«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары
жүктеу/скачать 1,69 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мүсəпір
- Шаһадат
- Адаш-қолдаш
- Өгə иа тегіт
- Сəбəп
- Өтүкен
- Құжжат (араб)
- Төрүтмəзда ашнұ байат бұ ғəлам
| бозмағның чұрнысы — жүрек қысылғанда, тұншыққанда (ішетін) дəрі;
4. Ас қорытатын; іш жүргізетін қоспа дəрі. 1114. Иүлүш — үлес (қаз-қалпында); Бұл жерде «пара» деген мағынада. Əлбетте, ол кезде «пара» деген жоқ ұғым. Сондай-ақ «елдің басы» дегенді «ел жуаны» деп контекске жақындата аудардық. 1388. Мүсəпір — жолаушы ; байырғы мəні контекске қарағанда «қонақ». («Үйден қырық қадам шыққан адам мүсəпір».) Əсте де қазіргі «мүсəпір» емес. 1473. Жан алғыш — Əзірейілді меңзеп отыр. 1519. Шаһадат — иман сөзі: «Алладан басқа тəңір жоқ» (Лə-илəһə іллə Алла!). 1623. Ұрықлығ кісі өлсе ұрғы қалар — Ұрықты кісі өлсе, ұрқы қалар. (Жолма-жол, тура мағынасы). Біз осы мағынаны ұстанып, көркемдік, қазіргі түсінік-таным талаптарын ескеріп аудардық. 524 525 1697. Адаш-қолдаш — дос-жолдас, құрбы-құрдас; Ердəш — таныс, дос-жаран. 1699. Арқа — арқа, тірек, таяныш. 1704. Көгүт тег — басқа аудармашыларда бірде «бос ат тектес», бірде « көш секілді» деп түсіндіреді. Біз мағынасына қарай «Күрүт» (Марс) жұлдызы болар деп топшылаймыз. 1758. Йағма — түркі руларының бірі. 1765. Мұның барлығы асыл текті ( жоғары мəртебелі) бектікті білдіретін белгілер ретінде айтылып отыр. (Ат, қару, таңба т.с.с.). 1868. Өгə иа тегіт — орта дəулеттілерден шыққан ақсақалдарды, қағанның кіші балаларын солай атаған. (М. Қашқари.) ; «Өгə» жеке тұрғанда ойшыл, ақылды дегенді де білдіреді. 1907. Сəбəп — себеп; Бұл жерде дəлелі, себебі деген мағынада. 1953. Білік лəмі кетсе, бек аты қалар — бұл жерде «Білік» сөзінің араб əліпбиімен жазылуын мегзеп айтқан. «Лəм», яғни «л» əрпін алып тастаса, құр «бек» деген сөз ғана қалады демекші... 1962. Өтүкен — Жер аты (М. Қашқари). 2032. Ниьмəт (Ниғмəт) — нəсіп; Тіршілік ризығы. 2104. Фəсад (араб) — бейбастақтық, зинақорлық. 2107. Қара — қара халық. 2129. Құжжат (араб) — дəлел; куəдүрлік. 2132. Көк иылдыз — қосарланып келгенде «тұғыр, негіз» дегенді білдіреді. Көк пен жұлдыздың мəңгілігіне қарай бейнелеп айтылған сияқты. 2227. Төрүтмəзда ашнұ байат бұ ғəлам, жүктеу/скачать 1,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|