мәзірінің қалыптасуына көптеген жағдайлар әсер етті: көшпелі өмір салты, біртіндеп отырықшылыққа ауысу, шаруашылық пен тұрмыстағы айтарлықтай үлкен өзгерістер. Ең қызығы, жердің кеңдігі мен географиялық әртүрлілігі ас мәзірінің түрленуінің маңызды шарты болды (жазық даладан тау бауырайларына көшу, құрғақ шөлден өзен-көлді, орманды, құнарлы жерлерге ауысу, т.б.). Басқа сөзбен айтқанда, бір тағам әрбір аймаққа қарай түрліше дайындалуы мүмкін: суық аудандарда халық етті жиі тұтынып, ас өте майлы әрі тойымды болса, ыстық өңірлерді тұрақтаған халық тамақтану барысында етке қоса, көкөніс пен жармаларды көптеп пайдаланған, ал Каспий теңізі жақта етті көбіне балық алмастырды.
Қазақы тағамдардың бір ерекшелігі – дайындау тәсілі мен асты ұсынуда қатып қалған заңдылықтардың болмауы. Бұл ерекшелік ұлттық дәм мен қазақ мәдениетінің байлығына көз жеткізіп, оның алуантүрлілігін толық сезінуге мүмкіндік береді.
Аумақтың үлкендігі, жер бедерінің әртүрлілігі, климат пен өмір салтының ерекшеліктерін сарапқа салса, Қазақстан өңірлерінің тамақтану әдебінде айырмашылықтардың болуы заңды құбылыс екенін аңғара аламыз. Бұл – осы мәзірдің алуандығынан бөлек, белгілі бір аймаққа ғана тән тағамдардың пайда болуына септігін тигізді. Кей тағамдарды жергілікті жерден басқа аймақтарда тіптен білмеуі мүмкін. Қазір сол тағамдардың біразына тоқталайық...
