Медицина факультеті
Алкалоидтарға сипаттама беріңіз. Пирролидин, пиридин және пиперидин топтағы алкалоидтар. Пурин алкалоидтары. Медицинада алкалоидтарды қолдану
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
Медициналық химия
| 43. Алкалоидтарға сипаттама беріңіз. Пирролидин, пиридин және пиперидин топтағы алкалоидтар. Пурин алкалоидтары. Медицинада алкалоидтарды қолдану.
Алкалоидтар — құрамында азот атомы бар табиғи текті органикалық негіздер; құрамында азоты бар сілті қасиетті органикалық зат; улы және емдік қасиеттері бар. (хинин кофеин никотин эфедрин анабазин т.б.). Қазіргі уақытта өсімдіктерден мыңдаған алкалоидтар бөліп шығарылған. Алкалоидтардың көбі жабықтұқымдылардың арасында кеңінен таралған. Әсіресе олармен көкнәр, алқалар, сарғалдақтар, бұршақтар, алабота, күрделігүлділер тұқымдастары бай. Пирролидин (азолидин, тетрагидропиррол, тетраметиленимин) — жалпы формуласы c4h9n болатын гетероциклдер класының органикалық қосылысы. Пирролидин - аммиак иісі бар мөлдір сұйықтық. Ауада темекі шегеді. Күшті негізгі қасиеттерін көрсетеді. Пирролидин қайталама аминдердің қасиеттерін көрсетеді. Галогеналкандармен және спирттермен өзара әрекеттескенде 1 жағдайға алкилденеді: Катализатордың қатысуымен дегидратация кезінде пирролидин пирролға айналады. Хром қышқылы γ-аминобутир қышқылына тотығады. Пиперидин, гексагидропиридин, пентаметиленимин, C5H11N — гетероциклді қосылыстар. Ұнамсыз иісті, түссіз сұйықтық; балқу t — 10,5oC, қайнау t — 106,4oС, тығызд. 0,8606 г/см3 (20oС-та). Су және органикалық еріткіштердің көпшілігімен оңай араласады. Пиперидин — күшті негіз, оңай тұз түзіп, аминдерге тән қасиеттер көрсетеді. Перидинге сутекпен әсер еткенде Пиперидин түзіледі: C5H5N+3H2=C5H11N. Қазақстанда медицинада, жергілікті анестезия ісінде қолданылып жүрген Пиперидин қатарындағы препараттар рихлокаин және просидол синтезделіп алынып, өндіріске енгізілді. Пиперидин дәрілік препараттар, еріткіштер алуда және жағармай құраушылары ретінде қолданылады. Алкалоидтар өсімдіктердегі биохимиялық процестерде де маңызды рөл атқарады. Кейбір алкалоидтар өте улы болып келеді. Алкалоидтар туындыларының физиологиялық әсеріде күшті болып келеді. Соған байланысты медицинада да әр түрлі ауруларға қарсы дәрі ретінде кеңінен қолданылып келеді.Мысалы: морфин,эфедрин,атропин,папаверин және т.б. Қазіргі таңда алкалоидтарды көптеген өсімдіктерден бөліп алуда. жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|