Лекция 5 Батыс елдеріндегі әкімшілік- мемлекеттік басқарудың жетекші ғылыи мектептері



бет2/4
Дата16.12.2023
өлшемі38,35 Kb.
#140171
түріЛекция
1   2   3   4
Байланысты:
дәріс 3-4-5

эмпирический материал өңдеуге өзінен-өзі құрастырылған ұстанымдарға душар болды. Оның үстіне соншалықты ұқсастыру ЭВМ кең көлемде пайдаланылған сайын бәрі күрделенген үстіне күрделене берді, ағын қаншалықты шын мәнісінде материал таудан түсірілген жентек қарды еске салып тұрды. Бұдан басқа егер жеке тұлғаның тәртібі кішігірім топта басқару барысында тағы да есептік өлшемге жеңдірді, олай болса қоғамға толықтай қолданылатын шама сөзсіз жеткіліксіз болып табылды.


Барлық осы жағдайлар себепші болды сыншыл қатынасқа дағдылануға дәстүрлі бихевиорализмге және мемлекеттің әкімшілік жаңа беталыстың пайда болуына әкелді - екінші дүние жүзілік соғыстан кейін «постбихевиорализму», «жаңашылдыққа», «құрылымды функцияға».
Постбихевиоралистердің көзқарасынша қағиданың негізгі мәселесі мемлекеттік – әкімшілік басқару соншалық құралмайды, басқару үрдісін сипаттап және талдау жасау үшін, түсіндіріп беру үшін оны анағұрлым кең мағынада белгілі бір тұрғыдан қарау көкейтесті әлеуметтік – саяси құндылығы.
М. Фалко постбихевиоралисты басынан – ақ «қолайлылық», «әрекет» жақтасты, осы сатыларды басты мағына береді деп санап, ал құрал мен әдістер талдау жүргізу- екінші дәрежелі деп көрсетті. Олар мәлімдеді мемлекеттік – әкімшілік басқару қағидасы ешқашан өзінің тұжырымдарында бейтарап ғылым болған емес, сондықтанда түсінушілік шегі үшін талдау анық өзіне бағалы белгі беру керек, оның негізінде жатқан.
Д. Истон постбихевиорализмнің негізгі идеяларын өзінің «Саяси жүйе» кітабында баяндады. Оның ойынша, ғалым үшін маңыздысы жете түсіну мәселеге қатынасы және оның мән – мағынасы, талдау техникасын кемелді меңгеріп алғанша. Сондықтан «эмпирического консерватизма» дәстүрлі бихевиорализм идеологиясын жеңу қажет,мән берудің қажеті жоқ: « Әрдайым өзіңді анализ бен фактының сипаттамасымен байланыстыру, бұл – осы фактылардың аса кең контексте түсінуге шектеуге соқтырады».
Д. Истон ғалымдарды демократиялық құндылықтарды зерттеуге және сындарлы дамытуға шақырды. Оның ойынша, ғалым өз білім қолдануда зор жауакершілік алу керек. « Білу демек, іс – әрекетке жауапкершілік алу, ал әсер ету – қоғамды өзгертуге қатысу. Созерцательная ғылымы ХIХ ғасырдың азығы болды, рухани келісім кең болған кезде. Бүгінгі таңда алғыр ғылым қоғамдағы мұрат туралы конфликтке тойтарыс беруі тиіс».
Мемлекеттік – әкімшілік басқару қағидасында бұл ойлар сөйлемше тапты «зияткерлердің» талаптар жауапкершілігін кеңіту – сарапшылардың, ролдер құралады сол өмір сүріп тұрған өркениеттер құндылықтарын қорғау және өмірде өз білімін жүзеге асыру үшін. Басқаша айтқанда, постбихевиорализм өзінше бөлек құралым жағымды және идеологиялық құнды мемлекеттік әкімгерлік меселеге жақын келу.
Бір қараған көзге постбихеовиорализмнің бастапқы ұстанымдары көрінуі мүмкін радикалды және мемлекеттік – әкімшілік теориясын шығарады ауқымдар қондырғыларды үшін, ол сол сәттен бастап өзінің пайда болуы болды. Кең тарихи преспективаларда постбихеовиорализм мемлекеттік – әкімшілікдегі негізгі ұстанымдарды сақтай отырып қажетті өзгертулер мүмкіншілігін білдіреді.
Мемлекеттік – әкімшілік істі үйренуде бірнеше өзге сәйкестіктер модернистік бағыттағы өкілдерді ұсынады. Бихевиорализмнің идеяларын толық ашырқанбай олар дәл сол уақытта әдістің жетіспейтін, шектен тыс тұстарын жеңіп шығуға тырысады. Атап айтқанда, модернистердің ұсынысы оны институционалды сәйкестікпен, мемлекеттік – әкімшілік институтты уйренуге басты назарды аударуға.
Модернизмнің көрнекті өкілдерінің бірі Д. Сингер «Ғылыми қағида мүмкін емес, егер ол тек бихериалистік белгілерді қамтыса... институтционалды белгілерге назар салу қажет, менің меңзеп: құрылым, мәдениет, ара – қатынас». Модернистер өздерінің әдістерін «нағыз ғылыми»,

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет