Лекция Молекулалық биология пәні Молекулалық биологияның даму тарихы Молекулалық биологияның зерттеу әдістері мен болашағы. Нуклеин қышқылдарының толық сипаттамасы



Pdf көрінісі
бет13/49
Дата21.04.2023
өлшемі0,73 Mb.
#85010
түріЛекция
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   49
Байланысты:
1-лекция

праймерлерден («РНҚ-ұйытқыдан») басталады.
Аналық (матрицалық) тізбек бойымен жылжып отырған ферменттік кешен келесі ДНҚ фрагментіне 
жанасқаннан кейін, ДНҚ-полимераза ІІІ ферменті «қысқарушы» РСNА ақуызынан ашып, кешенді 
матрицадан ажыратады және ДНҚ синтезін тоқтатады.
Осыдан кейін ДНҚ полимераза І-іске кіріседі. Ол өсіп келе жатқан ДНҚ фрагменің 3

ұшына жалғанады 
және 3 белсенділікке ие болады.
Біріншіден ол «алдыңғы» немесе 5

—>
3
1
– экзонуклеазалық белсенділікке ие болады, яғни ол 
бұрынғы ДНҚ тізбегінің «РНҚ-ұйытқысының» (праймер) 5
1
ұшынан бір-бірлеп нуклеотидтерді алып тастап 


отырады, ал босаған жерге өз фрагментінің 3
1
ұшына дезоксибонуклеотидтерді жалғайды (ДНҚ-
полимеразалық белсенділік).
Сонымен қатар, ДНҚ-полимераза ІІІ- сияқты «артқы» 3

—>
5

экзонуклеазалық белсенділік арқылы өз 
жұмысын қадағалауды да «ұмытпайды».
ДНҚ-полимераза – І – қызметі өсіп келе жатқан ДНҚ фрагментінің бұрынғы ДНҚ фрагментінің 
дезоксинуклеотидтерімен түйіскеннен кейін аяқталады.
Эукариоттарда ДНҚ- полимераза ІІІ – қызметін α және δ – ДНҚ полимераза кешені атқарады; бұл жерде 
3

—>
5
1
экзонуклеазалық белсенділік δ – ДНҚ полимеразаға тиесілі болса, ДНҚ полимераза І- қызметін, 3

—>
5
1
экзонуклеазалық қызметті ерекше фермент нуклеаза (Н), ДНҚ-полимеразалық белсенділікті (босаған 
жерді толтыру) β – ДНҚ- полимераза атқарады. 
ДНҚ РЕПЛИКАЦИЯСЫН АЯҚТАУШЫ ФЕРМЕНТТЕР 
 
Жоғарыда аталған ферменттер кешені қызметтері нәтижесінде жаңадан синтезделген әрбір тізбектер бір – 
бірімен тығыз орналасқан көптеген ферменттерден тұрады.
Көршілес ферменттердің бір – біріне жалғануы ДНҚ-лигаза (Л) ферменттері арқылы жүзеге асады.
ДНҚ – полимераза ферменттері сияқты ДНҚ-лигазалар да нуклеотидтерді фосфодиэфирлік байланыс 
арқылы байланыстырады. Осылайша ДНҚ молекуласының негізгі бөлігі репликацияланады, ал оның 
ұштары, яғни теломералық учаскелері, ерекше жолмен теломеразалар қатысады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет