Медицина факультеті
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қаныққан май қышқылдары
- Қанықпаған май қышқылдарының
- 46. Липидтер және олардың жіктелуін түсіндіріңіз. Қарапайым липидтер. Балауыздар. Триацилглицеридтер, құрылымы. Триацилглицериндерге мысалдар келтіріңіз. Липидтер
| Сабындалатын липидтер Олар сілтілі жағдайда гидролизденетін эфирлік функционалды тобы бар липидтер. Сабындалатын липидтер - бұл балауыздар, фосфолипидтер, триглицеридтер және сфинголипидтер. Су ерітіндісінде (NaOH немесе KOH) негіз болған кезде күрделі эфирлердің сілтілі гидролизінің химиялық процесі сабындау деп аталады. Бұл реакция эфирдің қышқыл бөлігі мен алкогольді бөлігін «ұстап тұратын» көміртегі-оттегі байланысын бұзудан тұрады. Липидтердің сабындануы нәт Сабындыруға болатын липидтер - бұл балауыздар, фосфолипидтер, триглицеридтер және сфинголипидтер. Табиғатта белгілі барлық липидтер сияқты, бұл амфифаттық молекулалар, яғни олар полярлық (гидрофильді) және аполярлы (гидрофобты) ұшты молекулалар.
Қаныққан май қышқылдары құрамында қос байланыссыз тармақталмаған көміртегі тізбегінен тұрады. Бұл май қышқылдары қаныққан майларды құрайды. Қаныққан майларда ет, жануар майы, сүтті май, май, кокос майы, пальма майлары көп. Бұл майлар бөлме температурасында қатты күйде болады. Қаныққан майлар қандағы холестерин деңгейін жоғарылатады, демек LDL холестеринімен байланысты қауіпті жоғарылатады.Нәтижесінде глицерин молекулалары мен олардың май қышқылдарының тұздары бөлінеді. Қанықпаған май қышқылдарының құрамында бір немесе бірнеше С = С байланысы бар көміртегі тізбектері бар. Бұл май қышқылдары қанықпаған майларды құрайды. Қанықпаған майлардың негізгі көздері көбінесе өсімдіктерде кездеседі. С = С байланыстарының санына байланысты май қышқылдарының екі түрі бар; атап айтқанда (а) құрамында май қышқылдарының тізбегі бойымен бір ғана C = C қос байланысы бар және рапсада, жержаңғақта, зәйтүнде, авокадо мен кешьюде кездесетін және екі немесе одан да көп С-дан тұратын полиқанықпаған май қышқылдары. = C қосарланған байланыс және олар балықта, бадамда және пеканда кездеседі. Қанықпаған май қышқылдары сау май қышқылдары деп аталады, өйткені олар LDL холестерин деңгейін төмендетеді, осылайша жаман холестеринмен байланысты қауіпті азайтады. 46. Липидтер және олардың жіктелуін түсіндіріңіз. Қарапайым липидтер. Балауыздар. Триацилглицеридтер, құрылымы. Триацилглицериндерге мысалдар келтіріңіз. Липидтер — барлық тірі жасушалардың құрамына кіретін және тіршілік процестерінде маңызды рөл атқаратын май тәрізді заттар. Липидтер – табиғи заттар тобы. Олар іс жүзінде суда ерімейді, бірақ полярсыз еріткіштерде (хлороформ, эфир,этанол) ериді. Липид гректің lipos – май деген сөзінен шыққан. Липидтер молекуласында полярсыз (көмірсутекті) және полярлы (–СООН, –ОН, –NH2) аймақтар болады. Липидтер химиялық құрамы мен құрылымы жөнінде үш топқа бөлінеді: қарапайым липидтер, күрделі липидтер, стероидтар. Қарапайым липидтерге май қышқылдары мен спирттердің күрделі эфирлері жатады. Бұл топты триацилглицеролдар мен балауыздар құрайды. Триацилглицерол – бұл үш атомды спирт глицерол мен май қышқылының үш молекуласынан құралған күрделі эфир. Күрделі липидтерге фосфолипидтер жатады. Фосфолипид биологиялық мембрананың негізгі құрамдас бөлігі болып саналады. Барлық жасуша мембранасы құрамына фосфодиацилглицерин кіреді. Ол күрделі эфир, молекуласы глицерин қалдығынан, май қышқылының екі қалдығынан, фосфор қышқылының қалдығынан және азотты негіздерден тұрады. жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|