Лекцияны дайындаған: Байдуанова Л. А. Қазақстан Республикасының Тұңғыш


Қашықтасың туған жер – қалың елім



Pdf көрінісі
бет6/6
Дата04.04.2022
өлшемі6,06 Mb.
#29773
түріЛекция
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Шығыстың ұлы ғұлама ғалымы

Қашықтасың туған жер – қалың елім, 

Не бір жүйрік болдырып жарау деген. 

Шаршадым мен қанатым талды менің

Шаңыт жолға сарылып қарауменен. 


Ақынның гуманистік тұрғыдан айтылған ой –

пікірлері бүгінгі оқырманды да таңдандырып, 

сүйсіндіреді. Саусақпен санарлықтай бізге

жеткен азғана жыр жолдарының өзінен оның

зор шабытты, кең тынысты, терең ойлы, нәзік

сезімді, дарынды ақын болғанын аңғару қиын

емес. 



Қорыта келгенде, 

Фараби еңбектерінің 

тәжірибелік маңызы –

Әл-Фараби ілімі 

тәрбиенің әрбір қоғам 

кезіндегі әлеуметтік мәнін ашып, еңбек, адамгер-

шілік, ақыл-ой тәрбиесінің теориялық негізін 

қалыптастырды. Ғылымдар тізбегін жасау, оны 

әрбір топқа бөлу арқылы болашақ жасөспірімдер-

ді жан-жақты жетілдірудің қажеттілігін ғылыми 

тұрғыда дәлелдеді. Еңбектің, еңбек тәрбиесінің 

ғылыми негізін сала отырып, оны өмірде 

қолданудың тәжірибесін көрсетіп берді. 



950 жылы 80 жастағы 

ғұлама ойшыл Шам 

шаһарында Дамаск 

қаласында қайтыс 

болады. Шаһар халқы 

ғалымды қатты 

құрметтеген. 

Әл-Фараби қайтыс 

болғанда халық 

оны үлкен құрметпен ақтық сапарға шығарып 

салады. Оны сол елдің әміршісі Сайф ад – Даула 

өз қолымен жерлеген. Ұлы ғалымның мүрдесі 

Сириядағы Баб әс – Сағир зиратында жатыр.



Әл-Фараби орта ғасыр мен жаңа заманның

шығыс пен батыс мәдениетінің ортасында, 

екі уақыттың, екі аймақтың ерекшеліктерін, 

ілімін зерттеп, адамзат өркениетінің болашағын 

тереңнен тани білген ойшыл. 



Орта ғасырларда адамзат білімінің молайып, 

ақыл-парасаттың жетілуіне орасан зор еңбек 

сіңірген ғұламаның бірі, қазақ топырағынан 

шыққан данышпан Әбу Насыр әл-Фараби мен 

оның шәкірттерінің ғылым мен мәдениетті 

дамытудағы орнын анықтау, ғылыми мұраларын 

мұқият зерттеу – өте үлкен 

маңызды жұмыс. Осыны 

ұғынған дүниежүзінің 

әртүрлі халықтарынан 

шыққан оқымыстылар 

әл-Фараби мұраларын мың 

жыл бойы зерттеп келеді. 



Әл-Фараби шығармаларының басым көпшілігі 

әлі де араб тілінен аударылмай, зерттелмей 

жатыр. Астрономия, логика, саз жайлы еңбектері 

де күні бүгінге дейін терең зерттеле қойған жоқ. 




Әл - Фараби трактаттарының арабша қолжазба-

лары Каир, Дамаск, Бейрут, Ыстамбұл, Париж, 

Мадрид, Лондон, Тегеран, Нью-Йорк және 

басқа да дүние жүзі қалаларының кітапханала-

рында сақтаулы, бізге беймәлім күйде жатыр. 

Оларды іздестіру, жарыққа шығару, сөйтіп 

халықтың игілігіне айналдыру – болашақтың 

зор міндеттерінің бірі. 




Қазақстан ғалымдары орыс және қазақ тілдерінде 

Фарабидің философиялық және әлеуметтік-

этикалық трактаттарының жинақтарын, матема-

тикалық, тарихи, философиялық, логикалық, 

жаратылыстану бойынша ғылыми еңбектерін 

жарыққа шығарды. 

Ғұламаның философиялық, 

ғылыми еңбектерін 

зерттеуді, түсіндіруді, 

насихаттауды мақсат 

еткен көптеген ғылыми 

зерттеу, кітаптар, 

мақалалар, көркем әдеби туындыларын шығарды.



Биыл 2020 жылы әлемге әйгілі ойшыл, әлемдегі 

«екінші ұстаз» атанған даңқты тұлға, ғалым, 

Орта ғасыр кезіндегі шығыс философия 

өкілдерінің бірі Әбу Насыр әл-Фарабидің 

туғанына 1150 жыл толды. 

Шығыстың ұлы ойшылының 

мерейтойы ЮНЕСКО-ның 

атаулы күндер мен оқиғалар 

күнтізбесіне еніп, осы жыл 

ЮНЕСКО бойынша 

әл-Фараби жылы болды.

Бүкіл әлем көлемінде мерейтойға арналған 

бірнеше маңызды іс-шаралар өтті. 



Қазақстан Республикасы

бойынша пандемияға

қарамастан онлайн режімде

60-тан астам конференция, 

дөңгелек үстелдер мен 

ғылыми семинарлар өтті. 

Мәселен, әлеуметтік желілерде ашық

қолжетімділікпен «Парасаттылық сағаты» 

жалпыреспубликалық акциясы, «Әл-Фараби

және қайырымды қоғам» атты видеодәріс, 

онлайн байқаулар, веб-семинарлар өтті. 



«Әл-Фараби» халықаралық

пәндік олимпиадасына алыс-

жақын шетелдердің 10 елінен

9,5 мыңнан астам мектеп

оқушылары бақ сынады. 

Әл Фараби орталығы ашылды. Кітап көрмелері

ұйымдастырылды. "Әл-Фараби" телеарнасы іске 

қосылды. Ұлы ғалым туралы деректі және 

анимациялық фильмдер түсірілді тағы басқа да 

көптеген іс-шаралар өтті.




Қазақстан Республикасы Білім және ғылым 

министрлігінің Республикалық ғылыми -

педагогикалық кітапханасыны да Әл Фарабидің 

1150 жылдығына өз үлесін қосуда. 

Кітапхананың кітап қоры Әл Фарабидің  

шығармаларымен толықты. 




Кітапхана қорында Әл Фарабидің шығармалары 

мен ол туралы 70-тен астам қазақ және орыс 

тілдерінде кітаптар бар.



Мерейтойға орай оқу залында 

«Әлемдік ойдың алыбы» 

атты кітап көрмесі ұйымдастырылды.




Facebook әлеуметтік желісінің 

жеке парақшасына 



Әл Фараби туралы жазба жарияланды.


Назарларыңызға 

рахмет!


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет