Қоғамдық процесске әртүрлі факторлардың әсер етуі мүмкін. Оның екі түрі бар-эволюциялық және революциялық. Соғыс та тарихи дамуға кері әсер ететін факторлардың бірі.
Әлеуметтік төңкеріс
Марксизм тұрғысынан қарағанда әлеуметтік төңкерістер бір қоғамдық – эканомикалық формациядан екіншісіне өтуіне әкеліп соғады.мұның өзі қоғамның эканомикалық, саяси, әлеуметтік және рухани өмірінің өзгеруін қамтамасыз етеді.
Әлеуметтік төңкерістер болуы үшін қоғамда тиісті объективті шаттар туындайды. Ең негізгісі-өндірістік қатнастар мен өндіргіш күштердің бір-біріне сәйкес келу заңдылығы. Дамып келе жатқан өндіргіш күштер сол заман-ның өндірістік қатнасқа қарама-қайшы келген жағыдайда елде революциялық ахуал пайда болады.Әлеуметтік төңкеріс қоғам дамуының заңдылығы деп есептейді марксшылдар. Сондықтан оны тарихи дамудың кедергісі деуге болмайды дейді олар.
Әлеуметтік төңкерісті саяси төңкерістермен шатыстыруға болмайды.Бір әлеуметтік төкерістің аясында бірнеше саяси төңкерістер болып жатады. Мысалы Францияда, Ресейде буржуазиялық төңеріс бірнеше саяси төңкерістерді туғызды.
Соғыс
Мемлекеттер арасындағы немесе бір мемлекеттің ішіндегі қарама-қайшылық бейбіт түрде реттелмесе оны қарудың күш-ін пайдалана отырып шешеді.Соғыс дегеніміз саясаттың қару-лы түрдегі жалғасы дейді соғыс тарихы мен теориясының маманы Карл Филипп Готтлиб фон Клаузевиц (1780-1831).Пруссия әскерінің офицері,жазушы. «Соғыс туралы» деген атақты еңбегі өз заманындағы соғыс ісінің теориясында үлкен төңкеріс жасады. Кітапты жазу барысында 130 әскери компанияның тәжрибесін пайдаланған.
