ІІ. Шығыс хун тобы іштей екі топқа бөлінеді:
1) Ұйғыр-оғыз тілдері. Іштей үш топқа бөлінеді:
а) ұйғыр-тукюй тобы – Орхон жазбаларының тілі, көне ұйғыр тілі, тува, қарағас тілдері кіреді.
ә) саха-якут тобы – якут тілі кіреді.
б) Хақас тобы – хақас, шор, иран диалектісі, сары ұйғыр, камасин, Чұлым татарларының тілі, шор тілінің косуан диалектісі, алтай тілінің сарлұқ диалектісі.
2) Қырғыз-қыпшақ тілдері – көне қырғыз, қазіргі қырғыз, алтай тілдері енеді.
ТҮРКІ ТІЛДЕРІНІҢ СОҢҒЫ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ
(Н.Баскаков, И.Батманов, С.Малов, Ф.Корш т.б.):
І. Ескі түркі тілі – Орхон-Енисей жазба ескерткіштерінің тілі
ІІ . Орта түркі тілдері.. Іштей екіге бөлінеді:
а) Батыс түріктердің тілі – «Кодекс-Куманикус» тілі, қыпшақ тілі, мамлюк қыпшақтарының, армян қыпшақтарының тілі.
ә) Шығыс түріктердің тілі –Қараханид түріктерінің тілі, Хорезм түріктерінің, шағатай тілі кіреді.
ІІІ. Жаңа түркі тілдері. Іштей кішігірім бес топқа бөлінеді:
а) Оңтүстік түркі тілдері – ескі осман тілі, жаңа осман тілі және қазіргі түрік тілі, осман тілінің диалектілері (анадолы және рум диалектісі, гагауыз диалектісі, қырым османдарының диалектісі), әзірбайжан тілі, түрікмен тілі.
ә) Батыс түркі тілдері – каспий тілдері, жаңа куман тілі (қарайым, қарашай-балқар тілі), қырым татарларының тілі, құмық тілі, Қазан татарлары мен Батыс Сібір татарларының тілі, башқұрт тілі.
б) Орталық түркі тілдері – арал-каспий тілдері (қазақ тілі, қарақалпақ тілі), ноғай тілі, өзбек тілінің қыпшақ диалектісі, қырғыз тілі.
в) Шығыс түркі тілі – өзбек тілі, жаңа ұйғыр тілі, сары үйғырлар мен салар тілі.
г) Терістік түркі тілдері – алтай тілі, абақан, чулум, шор тілдері (абақан (хақас) тілі), чулум татарларының тілі (камасин тілі), шор тілі, сойон және қарағас тілдері, якут тілі (долған тілі).
ІҮ. Булғар тілдері – гундер тілі, Дунай бұлғарларының тілі, Еділ бұлғарларының тілі, чуваш тілі.
Достарыңызбен бөлісу: |
