2.2 «GURU TRAVEL» туристік фирмасының қаржылық есептілігі
Бұл талдаудың мақсаты-туристік фирманың қаржылық жағдайы, төлем қабілеттілігі және кірістілігі туралы ақпарат алу.Қазіргі уақытта экономиканың нарықтық қатынастарға көшуімен кәсіпорындардың дербестігі, олардың экономикалық және құқықтық жауапкершілігі артады. Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылық тұрақтылығының мәні күрт артады. Мұның бәрі олардың қаржылық жағдайын талдаудың рөлін едәуір арттырады: қолма-қол ақшаның болуы, орналастырылуы және қолданылуы. Қаржылық талдау экономикалық процестер мен экономикалық қатынастарды зерттеу үшін қолданылады, кәсіпорынның күшті және әлсіз жақтарын көрсетеді және оңтайлы басқару шешімін қабылдау үшін қолданылады.Кәсіпорынның қаржылық нәтижелерін талдау ресурстарды пайдаланудың ең ұтымды әдістерін анықтауға және кәсіпорын қаражатының құрылымын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Қаржылық нәтижелер көрсеткіштері кәсіпорынды басқарудың абсолютті тиімділігін сипаттайды. Олардың ішіндегі ең маңыздысы-нарықтық экономикаға көшу жағдайында кәсіпорынның экономикалық дамуының негізін құрайтын пайда көрсеткіштері. Пайданың өсуі өзін-өзі қаржыландыруға, кеңейтілген өндіріске, еңбек ұжымының әлеуметтік және материалдық қажеттіліктерін шешуге қаржылық негіз жасайды. Пайда есебінен кәсіпорынның бюджет, банктер және басқа кәсіпорындар мен ұйымдар алдындағы міндеттемелерінің бір бөлігі де орындалады. Осылайша, пайда көрсеткіштері кәсіпорынның өндірістік және қаржылық қызметін бағалау үшін маңызды болады.Кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық қызметін талдау бизнестің тиімділігіне баға беруге, яғни осы кәсіпорынның жұмыс істеу тиімділігінің дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді.Шаруашылық тиімділігінің негізгі қағидаты ең аз шығындармен ең үлкен нәтижелерге қол жеткізу болып табылады. Егер біз осы ережені егжей-тегжейлі қарастыратын болсақ, онда кәсіпорынның тиімді қызметі технологияны және өндірісті дәл сақтау және өнімнің жоғары сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету жағдайында өнім бірлігін өндіруге кететін шығындарды азайту кезінде орын алады деп айта аламыз. Сонымен қатар, қаржылық талдау кәсіпорынның жеке көрсеткіштерін және жалпы қаржылық қызметті болжау құралы бола алады. Қаржылық талдау ұйымның ақша ағындарының дұрыс қозғалысын бақылауға және қаржылық, материалдық ресурстарды жұмсау нормалары мен стандарттарының сақталуын және шығындарды жүзеге асырудың орындылығын тексеруге мүмкіндік береді. Қоғам тіркелген сәттен бастап заңды тұлға болып табылады, жеке мүлкі, дербес балансы, банктегі есеп айырысу және басқа шоттары, мөрлері, мөртабандары, өз атауы бар бланкілері және басқа да даралау құралдары бар.Қоғам құрудың мақсаты-пайда табу. «GURU TRAVEL» ЖШС қызметінің негізгі түрі Қазақстанда да, одан тыс жерлерде де туристік және іскерлік сапарларды ұйымдастыру болып табылады. «GURU TRAVEL» ЖШС туристік ұйымдар ұсынатын жолдамаларды сатып алуда делдалдық қызмет көрсетеді. Осылайша, туроператордың функцияларынан басқа (сапарларды ұйымдастыру, туристік қызметтердің белгілі бір жиынтығын ұсыну), фирма Билеттерді сатып алғысы келетіндер мен оның ұйымдастырушылары арасындағы делдал туристік агенттіктің функцияларын орындайды. Қаржылық жағдайды талдаудың негізгі міндеттері - қаржылық жағдайдың сапасын анықтау, кезең ішінде оның жақсару немесе нашарлау себептерін зерттеу, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы мен төлем қабілеттілігін арттыру бойынша ұсыныстар дайындау. Бұл міндеттер абсолютті және салыстырмалы қаржылық көрсеткіштердің динамикасын зерттеу арқылы шешіледі. Қаржылық есептілік-бұл компанияның активтерін, нақты мүлкін, оларды қаржыландыру көздерін көрсететін заңнамалық құжаттар. Есеп беру қаржылық сипаттағы шешімдердің аналитикалық негіздемесінің ақпараттық базасы болып табылады.Өткен 2022-2023жылдары қаржылық жағдайы 60% жақсарды, себебі бұл жылдары карантидік шаралар жеңілдетіліп туристік ағымдар көп болды.
Статистикаға сәйкес ұлттық саябақтар:
- «Шарын каньоны»-8 272 адам.;
- «Көлсай көлдері»-56 965 адам.;
– «Іле-Алатау»-191 665 адам.;
- «Алтын Эмель»-7 262 адам.
Туризм айналым қаражаттарының айналымының ерекше схемасымен сипатталады. Бұл, біріншіден, туризм қызметінің объектісі туристік әсерді өзінің қызығушылығына қарай сатып алатын адам (турист) болып табылатындығына байланысты; екіншіден, туризмде туристік өнімді өндіру, сату және тұтынуды ұйымдастыру процестері біртұтас өндірістік-қызмет көрсету процесіне біріктірілген. Бұл факторлар туристік фирманың айналым қаражаттарының айналымының ерекшелігін анықтайды бұл өнеркәсіптегі, саудадағы және т.б. айналымнан айтарлықтай ерекшеленеді. Күндердегі бір айналымның ұзақтығы есепті кезеңдегі туристік өнімді сатудан түскен бір күндік кіріс сомасындағы айналым қаражаттарының орташа қалдығы сомасының қатынасын білдіреді. Туристік фирмадағы қаржы менеджері қызметінің ерекшеліктері туризмдегі қаржылық қатынастардың бар сырын білу. Туристік ұйымдағы қаржыны басқару-бұл менеджер ұйымдағы қаржы қозғалысының процесін басқаруды жүзеге асырады. Ол үшін: бюджет пен қаржы жоспарын құру; ақша ресурстарын қалыптастыру; кәсіпорынның өмірін анықтайтын тараптар арасында ақша бөлу; ұйымның қаржылық әлеуетін бағалау жүзеге асырылады.[9]