Математика кафедрасы


ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР



бет5/9
Дата01.10.2022
өлшемі0,65 Mb.
#41034
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9
ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР
Туынды ұғымы,оның физикалық және геометриялық мағанасы.Қарапайым функциялардың туындылары
Мысалы, функцияның

Бірақ функцияның туындысы бұл нүктеде жоқ.
Туындының анықтамасын пайдаланып,қарапайым функциялардың туындысын табамыз:
1.онда ,яғни

3.

Себебі
4.

5.




Себебі белгілі. Сонымен
6.


Себебі, . Сонымен Дербес жағдайда
онда
7.
Сонымен Дербес жағдайда , онда
Мысал. туындысын тап.
Шешуі. Бұл функцияны былай жазамыз:
мұндағы ал
Енді ескерту бойынша туындысын анықтаймыз:
.▲
1-мысал. Дифференциалдау ережелерін пайдаланып, төмендегі функциялардың туындыларын табу керек.

а) б) в)


Шешуі.
а) ▲


б) ▲
в) бұл функцияны күрделі функция түрінде жазуға болады: , онда



2-мысал. туындысын тап.
Шешуі. Бірден туындыны табуға болады



3-мысал. дәрежелі- көрсеткіштік функцияның туындысын тап.
Шешуі. Алдымен бұл теңдіктің екі жағын да логарифмдейміз:

Теңдіктің сло жағындағы функция күрделі функция екенін ескеріп дифференциалдаймыз:


Немесе



Функция дифференциалы. Дифференциалдың геометриялық және физикалық мағыналары. Дифференциалдың инварианттық қасиеті

1-мысал. Дифференциалды пайдаланып функциясының х 5-тен 5,01-ге дейін өзгергендегі функция өзгерісін анықтау керек.


Шешуі. сәйкес функция өсімшесі
.
2 - мысал. тың жуықтмәнін табу керек.
Шешуі. (3) формула бойынша десек, және белгілі,
Сонда
радиандық өлшемі).

ал таблица бойынша
3 – мысал. тің жуық мәнін табу керек.
Шешуі. x=65 болғандағы мәні. Мына формуланы пайдаланамыз:
;

Туындының геометриялық мағынасынан функциясына нүктесінде жүргізілген жанама теңдеуі шығады.





пен қисықтарының нүктесіндегі қиылысу бұрышы деп, олардың осы нүктедегі жанамаларының арасындағы бұрышты айтады және ол формуламен есептеледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет