Осылай әр қарай жаңа май қ-ның бос

Осылай әр қарай жаңа май қ-ның бос

радикалдары түзіле береді. Бұл тізбекті түрде жүретін процес. Пероксидтер тұрақсыз қосылыстар, олар ыдырағанда альдегидтер пайда болады. Көп мөлшерде малон диальдегиді (МДА) түзіледі. Қандағы МДА концентрациясы бойынша тіндердегі ЛПТ интенсивтілігі туралы айтуға болады. КҚМҚ көп мөлшерде биологиялық мембраналардың фосфолипидтерінің құрамында болады.

Малон диальдегиді-ЛПТ-нің соңғы өнімі.

Пероксидтік тотығу липидтердің гидрофобтылығын азайтады. Мембрана арқылы жасушаның сыртынан ішіне кальций, натрий, су кіреді. ЛПТ мембраналардың, ізінше жасушалардың бұзылуына әкеледі.

Қалыпты жағдайда бұл процесті антиоксиданттық жүйе бақылайды. Ол жеткіліксіз болса процес шамадан тыс жоғарылайды.

Антиоксиданттык қорғаныс жүйесі

• Ол екіге: ферментті және ферментті емес болып бөлінеді.
• Ферментті антиоксиданттар:

супероксиддисмутаза (СОД):

2О2 + 2Н Н2О2+О2

каталаза:

2Н2О2 2Н2О + О2

пероксидаза:

Н2О2 Н2О + О; SН2+О S + Н2О

Глутатионпероксидаза:

Н2О2+ 2GSH 2H2O + GS-SG

ROOH+ 2GSH ROH+ H2O + GS-SG

гидропероксид спирт

GSH-тотықсызданған глутатион

GS-SG-тотыққан глутатион

Глутатионредуктаза:

GS-SG +НАДФН2 2 GSH +НАДФ

Тотыққан глутатионды тотықсыздандырады.

• Ферментті емес антиоксиданттар-

витаминдер Е,С, А (аз мөлшерде).

Витамин Е биологиялық мембраналардың құрамына кіріп, олардың құрамындағы липидтерді пероксидтік тотығуынан қорғайды.

Токоферол бос радикалдарды тотықсыздандырады, өзі тұрақты витамин Е радикалын немесе тұрақты тотыққан түріне айналады.

Тотыққан витамин Е-ні аскорбин қ-лы тотықсыздандырады.

Витамин Е

Тұрақты радикал

Тұрақты тотыққан түрі

Вит.Е гидропероксидтің түзілуіне қатысады.

Сұрақтар

• Қандай қосылысты ЛПЛ гидролизге ұшыратады?
• Глицерин тотыққанда ПЖҚ қандай қосылысқа айналады?
• Стеарин қ-лы (n=18) тотыққанда қанша АСҚ түзіледі?
• Қандай аралық өнімдер ЛПТ процесінде түзіледі?
• Антиоксиданттық витаминдерді атап беру.