Лекция бөлшектердің шашырауы үшін тиімді қима
-ЛЕКЦИЯ Ядро зарядының анықталуы
жүктеу/скачать 2,65 Mb.
|
| 6-ЛЕКЦИЯ
Ядро зарядының анықталуы Резерфорд формуласы эксперименталды жолмен Z санын, яғни ядро элементар оң зарядтарын табуға мүмкіндік береді. шын мәнінде, флуоресцирлеуші экранда түсетін α-бөлшектермен жасалатын сцинтилляциялардың N санын және υ бұрышына шашыраған α-бөлшектермен жасалатын dN стинцилляцияларының санын есептей отырып , біз шаманы білеміз. Резерфорд формуласының оң бөлігіне Z ізделіп отырған шамасынан басқа, не эксперименталдық анықтамаға қол жетімді белгілі шамалар кіреді. осылайша, з табу үшін сцинтилляция санын есептеу керек N және dN. эксперименттің басты қиындығы бұл сандар бір- бірімен өте ерекшеленеді. бірінші тәжірибелерде сичла N и dN әртүрлі қондырғыларда өлшенді, яғни әр түрлі жағдайларда, бұл елеулі қателіктердің көзі болды. Сурет 61. Чадвик тәжірибе сызбасы Чадвик тәжірибенің орналасуын пайдаланды, онда екі сан N және dN бірдей қондырғыда өлшенуі мүмкін, соның салдарынан ол Z үлкен дәлдікпен анықтай алды. Чадвик тәжірибесі идеясы келесідей. Шашыратқыш фольганың АА’ сақинасының түрі болады; R препараты және S және ZnS экраны АА’-дан бірдей қашықтықта орнатылады. Ол RS осі мен R-дан фольгаға баратын сәулелердің арасындағы бұрыштан екі есе артық болатындай етіп таңдалған υ бір бұрышына шашыраған α-бөлшектердің саны өлшенеді. α-бөлшектер үшін мөлдір емес R мен экранның арасындағы сақиналардың ішінде орналастыра отырып, тек шашыраңқы α-бөлшектер ғана санауға болады: наоброт АА’ сақинасын экранмен жаба отырып, түсетін бумадағы N бөлшектер санын есептеуге болады. Бұл сан экрандағы бастапқы α-бөлшектерінің сцинтилляцияларын тікелей есептеу үшін тым үлкен болғандықтан, онда тар кесіндісі бар айналмалы диск тар , оның көмегімен стинцилляция санын кез келген санға кез келген рет азайтуға болатын. Мұндай жолмен чадвик платина, күміс және мыс үшін Z: Pt(78)-77,4; Ag(47)-46,3; Cu(29)-29,3 мәнін тапты. Элементтердің химиялық символдарынан кейін жақшада тұрған сандар Менделеевтің периодтық жүйесіндегі сәйкес элементтің орын нөмірін немесе атом нөмірін білдіреді. Осылайша, Чадвик тәжірибесі ядроның қарапайым оң зарядтар саны тиісті элементтің атомдық нөміріне тең екенін көрсетеді. Бұл ереже элементтердің тұтас қатары үшін басқа зерттеушілермен расталған, ядроның зарядын барлық элементтердің Атом нөмірлерін нақты бекітуге анықтау туралы есепті жинақтайды. Бұл үшін құрал бізге рентген спектрлерін береді. жүктеу/скачать 2,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|